Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sơn Ngọc Thành”

| cao =

| miêu tả =

| ngày sinh = {{ngày sinh|1908|12|7}}

| nơi ở =

| bắt đầu = [[14 tháng 8]] năm [[1945]]

| kết thúc = [[16 tháng 10]] năm [[1945]] <br >{{số năm theo năm và ngày |1945|8|14|1945|10|16}}

| địa hạt =

| phó chức vụ =

| phó viên chức =

| kết thúc 2 = [[15 tháng 10]] năm [[1972]]<br >{{số năm theo năm và ngày |1972|3|18|1972|10|15}}

| tiền nhiệm 2 = [[Sisowath Sirik Matak]]

| địa hạt 2 =

| phó chức vụ 2 =

| phó viên chức 2 =

| chức vụ 3 =

| bắt đầu 3 =

| kế nhiệm 3 =

| địa hạt 3 =

| phó chức vụ 3 =

| phó viên chức 3 =

| chức vụ 4 =

| bắt đầu 4 =

| kế nhiệm 4 =

| địa hạt 4 =

| phó chức vụ 4 =

| phó viên chức 4 =

| chức vụ 5 =

| bắt đầu 5 =

| kế nhiệm 5 =

| địa hạt 5 =

| phó chức vụ 5 =

| phó viên chức 5 =

| đa số =

| nghề =

| giáo dục =

| học trường =

| đạo =

| chữ ký =

| họ hàng =

| mẹ = Sơn Thị Túp

| vợ =

===Thiếu thời===

{{Bài chi tiết|Campuchia thời thuộc địa}}

 

Năm [[1936]], Sơn Ngọc Thành cùng [[Sim Var]] và nhà dân tộc chủ nghĩa Khmer nổi tiếng [[Pach Chhoeun]] xuất bản tờ báo ''Nagaravatta'' (Thành phố chúng ta), dưới danh nghĩa truyền bá [[Phật giáo]] và bảo tồn văn hoá, tờ báo kêu gọi đấu tranh giành độc lập cho Campuchia và chủ trương phá vỡ sự độc quyền thương mại của thương nhân nước ngoài bằng phát triển doanh nghiệp tư sản dân tộc. Đồng thời trong thời gian này, Thành và đồng nghiệp của ông đã bắt đầu tiếp thu chủ nghĩa phát xít Nhật mà ông gọi đó là "chủ nghĩa xã hội quốc gia".<ref name=kiernan22>Kiernan, p.22</ref> Hệ tư tưởng của Thành chủ yếu về cơ bản vẫn là chủ nghĩa cộng hòa, cánh hữu và quan điểm hiện đại hoá, điều này đã khiến ông trở thành phe đối lập lâu dài với vua [[Norodom Sihanouk]]. Bất chấp chủ nghĩa dân tộc của mình, ông cũng là một người ủng hộ mạnh mẽ cho sự hợp tác giữa các quốc gia ở [[châu Á]] và đề xướng việc giảng dạy [[tiếng Việt]] tại các trường học ở Campuchia, vì đấy là một yếu tố quan trọng dẫn đến công cuộc hiện đại hóa đất nước.<ref name=kiernan22>Kiernan, p.50</ref>

Năm [[1943]], khi [[Đế quốc Nhật Bản]] lấn át chính quyền [[Đế quốc thực dân Pháp|Pháp]] ở [[Bán đảo Đông Dương|Đông Dương]], Sơn Ngọc Thành trỏ về nước và chủ trương dựa vào Nhật để giành độc lập dân tộc. Ngày [[9 tháng 3]] năm [[1945]] quân Nhật đảo chính Pháp, ép quốc vương Sihanouk tuyên bố thành lập một chính phủ thân Nhật trong khối Thịnh vượng Đại Đông Á vào ngày [[12 tháng 3]] năm 1945. Sơn Ngọc Thành trở thành Bộ trưởng Ngoại giao. Ngày [[9 tháng 8]] năm 1945, sau khi Nhật đầu hàng [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]], Sơn Ngọc Thành đảo chính tự đứng lên làm Thủ tướng. Ngày [[10 tháng 10]] năm 1945, liên quân Anh-Pháp-Ấn tiến vào Phnom Penh lật đổ chính phủ bù nhìn của Sơn Ngọc Thành, bắt giam ông, tái lập chế độ thuộc địa và đưa Sihanouk trở lại làm vua. Sơn Ngọc Thành bị tuyên án tử hình vì tội phản bội, sau đó giảm xuống còn hai mươi năm khổ sai, đầy sang sống lưu vong ở [[Vence]] rồi [[Poitiers]], Pháp.<ref name=kiernan51>Kiernan, p.51</ref> Nhiều người trong nước ủng hộ ông đã gia nhập tổ chức [[Khmer Issarak]] với mục đích kháng chiến chống lại chính quyền thuộc địa và yêu cầu chính phủ phải thả ông ra.

 

Năm [[1952]], phong trào đấu tranh thất bại, cùng với [[trung úy]] [[Ea Sichau]] (một viên chức hải quan do Pháp đào tạo và là trí thức cánh tả) và một số người ủng hộ, ông chạy sang Thái Lan tị nạn rồi lẻn qua khu rừng thuộc tỉnh [[Xiêm Riệp|Siem Reap]] xây dựng căn cứ địa và bắt đầu tổ chức kháng chiến. Ở chiến khu, ông cố gắng giành quyền kiểm soát tổng thể phong trào [[Khmer Issarak]] (phân thành [[Uỷ ban Giải phóng Quốc gia Khmer]] và [[Liên minh Mặt trận Issarak]] công khai của cánh tả và một loạt các lãnh chúa khu vực và các nhà lãnh đạo du kích) trong suốt đầu [[thập niên 1950]], một vài trong số này, chẳng hạn như Hoàng thân [[Norodom Chantaraingsey]] và [[Puth Chhay]] tạm thời ủng hộ quyền lãnh đạo tổng thể của ông. Tuy nhiên, vào năm [[1954]], Thành ngày càng bị những người cánh tả loại bỏ ra ngoài và nhận được lời đề nghị từ [[Cơ quan Tình báo Trung ương (Hoa Kỳ)|CIA]], thế lực hứa sẽ tài trợ cho nhiều hoạt động của ông trong tương lai.<ref name=kiernan105>Kiernan, p.105</ref> Mặc dù Thành vẫn giữ lại sự hỗ trợ cao độ cho người Khmer Krom, trong những năm tiếp theo mức ảnh hưởng của ông tương đối ít hoặc sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân trong nền chính trị quốc nội ở Campuchia, đặc biệt là phong trào [[Sangkum]] của Sihanouk đã thu hút sự chú ý của các phần tử ôn hòa và hữu khuynh nhất.

Sau khi quân đội Campuchia và Tướng [[Lon Nol]] thực hiện [[Đảo chính Campuchia 1970|cuộc đảo chính]] lật đổ ông hoàng Sihanouk vào ngày [[18 tháng 3]] năm [[1970]], ông được mời tham gia trong chính phủ Cộng hòa Khmer mới với vai trò là cố vấn cho quyền Quốc trưởng [[Cheng Heng]] trong thời gian đầu và chính thức sáp nhập tổ chức Khmer Tự do vào quân chủng của nước Cộng hòa non trẻ. Đến năm [[1972]], một lần nữa ông được bổ nhiệm là Thủ tướng Chính phủ (chức vụ mà ông phải rời bỏ 27 năm trước đó) nội các Cộng hoà Khmer do Lon Nol làm [[Tổng thống]] trong một thời gian ngắn nhưng lại trở thành mục tiêu của một vụ đánh bom mưu sát vào lúc đó (kẻ chủ mưu có khả năng là em trai Lon Nol là [[Lon Non]]).

 

 

==Chú thích==