Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tấm Cám”

Ở vùng [[Bắc Ninh]], thì truyện Tấm Cám được truyền tụng như là lịch sử Thái phi [[Ỷ Lan]]. Quyển ''Lý triều đệ tam hoàng hậu sự tích'' đã chép truyện bà Ỷ Lan gắn liền với nhân vật Cám (khác với truyện trên, ở đây gọi ngược lại ''Tấm'' là ''Cám'' và ''Cám'' là ''Tấm''. Ỷ Lan thái phi là ''Cám'') và tước bỏ đi nhiều chi tiết của truyện dân gian:.

Ở làng [[Phú Thị|Thổ Lỗi]] (hay Siêu Loại), huyện [[Gia Lâm]], có ông Lê Công Thiết và vợ là Vũ Thị Tinh chuyên trồng dâu nuôi tằm. Một đêm vợ nằm chiêm bao thấy mình nuốt [[mặt trăng]], sau đó sinh một cô gái tên là Cám (hoặc ''Khiết Nương''). Vợ chết, chồng lấy vợ kế là Chu Thịthị, sinh một gái khác là Tấm. Thế rồi, câu chuyện cũng diễn ra với đủ các tình tiết bắt cá, nuôi bống và nhặt xương bống chôn chân giường đúng như truyện trên vừa kể, chỉ có khác ở chỗ Bụt lại là nhà sư Đại Liên, tu ở chùa Linh-nhân. Và điều khác thứ hai đáng lưu ý là xương bống chôn một trăm ngày đào lên được một đôi hài quý, nhưng khi Cám phơi đôi hài, thì một con quạ thần trông thấy, cắp lấy một chiếc bay đến kinh đô rồi thả xuống sân điện. Vua bấy giờ là [[Lý Thánh Tông]] chưa có con, cho đấy là điềm lành, bèn loan báo cho đàn bà con gái khắp nơi đi ướm hài.

Từ đây truyện phát triển hoàn toàn khác với cổ tích nói trên. Vua đi cầu tự ở [[chùa]], xa giá đến đâu mọi người đua nhau đi xem đến đấy. Chỉ có Cám vẫn chăm chỉ hái dâu. Một ông hàng dầu thấy một đám mây che trên đầu Cám, bèn mách cho quan quân biết. Vua cho gọi Cám đến hỏi tại sao không đi xem vua trẩy? Cám tâu là vì dì bắt đi hái dâu. Vua cho ướm chân vào hài thì vừa như in. Vua bèn lấy làm vợ, gọi là '''Ỷ Lan'''.

Ỷ Lan làm vợ vua lâu ngày vẫn chưa có con. Đại Điên gặp Nguyễn Bông (là người vua sai đến chùa) hỏi: ''"Có muốn làm hoàng tử không?"''. Bông đáp: ''"Muốn"''. Đại Điên dặn Bông lẻn vào buồng tắm của hoàng hậu trong lúc Ỷ Lan đang tắm. Kết quả, việc làm của Bông bại lộ, Bông bị án chém. Tối hôm ấy, Thánh Tông mộng thấy một tiên ông đưa đến cho một đứa con trai. Quả nhiên Ỷ Lan có mang đẻ ra một hoàng tử. Nhưng [[Thượng Dương Hoàng hậu|hoàng hậu họ Dương]] lại bắt trộm mất hoàng tử, nói dối là con do mình đẻ ra, và thay vào một con mèo nói là con của Ỷ Lan. Lớn lên, hoàng tử nhận ra mẹ đẻ của mình và giết chết hoàng hậu họ Dương cùng bảy mươi mốt cung nữ.

Ở [[Bắc Ninh]] còn có người kể xen vào những tình tiết khác. Ví dụ: ''"một trong bốn cái lọ đào được có một lọ nước thần,. Nhờ lọ nước, Cám tắm vào, da dẻ trở nên trắng trẻo, người đẹp tuyệt trần"''. Hay là: ''"do Đại Điên bày vẽ, Bông lẻn vào trước buồng tắm của Ỷ Lan, bới cát nằm xuống tự vùi mình, khi Ỷ Lan dội nước, cát trôi, Bông lộ nguyên hình"''.