Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Triều Tiên”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Đã bị lùi lại |
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Đã bị lùi lại |
||
Dòng 69:
'''Triều Tiên''' (theo cách sử dụng tại [[Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên]]: [[Chosŏn'gŭl]]: 조선, [[Hancha]]: 朝鮮, [[McCune–Reischauer]]: Chosǒn) hay '''Hàn''' (theo cách sử dụng tại [[Đại Hàn Dân Quốc]]: {{korean|한|韓|Han}}) hay '''''Korea''''' (theo cách sử dụng quốc tế và có gốc từ "[[Cao Ly]]") là 1 nền văn hóa và 1 khu vực địa lý, chính là [[Bán đảo Triều Tiên]] của chủng dân tộc [[người Triều Tiên]]. Khu vực này giáp liền với [[Trung Quốc]] về hướng tây bắc và [[Nga]] về hướng đông bắc, với [[Nhật Bản]] ở đông nam qua [[eo biển Triều Tiên]] với cực đông là đảo Dokdo và cực tây là Pidansom. Từ "Triều Tiên" là từ gốc Hán có nghĩa là "(Xứ) Buổi sáng tươi đẹp". Đây là khu vực bán đảo trải dài Bắc-Nam (Onsong-Marado).
Hiện nay Triều Tiên được chia ra hai chính thể: [[Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên]] ở miền bắc là một [[Nhà nước đơn đảng|Quốc gia đơn đảng]] [[xã hội chủ nghĩa]] sử dụng thuyết [[Cộng sản]] [[Juche|Chủ Thể]] theo [[chủ nghĩa Marx-Lenin]] làm nền tảng và [[Hàn Quốc|Đại Hàn Dân quốc]] ở miền nam là một nước [[Tổng thống chế|Cộng hoà tổng thống]] [[dân tộc chủ nghĩa|Quốc gia]] theo [[chủ nghĩa tư bản]] và [[chủ nghĩa tự do]]
Là một trong những nền văn minh lâu đời nhất thế giới, Triều Tiên có lịch sử được ghi chép vào khoảng 3000 năm. Trong [[thế kỷ IV|thế kỷ thứ IV]], họ đã bắt đầu dùng theo hệ thống [[chữ Hán]] và chịu ảnh hưởng của [[Phật giáo]], và nhiều khía cạnh văn hóa khác có ảnh hưởng sâu sắc đến xã hội này. Sau này Triều Tiên đã đem những bước tiến này cũng như những kỹ thuật họ tự khám phá vào Nhật Bản.
Dòng 176:
=== Chiến tranh Triều Tiên và hy vọng thống nhất ===
{{chính|Chiến tranh Triều Tiên}}
Theo một số nhà khoa học chính trị{{ai}}, [[Chiến tranh Triều Tiên]] là kết quả trực tiếp của [[chính sách toàn cầu]] của [[Hoa Kỳ]]. Hoa Kỳ đã ủng hộ những người theo [[chủ nghĩa chống cộng]], hậu thuẫn quân đội [[Đại Hàn dân quốc|Đại Hàn Dân Quốc]], và ảnh hưởng [[Liên Hiệp Quốc]] để ủng hộ quân đội này. Trong năm 1945, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Hiệp Quốc dự định tạo ra một chính quyền ủy nhiệm, [[Hoa Kỳ]] điều khiển bán đảo này phía nam [[vĩ tuyến 38 bắc|vĩ tuyến 38]] lập ra chính phủ theo nguyên tắc tự do-dân chủ và nhân quyền trong [[Liên Xô]] điều khiển phía bắc lập ra chính phủ Cộng sản và Marxist. Tình thế chính trị của [[Chiến tranh Lạnh]] đã dẫn đến sự hình thành của hai chính phủ 1948.
Tuy nhiên, sau khi Hoa Kỳ rời khỏi Hàn Quốc và chỉ để lại một số cố vấn, Triều Tiên đưa quân đội vượt [[vĩ tuyến 38 bắc|vĩ tuyến 38]] nhằm mục đích thống nhất đất nước. Chiến tranh bắt đầu vào tháng 6 năm 1950 và diễn tiến đến năm 1953. Hoa Kỳ hậu thuẫn miền nam và [[Trung Quốc]] hậu thuẫn miền bắc. Hàng triệu người Triều Tiên bị thiệt mạng. Sau ba năm dữ dội, chiến tranh kết thúc với một hiệp ước đình chiến, và ranh giới của hai nước trở lại gần như cũ. Hai nước vẫn chưa ký hiệp ước hòa bình. Cả hai bên đều tuyên bố thống nhất đất nước là mục đích cuối của họ.
Từ [[thập niên 1990]], với chính quyền ở Hàn Quốc ngày càng tự do hơn, cũng như sau sự qua đời của lãnh tụ CHDCND Triều Tiên [[Kim Nhật Thành]], hai bên đã có những bước tiến đến cộng tác và hòa hợp hòa giải dân tộc, trong các cuộc thi thể thao quốc tế, việc đoàn tụ thân nhân, kinh tế và du lịch.
Gần đây, trong nỗ lực hòa hảo, hai quốc gia đã chọn một [[Cờ Thống nhất]].Lá cờ này tượng trưng cho Triều Tiên trong các cuộc thi thể thao quốc tế. Cả 2 miền tuyên bố muốn xây dựng và duy trì 1 bán đảo hòa bình-ổn định-thịnh vượng cũng như tái thống nhất.
== Nhân khẩu ==
| |||