Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thường Nga 5”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 45:
}}
'''Thường Nga 5''' ({{zh|s=嫦娥五号|hp=Cháng'é wǔhào|hv=Thường Nga ngũ hiệu/hào}}; {{lang-en|Chang'e 5}}) là một nhiệm vụ robot thuộc [[Chương trình thám hiểm Mặt Trăng của Trung Quốc]].<ref>{{chú thích web|title=China recovers Chang'e-5 moon samples after complex 23-day mission|url=https://spacenews.com/china-recovers-change-5-moon-samples-after-complex-23-day-mission/|url hỏng=no|quote=The Chang'e-5 orbiter performed a burn following separation of the return capsule to avoid reentering the atmosphere. The orbiter could now be used for an extended mission, utilizing imagers on the spacecraft.}}</ref> Giống như [[Chương trình thám hiểm Mặt Trăng của Trung Quốc|các nhiệm vụ trước đó]], con tàu được đặt tên theo [[Thường Nga]], vị thần mặt trăng của Trung Quốc.<ref>{{chú thích báo |title=Of mooncakes and moon-landing|date = ngày 27 tháng 9 năm 2020 |first=Gary Lit Ying|last=Loong|work=New Straits Times|location=Malaysia|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/sunday-vibes/2020/09/627612/mooncakes-and-moon-landing|accessdate =ngày 27 tháng 11 năm 2020|archive-date=ngày 15 tháng 12 năm 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215210226/https://www.nst.com.my/lifestyle/sunday-vibes/2020/09/627612/mooncakes-and-moon-landing |url
Thường Nga 5 mang {{cvt|1731|g}}<ref name="xinhuanet">{{chú thích web|date=ngày 19 tháng 12 năm 2020|title=China's Chang'e-5 retrieves 1,731 grams of moon samples |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-12/19/c_139603150.htm|accessdate =ngày 19 tháng 12 năm 2020|publisher=xinhuanet|url
== Tổng quan ==
Dòng 90:
=== Giai đoạn quay quanh mặt trăng ===
Ngày 28 tháng 11 năm 2020, lúc 12:58 UTC, tàu vũ trụ sử dụng động cơ trong 17 phút và thắng vào [[quỹ đạo quanh mặt trăng]] ở độ cao {{cvt|400|km}}.<ref name=":1">{{chú thích web|last=Andrew Jones ngày 28 tháng 11 năm 2020|title=China's Chang'e 5 enters lunar orbit for historic attempt to return moon samples|url=https://www.space.com/china-chang-e-5-moon-sample-return-lunar-orbit|accessdate = ngày 28 tháng 11 năm 2020 |website=space.com|archive-date=ngày 15 tháng 12 năm 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215210233/https://www.space.com/china-chang-e-5-moon-sample-return-lunar-orbit|url hỏng=no}}</ref> Sáng ngày 30 tháng 11 năm 2020, thiết bị đáp và thiết bị nâng tách khỏi thiết bị quay để chuẩn bị hạ cánh.<ref>{{chú thích web|date = ngày 30 tháng 11 năm 2020 |title=China's moon mission about to touch down on lunar surface|url=https://www.scmp.com/news/china/science/article/3111942/moon-landing-imminent-chinas-change-5-its-mission-collect-lunar|accessdate = ngày 30 tháng 11 năm 2020 |publisher=South China Morning Post|archive-date=ngày 15 tháng 12 năm 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215210210/https://www.scmp.com/news/china/science/article/3111942/moon-landing-imminent-chinas-change-5-its-mission-collect-lunar|url hỏng=no}}</ref>
[[
=== Điểm đáp ===
[[
[[
Thiết bị đáp và nâng hạ cánh lên bề mặt Mặt Trăng ngày 1 tháng 12 năm 2020 lúc 15:11 UTC.<ref name=":2"/> Nơi hạ cánh gần [[Mons Rümker]] trong [[Oceanus Procellarum]] (Đại dương Bão), nằm ở vùng tây bắc của [[nửa gần của Mặt Trăng]]. Khu vực này chứa những phần địa chất khoảng 1,21 tỷ năm tuổi, so với những mẫu vật của Apollo trong khoảng 3,1 đến 4,4 tỷ năm tuổi.<ref name=":0"/> Địa điểm này là một gò núi lửa cao, rộng, với đường kính {{cvt|70|km}} mang dấu hiệu quang phổ đặc trưng của chất [[biển mặt trăng]] [[Bazan#Mặt Trăng|bazan]].<ref>{{cite journal|last=Zhao|first=Jiannan|last2=Xiao|first2=Long|last3=Qiao|first3=Le|last4=Glotch|first4=Timothy D.|last5=Huang |first5=Qian|date=ngày 27 tháng 6 năm 2017|title=The Mons Rümker volcanic complex of the Moon: a candidate landing site for the Chang'e-5 mission|journal=Journal of Geophysical Research: Planets|volume=122|issue=7|pages=1419–1442|doi=10.1002/2016je005247|issn=2169-9097|bibcode=2017JGRE..122.1419Z}}</ref><ref name="laps07">{{cite conference|author=Wöhler, C.|author2=Lena, R.|author3=Pau, K. C.|title=The Lunar Dome Complex Mons Rümker: Morphometry, Rheology, and Mode of Emplacement|booktitle=Proceedings Lunar and Planetary Science XXXVIII|publisher=Dordrecht, D. Reidel Publishing Co|date=March 12–16, 2007|location=League City, Texas|url=http://www.lpi.usra.edu/meetings/lpsc2007/pdf/1091|accessdate =ngày 10 tháng 3 năm 2017}}</ref> Các mẫu vật thu được còn tương đối trẻ làm dấy lên hy vọng cho phép các nhà khoa học cải thiện các kỹ thuật hiệu chỉnh để ước lượng độ tuổi của bề mặt địa chất trên các hành tinh, vệ tinh và thiên thạch trong [[hệ Mặt Trời]].<ref name=":2"/>
Dòng 105:
== Nghiên cứu mẫu vật mặt trăng ==
Xác định độ tuổi của các mẫu vật sẽ cung cấp dữ liệu cho giả thuyết rằng một số vùng của Mặt Trăng có hoạt động núi lửa ở giai đoạn muộn, và phân tích thành phần có thể giải thích một phần nguyên nhân vì sao. Katherine Joy của [[Đại học Manchester]] coi các mẫu vật có thể là một trong những dòng dung nham mặt trăng cuối cùng phun trào. "Nếu đúng như thế, chúng không chỉ cho ta biết về lịch sử nhiệt của Mặt Trăng mà còn là những mẫu vật quan trọng giúp ta hiệu chỉnh lịch sử va chạm của Mặt Trăng."<ref name=":3" /> Xác định độ tuổi của phần Mặt Trăng tương đối trẻ này sẽ cung cấp thêm những điểm dữ liệu để ước lượng độ tuổi bề mặt của những thiên thể khác trong Hệ Mặt Trời.<ref name=":3" /><ref name=BBC_16_Dec_2020 /> Ngô Diễm Hoa ({{lang|zh-hans|吴艳华}}), phó chủ tịch của [[Cục Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc]] (CNSA) thông báo rằng những mẫu vật mới này sẽ được chia sẻ với Liên Hiệp Quốc và các đối tác quốc tế cho mục đích nghiên cứu không gian.<ref>{{chú thích báo |last1=Amos |first1=Jonathan |title=China's Chang'e-5 mission returns Moon samples |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-55323176 |accessdate =ngày 16 tháng 12 năm 2020 |agency=BBC |archive-date=ngày 16 tháng 12 năm 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201216162744/https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-55323176 |url
== Nhiệm vụ liên quan ==
Dòng 111:
{{main|Thường Nga 5-T1}}
[[Thường Nga 5-T1]] là một nhiệm vụ robot mặt trăng thử nghiệm được phóng ngày 23 tháng 10 năm 2014 để thử nghiệm [[Thâm nhập khí quyển|tái nhập khí quyển]] với thiết kế con nhộng dự kiến dùng trong nhiệm vụ Thường Nga 5.<ref name=Launched>{{chú thích web|url=http://www.spaceflight101.com/change-5-test-mission-updates.html|title=Chinese Long March Rocket successfully launches Lunar Return Demonstrator |publisher=Spaceflight101|date=ngày 23 tháng 10 năm 2014|accessdate =ngày 30 tháng 10 năm 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924104208/http://www.spaceflight101.com/change-5-test-mission-updates.html|archive-date=ngày 24 tháng 9 năm 2015|url
== Hợp tác quốc tế ==
[[
[[Cơ quan Vũ trụ châu Âu]] (ESA) ủng hộ nhiệm vụ Thường Nga 5 bằng việc theo dõi qua [[Trung tâm Vũ trụ Guiana|trạm Kourou của ESA]], nằm ở [[Guiana của Pháp]]. ESA đã theo dõi tàu vũ trụ trong quá trình phóng và đáp trong khi cung cấp các trạm mặt đất dự phòng cho Trung Quốc trong suốt thời gian diễn ra nhiệm vụ. Dữ liệu từ trạm Kourou đã giúp nhóm điều kiển ở Trung tâm Kiểm soát Hàng không Vũ trụ Bắc Kinh xác định tình trạng và quỹ đạo của con tàu. Thường Nga 5 trở về Trái Đất ngày 16 tháng 12 năm 2020. Trong quá trình đáp đất, ESA dùng [[Trạm Maspalomas]] của mình, nằm ở [[quần đảo Canary]] và vận hành bởi [[Viện Công nghệ Hàng không Vũ trụ Quốc gia]] (INTA) tại [[Tây Ban Nha]], để giúp nỗ lực theo dõi.<ref name="ESATracking">{{chú thích web|title=ESA tracks Chang'e-5 Moon mission|url=https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2020/11/ESA_tracks_Chang_e-5_Moon_mission|website=esa.int|publisher=European Space Agency|accessdate =ngày 19 tháng 11 năm 2020|archive-date=ngày 15 tháng 12 năm 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215210221/https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2020/11/ESA_tracks_Chang_e-5_Moon_mission|url
== Phản ứng quốc tế ==
| |||