Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đế quốc Ottoman”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n chữ thay số, replaced: 1 phần → một phần using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
Dòng 131:
| image_map2 = File:Rise and Fall of the Ottoman Empire 1300-1923int.gif
| map_caption2 = Lịch sử thay đổi lãnh thổ của Đế quốc Ottoman từ năm 1299-1923
{{legend|#66CC33|Lãnh thổ Đế quốc Ottoman}}
{{legend|#CC3333|Lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kì sau khi Đế quốc Ottoman tan rã}}
}}
'''Đế quốc Ottoman''' còn được gọi là '''Đế quốc Osman''' hay '''Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ''' ([[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ|Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ cũ]]: دولتِ عَليه عُثمانيه ''Devlet-i Âliye-i Osmâniyye'', dịch nghĩa "Nhà nước Ottoman Tối cao"; [[Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ|tiếng Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại]]: ''Osmanlı İmparatorluğu''), là một đế quốc đã tồn tại từ thời kì trung đại năm [[1299]] đến [[1923]]. Thời đỉnh cao quyền lực ở [[thế kỷ XVI|thế kỷ 16]] và [[thế kỷ XVII|thế kỷ 17]], các lãnh thổ của Đế quốc Ottoman gồm các vùng [[Tiểu Á]], [[Trung Đông]], nhiều phần ở [[Bắc Phi]], và đa phần đông nam [[châu Âu]] đến tận [[Kavkaz]] và tỉnh [[Aceh]] của đảo [[Sumatra]] thuộc [[Indonesia]]. Đế quốc Ottoman chiếm một vùng có diện tích khoảng 5,6 triệu [[kilômét vuông|km²]],<ref>{{Chú thích web|work=Regnal Chronologies|url=http://www.hostkingdom.net/earthrul.html|tiêu đề=To Rule the Earth...|ngày truy cập = ngày 6 tháng 4 năm 2006}}</ref> nhưng vùng ảnh hưởng thực tế của đế quốc rộng hơn rất nhiều nếu tính cả các vùng lân cận do các bộ lạc [[du mục]] cai quản nhưng không được nhiều người biết hoặc đề cập tới cụ thể như [[Thế giới Ả Rập|Ả rập thuộc Ottoman]], [[Ai Cập thuộc Ottoman|Ai cập Sudan]] và một phần ven sông của vùng [[Sừng châu Phi|Sừng Châu Phi]] thì có thể đến 11,5 triệu km², nơi [[Thống trị|quyền bá chủ]] của đế quốc này được công nhận. Với [[Istanbul]] là thủ đô, một khu vực trọng yếu của tuyến giao thương ở [[Châu Âu]], đế quốc này có thể quyền kiểm soát các vùng đất xung quanh Địa Trung Hải cũng như cả toàn bộ [[Châu Âu]]. Nhờ có vị trí địa lí quan trọng, Đế quốc Ottoman là trung tâm của sự tương tác giữa thế giới phương Đông và phương Tây trong sáu thế kỷ. Trong khi đế quốc từng được cho là đã bước vào thời kỳ suy tàn sau cái chết của Sultan [[Suleiman I]], quan điểm này không còn được đa số các sử gia học thuật ủng hộ. Đế quốc tiếp tục duy trì một nền kinh tế, xã hội và quân sự mạnh mẽ trong suốt thế kỷ 17 và trong phần lớn thế kỷ 18. Tuy nhiên, trong thời kỳ hòa bình kéo dài từ năm 1740 đến năm 1768, hệ thống quân sự của Ottoman đã bắt đầu lạc hậu hậu so với hai đối thủ Châu Âu truyền kiếp của họ là [[Đế quốc Áo]] và [[Đế quốc Nga]] . Người Ottoman do đó đã phải hứng chịu những thất bại quân sự nghiêm trọng vào [[Thế kỷ 18|cuối thế kỷ 18]] và [[Thế kỷ 19|đầu thế kỷ 19]] khi thực hiện các cuộc chiến tranh, điều này đã thúc đẩy họ bắt đầu một quá trình cải cách và hiện đại hóa toàn diện được gọi là Tanzimat . Do đó, trong suốt thế kỷ 19, nhà nước Ottoman đã trở nên hùng mạnh và có tổ chức hơn rất nhiều, nhưng do cải tiến đã đã quá muộn nên phải chịu thêm tổn thất về lãnh thổ, đặc biệt là ở vùng [[Balkan hóa|Balkan]], nơi một số nhà nước mới bắt đầu đấu tranh độc lập.