Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tranh sơn dầu Stańczyk”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tạo với bản dịch của trang “Stańczyk (painting)
Thẻ: Người dùng thiếu kinh nghiệm thêm nội dung lớn Biên dịch nội dung ContentTranslation2
 
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 5:
 
== Stańczyk ==
Stańczyk, nhân vật nam được họa trong tranh là một chú hề, một người pha trò của triều đình, khi Ba Lan đang ở thời kỳ hưng thịnh về cả chính trị, kinh tế và văn hóa dưới sự trị vì của vua [[Sigismund I của Ba Lan|Sigismund I]] (1506 - 1548) <ref name="muz3">{{Chú thích web|url=http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=48217&from=pubindex&dirids=1&lp=317|tựa đề=Astronom Kopernik czyli Rozmowa z Bogiem|tác giả=Janina Mazurkiewicz|ngày=27 May 2010|nhà xuất bản=Muzeum Okręgowe|trang=3|ngày truy cập=26 May 2012}}</ref><ref name="szypowska85">{{Chú thích sách|title=Jan Matejko wszystkim znany|last=Maria Szypowska|publisher=Fundacja Artibus-Wurlitzer oraz Wydawn. Domu Słowa Polskiego|year=1996|page=85|language=Polish}}</ref>, đây cũng là thời kỳ [[Phục Hưng|Phục hưng]] ở Ba Lan. Không chỉ là một chú hề, Stańczyk còn được miêu tả là một người có tài hùng biện, với tính cách thông minh; hóm hỉnh, ông có thể sử dụng sự hài hước của mình để bình về quá khứ; hiện tại và tương lai của đất nước.<ref name="muz3" /><ref name="szypowska85" /> Lẽ dĩ nhiên, Stańczyk không hề giống với những chú hề của các vương triều Châu Âu khác. Danh tiếng của Stańczyk lừng lẫy một thời. Đến thế kỷ 19, huyền thoại về ông một lần nữa lại được hồi sinh và được lưu truyền đến tận ngày nay.
 
Do thiếu nguồn kiểm chứng nên đã sinh ra bốn giả thuyết khác nhau về Stańczyk trong thế kỷ 19. Người ta cho rằng nhân vật Stańczyk hoàn toàn là do [[Jan Kochanowski]] và các đồng sự tạo ra, một gã hề mà khoác lên tấm áo của [[Aesop]], hay chăng là tầm nhìn của [[William Shakespeare|Shakespeare]] về hội nhà văn vào thế kỷ 19, hoặc là một người "buông rèm nhiếp chính" trong một xã hội giả lập. Bằng một cách nào đó, các học giả ngày nay đều nhất trí rằng người như vậy có tồn tại, mà dù có không tồn tại, thì cũng có một tầm ảnh hưởng to lớn đến văn hóa của Ba Lan trong những thế kỷ về sau, khi xuất hiện trong tác phẩm của nhiều nghệ sĩ từ thế kỷ 19 đến 20. Stańczyk từng xuất hiện trong một tác phẩm của Julian Ursyn Niemcewicz (''Jan z Tęczna. Powieść historyczna'', 1825), ngoài ra còn trong các tác phẩm của Józef Ignacy Kraszewski (1839, 1841).
 
== Ý nghĩa ==
Tên đầy đủ của bức tranh là ''Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska,'' tạm dịch: ''Stańczyk trong vũ hội của nữ hoàng Bona trước mất mát Smolensk).'' Bố cục chính trong tranh là sự tương phản giữa sự nghiêm túc của chú hề Stańczyk,&nbsp;đồng thời đây cũng là trọng tâm của bức tranh,&nbsp;và khung cảnh náo nhiệt của vũ hội đang diễn ra bên ngoài nơi Stańczyk ngồi. <ref name="muz3">{{Chú thích web|url=http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=48217&from=pubindex&dirids=1&lp=317|tựa đề=Astronom Kopernik czyli Rozmowa z Bogiem|tác giả=Janina Mazurkiewicz|ngày=27 May 2010|nhà xuất bản=Muzeum Okręgowe|trang=3|ngày truy cập=26 May 2012}}</ref> Stańczyk ngồi một mình trong phòng tối, trong khi tiệc khiêu vũ của hoàng gia thì đang diễn ra nhộn nhịp ở ngoài sảnh. <ref name="muz3" /> Sự xuất hiện của Stańczyk không hề như những gì mà người thường mong đợi ở một chú hề, có cái gì đó sầu muộn mà trầm tư.<ref name="muz3" /> Nét trầm ngâm của nhân vật còn được điểm thêm bởi những chi tiết như: vương trượng nằm lăn lóc trên sàn, huy chương Đức mẹ Đen Częstochowa thì nằm trên người nhân vật. Tấm thảm nhăn nhúm dưới chân Stanczyk có thể do anh ta đã gục xuống ghế khi đọc lá thư, hoặc do sự chuyển động của đôi chân sau đó. Trên bàn là bức thư thông báo Ba Lan đã để mất [[Smolensk]] (ngày nay thuộc Nga) vào tay [[Đại công quốc Moskva|Đại công quốc Muscovy]], khiến Stańczyk đau buồn và suy tư về số phận của đất nước. <ref name="muz3" /> Bức thư dường như đã bị một triều thần nào đó quăng vào xó, chỉ có kẻ pha trò này mới nhận ra ý nghĩa của nó, trong khi các tướng lĩnh thì tiệc tùng bù khú, mải ăn mừng chiến thắng trong trận Orsha, bỏ mặc sự thật về Smolensk.<ref name="muz3" /><ref name="szypowska85">{{Chú thích sách|title=Jan Matejko wszystkim znany|last=Maria Szypowska|publisher=Fundacja Artibus-Wurlitzer oraz Wydawn. Domu Słowa Polskiego|year=1996|page=85|language=Polish}}</ref> Bức thư mang tên "Samogitia", một tỉnh của Khối thịnh vượng chung, năm năm 1533 (A.d. MDXXXIII). Trên thực tế, ghi chú về năm trên lá thư không trùng khớp với sự kiện lịch sử sự sụp đổ của Smolensk vào năm 1514. Đây cũng là một vấn đề gây tranh cãi, bởi họa sĩ Matejko vốn nổi tiếng là người chu toàn, tỉ mỉ nên khó mà hình dung được lại có một nhầm lẫn thế này trong tác phẩm của ông. Một biểu tượng khác, cây đàn luýt, biểu tượng của vinh quang, lại được mang bởi một người lùn (trong thời đại của Matejko, thì người lùn bị gắn với tầm vóc và tinh thần nhược tiểu), điều này báo hiệu sự suy tàn của triều đại [[triều đại Jagiellon]]. Chi tiết khác như cửa sổ mở tung, làm chiếc khăn trải bàn rối tung, ám chỉ sự khó chịu về trật tự trong hiện tại. Qua cửa sổ mở, có thể nhìn thấy toàn cảnh tối tăm của Nhà thờ Wawel ở [[Kraków|Krakow]], nơi đăng quang của các vị vua Ba Lan.<ref name="muz3" /> <ref name="szypowska85" /> Cạnh đó là một ngôi sao chổi, một điềm báo cho vận rủi. Cuối cùng, hình ảnh về vận mệnh suy tàn, được thể hiện qua vành đai của chòm sao Lạp hộ, còn gọi là [[Đai lưng Lạp Hộ|vành đai Orion]], góc bên trên phía bên trái chóp nhà thờ. Trong [[thần thoại Hy Lạp]], [[Orion (thần thoại)|Orion]] là một thợ săn dũng mãnh, nhưng bị mờ mắt bởi chính cái tôi cao ngất của mình, cuối cùng thì bị hạ gục bởi vết chích của một con bọ cạp.
Tên đầy đủ của bức tranh là ''Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska, tạm dịch: Stańczyk trong vũ hội của nữ hoàng Bona trước mất mát Smolensk)''
 
Bố cục chính trong tranh là sự tương phản giữa sự nghiêm túc của chú hề Stańczyk,&nbsp;đồng thời đây cũng là trọng tâm của bức tranh,&nbsp;và khung cảnh náo nhiệt của vũ hội đang diễn ra bên ngoài nơi Stańczyk ngồi. <ref name="muz3">{{Chú thích web|url=http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=48217&from=pubindex&dirids=1&lp=317|tựa đề=Astronom Kopernik czyli Rozmowa z Bogiem|tác giả=Janina Mazurkiewicz|ngày=27 May 2010|nhà xuất bản=Muzeum Okręgowe|trang=3|ngày truy cập=26 May 2012}}</ref> Stańczyk ngồi một mình trong phòng tối, trong khi tiệc khiêu vũ của hoàng gia thì đang diễn ra nhộn nhịp ở ngoài sảnh. <ref name="muz3" />Sự xuất hiện của Stańczyk không hề như những gì mà người thường mong đợi ở một chú hề, có cái gì đó sầu muộn mà trầm tư.<ref name="muz3" /> Nét trầm ngâm của nhân vật còn được điểm thêm bởi những chi tiết như: vương trượng nằm lăn lóc trên sàn, huy chương Đức mẹ Đen Częstochowa thì nằm trên người nhân vật. Tấm thảm nhăn nhúm dưới chân Stanczyk có thể do anh ta đã gục xuống ghế khi đọc lá thư, hoặc do sự chuyển động của đôi chân sau đó. Trên bàn là bức thư thông báo Ba Lan đã để mất [[Smolensk]] (ngày nay thuộc Nga) vào tay [[Đại công quốc Moskva|Đại công quốc Muscovy]], khiến Stańczyk đau buồn và suy tư về số phận của đất nước. <ref name="muz3" /> Bức thư dường như đã bị một triều thần nào đó quăng vào xó, chỉ có kẻ pha trò này mới nhận ra ý nghĩa của nó, trong khi các tướng lĩnh thì tiệc tùng bù khú, mải ăn mừng chiến thắng trong trận Orsha, bỏ mặc sự thật về Smolensk.<ref name="muz3" /><ref name="szypowska85">{{Chú thích sách|title=Jan Matejko wszystkim znany|last=Maria Szypowska|publisher=Fundacja Artibus-Wurlitzer oraz Wydawn. Domu Słowa Polskiego|year=1996|page=85|language=Polish}}</ref>Bức thư mang tên "Samogitia", một tỉnh của Khối thịnh vượng chung, năm năm 1533 (A.d. MDXXXIII). Trên thực tế, ghi chú về năm trên lá thư không trùng khớp với sự kiện lịch sử sự sụp đổ của Smolensk vào năm 1514. Đây cũng là một vấn đề gây tranh cãi, bởi họa sĩ Matejko vốn nổi tiếng là người chu toàn, tỉ mỉ nên khó mà hình dung được lại có một nhầm lẫn thế này trong tác phẩm của ông. Một biểu tượng khác, cây đàn luýt, biểu tượng của vinh quang, lại được mang bởi một người lùn (trong thời đại của Matejko, thì người lùn bị gắn với tầm vóc và tinh thần nhược tiểu), điều này báo hiệu sự suy tàn của triều đại [[triều đại Jagiellon]]. Chi tiết khác như cửa sổ mở tung, làm chiếc khăn trải bàn rối tung, ám chỉ sự khó chịu về trật tự trong hiện tại. Qua cửa sổ mở, có thể nhìn thấy toàn cảnh tối tăm của Nhà thờ Wawel ở [[Kraków|Krakow]], nơi đăng quang của các vị vua Ba Lan.<ref name="muz3" /> <ref name="szypowska85" />Cạnh đó là một ngôi sao chổi, một điềm báo cho vận rủi. Cuối cùng, hình ảnh về vận mệnh suy tàn, được thể hiện qua vành đai của chòm sao Lạp hộ, còn gọi là [[Đai lưng Lạp Hộ|vành đai Orion]], góc bên trên phía bên trái chóp nhà thờ. Trong [[thần thoại Hy Lạp]], [[Orion (thần thoại)|Orion]] là một thợ săn dũng mãnh, nhưng bị mờ mắt bởi chính cái tôi cao ngất của mình, cuối cùng thì bị hạ gục bởi vết chích của một con bọ cạp.
 
== Giá trị và lịch sử ==
[[Tập tin:Sala_Matejki_Muzeum_Narodowe_w_Warszawie_2014_01.JPG|phải|nhỏ|230x230px344x344px|''Stańczyk'' (bên trái) được trưng bày trong [[Bảo tàng quốc gia Warszawa|Bảo tàng Quốc gia Warsaw]]]]
Họa sĩ Matejko từng bị lôi cuốn bởi Stańczyk, từ thời trẻ, ông đã vẽ chân dung Stańczyk trong các tác phẩm của mình (đáng chú ý nhất là ngoài bức Stańczyk trên đây, thì còn có trong các tác phẩm: ''Lễ dâng chuông của Vua Sigismund, 1874 và Tôn kính Phổ, 1882''). <ref name="szypowska85">{{Chú thích sách|title=Jan Matejko wszystkim znany|last=Maria Szypowska|publisher=Fundacja Artibus-Wurlitzer oraz Wydawn. Domu Słowa Polskiego|year=1996|page=85|language=Polish}}</ref><ref name="muz3">{{Chú thích web|url=http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=48217&from=pubindex&dirids=1&lp=317|tựa đề=Astronom Kopernik czyli Rozmowa z Bogiem|tác giả=Janina Mazurkiewicz|ngày=27 May 2010|nhà xuất bản=Muzeum Okręgowe|trang=3|ngày truy cập=26 May 2012}}</ref>
 
Hàng 22 ⟶ 20:
Bức tranh cũng được coi là có ý nghĩa rất lớn đối với nền văn hóa của Ba Lan nói chung.<ref name="szypowska85">{{Chú thích sách|title=Jan Matejko wszystkim znany|last=Maria Szypowska|publisher=Fundacja Artibus-Wurlitzer oraz Wydawn. Domu Słowa Polskiego|year=1996|page=85|language=Polish}}</ref> Nó đã được mô tả là một trong những bức tranh dễ nhận biết nhất trong [[Bảo tàng quốc gia Warszawa|Bảo tàng Quốc gia Warsaw]], và là bức tranh tiêu biểu cho "Bộ sưu tập các bức tranh Ba Lan trước năm 1914".<ref name="szypowska85" /> Bức tranh đã tạo ra một hình tượng Stańczyk, và được nhắc đến trong vở kịch ''Wesele'' (1901) của Stanisław Wyspiański. Trong khi, những bức tranh nổi tiếng nhất của Matejko thường là những bức tranh lớn, với những nhóm đông người; những cảnh riêng lẻ thì ít phổ biến hơn trong các tác phẩm của ông. <ref name="muz3">{{Chú thích web|url=http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=48217&from=pubindex&dirids=1&lp=317|tựa đề=Astronom Kopernik czyli Rozmowa z Bogiem|tác giả=Janina Mazurkiewicz|ngày=27 May 2010|nhà xuất bản=Muzeum Okręgowe|trang=3|ngày truy cập=26 May 2012}}</ref>
 
Khi mới được tạo ra, bức tranh không gây được nhiều chú ý và được [[Hội những người bạn Mỹ thuật Kraków]] mua lại với mục đích làm quà tặng xổ số. <ref name="szypowska85">{{Chú thích sách|title=Jan Matejko wszystkim znany|last=Maria Szypowska|publisher=Fundacja Artibus-Wurlitzer oraz Wydawn. Domu Słowa Polskiego|year=1996|page=85|language=Polish}}</ref> Sau đó, bức tranh thành sở hữu bởi một cá nhân thắng xổ số, Korytko, người này đã làm bức tranh bị hư hại nhẹ. Khi Matejko trở nên nổi tiếng, bức tranh đã được khám phá lại và được tán thưởng như một kiệt tác, rồi được [[Bảo tàng quốc gia Warszawa|Bảo tàng Quốc gia Warsaw]] mua lại vào năm 1924. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, nó đã [[Cướp bóc của phát xít Đức|bị]] [[Chủ nghĩa quốc xã|Đức quốc xã]] [[Cướp bóc của phát xít Đức|cướp phá]]. Sau đó, nó bị [[Liên Xô]] chiếm giữ và trao trả cho Ba Lan vào khoảng năm 1956.
 
== Xem thêm ==
Hàng 34 ⟶ 32:
 
#
<references group="" responsive="1">
<ref name="Jakubowski" />
<ref name="Jaques2007" />
<ref name="Kochanowski" />
<ref name="Łódzki1955" />
<ref name="Meciszewski" />
<ref name="MNW" />
<ref name="Poland)Historyczne1987" />
<ref name="SchulzMosca1998" />
<ref name="stanedu" /></references>
</references>
 
[[Thể loại:Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Ba Lan (pl)]]