Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chiến tranh ủy nhiệm”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Đã bị lùi lại Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
n Đã lùi lại sửa đổi của 2001:EE0:41C1:41B1:0:0:0:1 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Nunt123 Thẻ: Lùi tất cả Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao |
||
Dòng 4:
Trong thời [[Cổ đại Hy-La|cổ đại]] và [[Trung Cổ|thời Trung cổ]], nhiều lực lượng ủy nhiệm phi quốc gia là các lực lượng bên ngoài đã được xâm nhập vào một cuộc xung đột trong nước và liên kết với một lực lượng hiếu chiến để có được ảnh hưởng và tăng thêm các lợi ích của chính họ trong khu vực.<ref name="Williams">{{Chú thích sách|title=Making Sense of Proxy Wars: States, Surrogates & the Use of Force|last=Williams|first=Brian Glyn|date=2012|publisher=Potomac Books|isbn=978-1-59797-230-7|editor-last=Innes|editor-first=Michael|location=Washington DC|pages=61–63}}</ref><ref name="Medieval1">{{Chú thích sách|title=Journal of Medieval Military History, Volume 10|last=Carr|first=Mike|date=2016|publisher=The Boydell Press|isbn=978-1-78327-130-6|editor-last=France|editor-first=John|location=Woodbridge|pages=163–166|editor-last2=Rogers|editor-first2=Clifford|editor-last3=De Vries|editor-first3=Kelly}}</ref> Các lực lượng ủy nhiệm có thể được đưa vào do một thế lực bên ngoài hoặc địa phương và thường được sử dụng dưới dạng quân đội bất thường nhằm đạt được mục tiêu của nhà tài trợ trong khu vực tranh chấp. Một số quốc gia thời trung cổ như [[Đế quốc Đông La Mã|Đế quốc Byzantine đã]] sử dụng cái chiến tranh ủy nhiệm như một công cụ chính sách đối ngoại bằng cách cố tình hỗ trợ mưu đồ giữa các đối thủ thù địch và sau đó ủng hộ họ khi họ gây chiến với nhau.<ref name="Hughes"/> Các tiểu bang khác coi cuộc chiến ủy nhiệm như chỉ đơn thuần là một phần mở rộng hữu ích của một cuộc xung đột tồn tại trước đó, chẳng hạn như [[Pháp]] và [[Anh]] trong [[Chiến tranh Trăm Năm|chiến tranh trăm năm]], cả hai đều bắt đầu một chiêu thức lâu đời bằng việc hỗ trợ [[cướp biển]] nhắm vào tàu buôn của quốc gia kia.<ref name="Heebøll-Holm">{{Chú thích sách|title=Ports, Piracy and Maritime War: Piracy in the English Channel and the Atlantic, c. 1280-c. 1330|last=Heebøll-Holm|first=Thomas|date=2013|publisher=Brill|isbn=978-9004235700|location=Leiden|page=8}}</ref> [[Đế quốc Ottoman|Đế chế Ottoman]] cũng sử dụng những cướp biển Barbary được ủy nhiệm để quấy rối các cường quốc Tây Âu ở [[Địa Trung Hải|biển Địa Trung Hải]].<ref name="Watson">{{Chú thích sách|title=Tricolor and Crescent: France and the Islamic World|last=Watson|first=William|date=2003|publisher=Praeger Books|isbn=978-0275974701|location=Westport, Connecticut|pages=17–19}}</ref>
Kể từ đầu thế kỷ XX, các cuộc chiến ủy nhiệm thường được sử dụng dưới dạng các quốc gia đảm nhận vai trò là nhà tài trợ cho các chủ thể phi [[nhà nước]], về cơ bản sử dụng chúng như các lực lượng thứ năm để làm suy yếu sức mạnh đối nghịch.<ref name="Hughes"/> Loại chiến tranh ủy nhiệm này bao gồm hỗ trợ từ bên ngoài cho một phe tham gia vào cuộc nội chiến, khủng bố, [[Phong trào giải phóng dân tộc|các phong trào giải phóng dân tộc]] và các nhóm nổi dậy, hoặc hỗ trợ cho một cuộc nổi dậy quốc gia chống lại sự chiếm đóng của nước ngoài. Ví dụ, người Anh đã tổ chức một phần và xúi giục cuộc nổi dậy Ả Rập nhằm phá hoại Đế chế Ottoman trong [[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Thế chiến thứ nhất]].<ref name="Williams"/> Nhiều cuộc chiến ủy nhiệm bắt đầu có màu sắc ý thức hệ đặc biệt sau [[Nội chiến Tây Ban Nha]], trong đó đưa các tư tưởng chính trị [[Chủ nghĩa phát xít|phát xít]] của Ý và hệ tư tưởng [[Chủ nghĩa quốc xã|xã hội chủ nghĩa]] của [[Đức Quốc Xã|Đức Quốc xã]] chống lại hệ tư tưởng [[Chủ nghĩa cộng sản|cộng sản]] của [[Liên Xô]] mà không phải đối đầu trực tiếp với nhau.<ref name="Axelrod">{{Chú thích sách|title=The Real History of the Cold War: A New Look at the Past|last=Axelrod|first=Alan|date=1997|publisher=Sterling Publishers|isbn=978-1402763021|location=New York|page=20}}</ref> Nhà tài trợ của cả hai bên cũng sử dụng cuộc xung đột Tây Ban Nha như một mặt trận chứng minh cho vũ khí và chiến thuật chiến trường của riêng họ. Trong Chiến tranh Lạnh, chiến tranh ủy nhiệm được thúc đẩy bởi lo ngại rằng một cuộc chiến tranh thông thường giữa [[Hoa Kỳ]] và [[Liên Xô]] sẽ dẫn đến [[thảm sát hạt nhân]], khiến việc sử dụng các ủy nhiệm tư tưởng trở thành một cách an toàn hơn để thực hiện chiến sự.<ref>Wilde, Robert. "Mutually Assured Destruction." About Education. About.com, n.d. Web. ngày 23 tháng 4 năm 2015..</ref> Chính phủ Liên Xô phát hiện ra rằng hỗ trợ các lực lượng đối kháng với Mỹ và các quốc gia phương Tây là một cách hiệu quả về mặt chi phí để chống lại ảnh hưởng [[NATO|của NATO]] thay cho sự tham gia quân sự trực tiếp.<ref name="A">Prof CJ. "Ep. 0014: Fall of the Soviet Empire." Prof CJ, ngày 21 tháng 7 năm 2014. MP3 file.</ref> Ngoài ra, sự phổ biến của truyền thông truyền hình và tác động của nó đối với nhận thức của công chúng khiến công chúng Hoa Kỳ đặc biệt dễ bị mệt mỏi vì chiến tranh và hoài nghi về nguy cơ cuộc sống của người Mỹ ở nước ngoài.<ref>Curtis, Anthony R. "Mass Media Influence on Society." University of North Carolina at Pembroke, ngày 23 tháng 6 năm 2012. PDF file.</ref> Điều này khuyến khích thực tiễn của Mỹ đối với các lực lượng nổi dậy vũ trang, chẳng hạn như việc cung cấp các nguồn cung cấp cho [[mujahideen]] trong [[Chiến tranh Xô–Afghanistan (1979–1989)|Chiến tranh Afghanistan]] của [[Chiến tranh Xô–Afghanistan (1979–1989)|Liên Xô]].<ref name="B">The Editors of Encyclopædia Britannica. "Soviet Invasion of Afghanistan." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc., n.d. Web. ngày 23 tháng 4 năm 2015.<http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1499983/Soviet-invasion-of-Afghanistan>.</ref> 2 ví dụ của điển hình nữa
Ông [[Trần Đức Thảo]] nhận xét về những cuộc chiến tranh ủy nhiệm trong [[chiến tranh Lạnh]]:
| |||