Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phương thức sản xuất”

Quan hệ sản xuất là hình thức xã hội của sản xuất, nó do con người tạo ra, nhưng lại hình thành một cách khách quan trong quá trình sản xuất, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người. Do đó, Quan hệ sản xuất là vật chất dưới dạng xã hội.

 

 

* ''Lực lượng sản xuất quyết định Quan hệ sản xuất''. Khuynh hướng chung của sản xuất vật chất là không ngừng phát triển. Sự phát triển đó xét đến cùng bắt nguồn từ sự biến đổi và phát triển của lực lượng sản xuất mà trước hết là công cụ lao động. Sự phát triển của Lực lượng sản xuất được đánh dấu bằng trình độ của Lực lượng sản xuất; được thể hiện trình độ chinh phục tự nhiên của con người trong những giai đoạn lịch sử nhất định; được biểu hiện ở trình độ của công cụ lao động, kinh nghiệm, kỹ năng lao động của con người, trình độ tổ chức và phân công lao động xã hội, trình độ ứng dụng khoa học vào sản xuất... Gắn với trình độ của Lực lượng sản xuất là tính chất của Lực lượng sản xuất, và trong lịch sử xã hội, Lực lượng sản xuất đã phát triển từ chỗ có tính chất cá nhân lên tính chất xã hội hoá. Sự phát triển của Lực lượng sản xuất đến một trình độ nhất định làm cho Quan hệ sản xuất trở thành không phù hợp, kìm hãm Lực lượng sản xuất phát triển, tất yếu dẫn đến việc thay thế Quan hệ sản xuất cũ bằng Quan hệ sản xuất mới để thúc đẩy Lực lượng sản xuất tiếp tục phát triển. Thay thế Quan hệ sản xuất cũ bằng Quan hệ sản xuất mới cũng có nghĩa là Phương thức sản xuất cũ mất đi, Phương thức sản xuất mới ra đời.