Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giang Văn Minh”

'''Giang Văn Minh''' ([[chữ Hán]]: 江文明, 1573 - 1638<ref name ="VB32">[{{Chú thích web|url=http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=1168&Catid=564|tựa đề=Văn miếu Hà Nội: Văn bia số 32] - Văn bia đề danh Tiến sĩ khoa Mậu Thìn niên hiệu Vĩnh Tộ 10 (1628)|tác giả=Viện nghiên cứu Hán - Nôm|họ=|tên=|ngày=|website=Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>) tự '''Quốc Hoa''', hiệu '''Văn Chung''', là quan [[nhà Lê trung hưng]] trong [[lịch sử Việt Nam]]. Ông được mệnh danh là vị sứ thần "Bất nhục quân mệnh" (''Không để nhục mệnh vua'') vì đã đối đáp thẳng thắn trước triều đình Trung Quốc và bị vua [[Minh Tư Tông]] hành hình vào năm 1638, thọ 65 tuổi.

Ông sinh năm 1573, tại làng Kẻ Mía, xã Mông Phụ, tổng Cam Giá, huyện Phúc Thọ, tỉnh Sơn Tây trước năm 1945)<ref>[{{Chú thích web|url=http://www.vae.org.vn/News_print.asp?id=3174|tựa đề=Kẻ Mía - đôi dòng tản mạn|tác (Sốgiả=Kiều 2Thu (15)/2006)]Hoạch|họ=|tên=|ngày=2016-05-18|website=Tạp Thứchí năm,Di 18sản|url lưu trữ=https:/05/2006web.archive.org/web/20110312081423/http://www.vae.org.vn/News_print.asp?id=3174|ngày lưu trữ=2011-03-12|url hỏng=yes|ngày truy cập=2020-11-03}}</ref>, (nay thuộc xã [[Đường Lâm]], thị xã [[Sơn Tây (thị xã)|Sơn Tây]], [[Hà Nội]]<ref>{{Harvnb|Trần Hồng Đức|2002|p=104 (xuất bản), 126 (bản điện tử)}}</ref>. Ông từng đỗ đầu kỳ thi Hội, rồi thi Đình lại đỗ [[Thủ khoa nho học Việt Nam|Đình nguyên]] [[Thám hoa]] khoa Mậu Thìn, năm Vĩnh Tộ thứ 10 (1628) đời [[Lê Thần Tông]]<ref name=DVSK23>[http"://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt23.html0">{{Harvnb|Trần ĐạiHồng ViệtĐức|2002|p=105 Sử(xuất Kýbản), Bản126 Kỷ Tục Biên - Quyển XVIII: Kỷ Nhà Lê - Thần Tông(bản Uyênđiện Hoàng Đế (thượngtử)]}}</ref>. Khoa thi này không có ai đỗ [[Trạng nguyên]] hay [[Bảng nhãn]], vì vậy ông là người đỗ cao nhất trong cả khoa thi<ref name=DVSK23":1">{{Harvnb|Sử quán triều Hậu Lê|1697|loc=[http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt23.html Bản kỷ tục biên - Quyển XVIII]|p=25b}}</ref><ref>{{Harvnb|Ngô Sĩ Liên|2017|loc=Bản kỷ tục biên - Quyển 18|p=667 (bản điện tử)}}</ref>. Sau khi đỗ đạt, ông lần lượt được bổ nhiệm vào các chức vụ như Binh khoa đô cấp sự trung (1630)<ref>{{Harvnb|Sử namequán triều Hậu Lê|1697|loc=DVSK23Bản kỷ tục biên - Quyển XVIII|p=28a}}</ref><ref>{{Harvnb|Ngô Sĩ Liên|2017|loc=Bản kỷ tục biên - Quyển 18|p=668 (bản điện tử)}}</ref>, Thái bộc tự khanh (1631)<ref>{{Harvnb|Sử namequán triều Hậu Lê|1697|loc=DVSK23Bản kỷ tục biên - Quyển XVIII|p=30a}}</ref><ref>{{Harvnb|Ngô Sĩ Liên|2017|loc=Bản kỷ tục biên - Quyển 18|p=669 (bản điện tử)}}</ref>.

Ngày 30 tháng 12 năm Dương Hòa thứ 3 ([[1637]]), ông và Thiêm đô ngự sử [[Nguyễn Duy Hiểu]] được vua cử làm chánh sứ cùng với 4 phó sứ là: Nguyễn Quang Minh, Trần Nghi, Nguyễn Bình và [[Thân Khuê]] dẫn đầu hai đoàn sứ bộ sang cầu phong và tuế cống<ref group="Chú">Tuế cống tức việc đi cống nạp hằng năm.</ref> [[nhà Minh]]<ref name=VB32 />. Sau khi chết, ông được truy tặng chức [[Công bộ]] [[Thị lang|Tả thị lang]], tước Vinh quậnQuận công<ref name=VB32 />.

Vào thời điểm ông đi sứ, mặc dù [[nhà Mạc]] đã bỏ chạy ra [[Cao Bằng]], nhưng nhà Minh vẫn áp dụng chính sách ngoại giao hai mặt (với cả nhà Hậu Lê và nhà Mạc) với mục đích để cuộc [[chiến tranh Lê-Mạc]] kéo dài<ref>{{Harvnb|Viện Sử học, sách đã dẫn, tr |2007|p=106}}</ref>. Đoàn sứ bộ của Giang Văn Minh đến Yên Kinh (nay là [[Bắc Kinh]]) vào năm 1638.

:("銅柱至今苔已綠")

:''"Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc."<ref name="bienphong.com.vn">[http{{Chú thích web|url=https://www.bienphong.com.vn/khi-phach-tien-nhan-qua-cau-doi/29724-post12652.bbphtml|tựa Phạm Duy Trưởng/đề=Khí phách tiền nhân qua câu đối]|tác giả=Phạm Duy Trưởng|họ=|tên=|ngày=2015-02-05|website=Đảng ủy và Bộ tư lệnh Bộ đội biên phòng|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=no|ngày truy cập=}}</ref>'' hay "Đồng trụ đến giờ rêu mọc rậm"<ref name=":0" />

Vế đối này nhắc tới việc chiếc [[cột đồng Mã Viện]] vẫn còn ở đâu đó sau một thời gian dài và đã mọc rêu, chính là nói đến việc [[Mã Viện]] dẹp cuộc nổi dậy của [[Hai Bà Trưng]], ngụ ý nhà Minh vẫn đang kiểm soát Đại Việt.

:("藤江自古血猶紅")

Nghĩa là:

Hiện nay, nhà thờ ông ở làng Mông Phụ đã được nhà nước [[Việt Nam]] xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa. ‎<ref name="BaoBD">[{{Chú thích web|url=http://www.baobinhduong.orgquehuongonline.vn/detailcon-nguoi-viet-nam/giang-van-minh-vi-su-than-bat-khuat-35021.aspx?Item=2153htm|tựa đề=Giang Văn Minh: Vịvị sứ thần bất khuất]|tác giả=|họ=|tên=|ngày=2013-09-05|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>. ‎

Ở Hà Nội hiện nay có một con đường mang tên Giang Văn Minh, nối giữa phố Giảng Võ và phố Kim Mã, thuộc [[ba Đình|quận Ba Đình]].<ref>[http://www.hanoi.gov.vn/hanoiwebs1/vn/gioithieuchunghanoi/group4/group4_2/page4_2_4.htm Tên các đường phố, làng xã Hà Nội thế kỷ 19- 20 qua những lần thay đổi] ''Phố Giang Văn Minh, tên mới đặt cho con đường từ phố Cát Linh - Kim Mã vào Núi Bò thôn Vạn Phúc (năm 1986). Đường Giảng Võ, đường phố mới mở trên cơ sở bức luỹ đất cũ, thuộc thôn Giảng Võ. Phố Kim Mã, đất làng Kim Mã, Vạn Phúc, Giảng Võ, Ngọc Khánh. Chỗ đầu phố, xưa kia là cửa ô Thanh Bảo, có bến ô tô Kim Mã.''</ref>.

{{Tham khảo|40em}}

* [https://zingnews.vn/su-than-giang-van-minh-tha-chet-khong-de-nhuc-menh-vua-post694896.html Sứ thần Giang Văn Minh thà chết không để nhục mệnh vua]