Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thiên vấn 1”

<!--mission insignia or patch-->|launch_site=[[Bệ phóng thuyền bay vũ trụ Văn Xương|Văn Xương]], LC-101|launch_rocket=[[Trường Chinh 5]]|launch_date=ngày 23 tháng 7 năm 2020, 04:41:15 UTC <ref>{{citechú thích web |last1=Wall |first1=Mike |title=China launches ambitious Tianwen-1 Mars rover mission |url=https://www.space.com/china-tianwen-1-mars-mission-launch.html |website=Space.com |language=en}}</ref>|power=<!--Launch details-->|dimensions=Xe thăm dò: 2.6 × 3 × 1.85 mét|payload_mass=|dry_mass=|launch_mass=Tổng cộng: {{cvt|5000|kg}}<br/>Máy quỹ đạo: {{cvt|3175|kg}}<br/>Xe thăm dò：{{cvt|240|kg}}|names_list=Hỏa Tinh 1 ({{lang|zh|火星一號}}) (2018–2020)<ref>{{citechú thích web|url=http://www.takungpao.com/news/232108/2019/1012/360558.html|title=中国火星探测器露真容 明年发射|date =2019-10- ngày 12 tháng 10 năm 2019}}</ref><ref>[https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/ger_2018_small_mobile.pdf The Global Exploration Roadmap]. NASA International Space Exploration Coordination Group. January 2018 {{PD-notice}}</ref><ref name='RM 2018'>[http://www.unoosa.org/documents/pdf/copuos/2018/copuos2018tech19E.pdf China's Deep Space Exploration Roadmap]. 2018.</ref>

<!--image of the spacecraft/mission-->|manufacturer=[[Công ty Khoa học Công nghệ Hàng không vũ trụ Trung Quốc]] (CKCHVTQ)|spacecraft_type=[[Danh sách các máy quỹ đạo Sao Hỏa|Máy quỹ đạo]], máy đổ bộ, [[Xe thăm dò Sao Hỏa|xe thăm dò]]|mission_duration={{time interval|ngày 23 Julytháng 7 năm 2020 04:41|show=dhm|sep=,}} (''tính từ lúc phóng'')<br/>Máy quỹ đạo: 2 năm Trái Đất (dự tính)<br/>Xe thăm dò: 90 ngày Sao Hỏa (dự tính)<ref name="Xinhua 03212016">{{citechú newsthích báo |url=http://news.xinhuanet.com/english/2016-03/21/c_135209176.htm|title=China Exclusive: China's aim to explore Mars|work=[[Xinhua News]]|date=ngày 21 Marchtháng 3 năm 2016|access-dateaccessdate =2016-03- ngày 24 tháng 3 năm 2016}}</ref>|website=|SATCAT=45935|COSPAR_ID=2020-049A|operator=[[Cục Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc|CVQTQ]]|mission_type=Khoa học hành tinh có máy quỹ đạo, máy đổ bộ và xe thăm dò|image_size=<!--include px/em; defaults to 220px-->

'''''Thiên vấn 1''''' ([[Hán ngữ tiêu chuẩn|tiếng Hoa]]: 天问一号) là chương trình đi [[Sao Hỏa|Sao Hoả]] của [[Cục Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc|Cục Vũ trụ quốc gia Trung Quốc]] (CVQTQ) bằng thuyền bay vũ trụ, bao gồm một máy quỹ đạo, một máy chụp ảnh, một máy đổ bộ và một xe thăm dò. Ngày 23 tháng 7 năm 2020,<ref name="AJ23July2020">{{citechú newsthích báo|url=https://spacenews.com/tianwen-1-launches-for-mars-marking-dawn-of-chinese-interplanetary-exploration/|title=Tianwen-1 launches for Mars, marking dawn of Chinese interplanetary exploration|last1=Jones|first1=Andrew|date=ngày 23 Julytháng 7 năm 2020|work=spacenews.com|access-dateaccessdate =ngày 23 Julytháng 7 năm 2020}}</ref> thuyền được phóng thành công từ Bệ phóng thuyền bay vũ trụ Văn Xương bằng hỏa tiễn vận tải hình nặng Trường Chinh 5 và hiện tại đang đến sao Hỏa, đã đi được 29,4 triệu km đến ngày 9 tháng 10 năm 2020. Đến nay, Thiên vấn 1 đã hiệu chỉnh được quỹ đạo hai lần và tự chẩn đoán nhiều thiết bị.<ref>{{Citechú thích web|url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-10/10/c_139429028.htm?fbclid=IwAR2cHzOVF_tamGCsWcG9GrvgUFPjVZXDVCNRO-tGZliCo8ueydTIDpKM6pQ|title=China's Mars probe completes deep-space maneuver - Xinhua {{!}} English.news.cn|website=www.xinhuanet.com|access-dateaccessdate =2020- ngày 10- tháng 10 năm 2020}}</ref> Nhiệm vụ của Thiên vấn 1 là tìm tòi bằng chứng về sự sống cả hiện tại lẫn quá khứ trên sao Hỏa và đánh giá môi trường của hành tinh. Nếu thuyền đổ bộ được sao Hỏa thì Trung Quốc sẽ trở thành nước thứ hai làm được như vậy sau Hoa Kỳ.<ref>"China Exclusive: China's aim to explore Mars". ''Xinhua News''. ngày 21 Marchtháng 3 năm 2016. RetrievedTruy cập ngày 24 Marchtháng 3 năm 2016.</ref><ref name="Radar 2016">[https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/7572700/ The subsurface penetrating radar on the rover of China's Mars 2020 mission]. B. Zhou, S. X. Shen, Y. C. Ji, etal. 2016 16th International Conference on Ground Penetrating Radar (GPR). 13–1613–ngày June16 tháng 6 năm 2016.</ref>

Tên "Thiên vấn" đến từ bài thơ cùng tên của [[Khuất Nguyên]], một trong các nhà thơ vĩ đại nhất thời Trung Quốc xa xưa. Bài thơ bao gồm các câu hỏi mà câu đầu tiên là cách trời đất được kiến tạo.<ref name="04242020Xinhua">{{citechú newsthích báo|url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-04/24/c_139004153.htm|title=China's First Mars Exploration Mission Named Tianwen-1|date=ngày 24 Apriltháng 4 năm 2020|work=XinhuaNet|access-dateaccessdate =ngày 24 Apriltháng 4 năm 2020}}</ref>

[[FileTập tin:Tianwen-1_launch_04_(cropped).jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tianwen-1_launch_04_(cropped).jpg|trái|nhỏ|Thiên vấn 1 phóng - ngày 23 tháng 7 năm 2020, 04:41:15 UTC]]

Chương trình đi sao Hỏa của Trung Quốc khởi đầu có sự hợp tác của Nga. Tháng 11 năm 2011, thuyền bay vũ trụ Nga tên [[Fobos-Grunt]] đi sao Hỏa và [[Phobos (vệ tinh)|Phobos]] được phóng từ Cảng không gian vũ trụ Baikonur, có đem theo thuyền phụ tên [[Huỳnh Hỏa 1|Huỳnh hỏa 1]], dự định trở thành thuyền quỹ đạo sao Hỏa đầu tiên của Trung Quốc (Fobos-Grunt cũng tiến hành các thí nghiệm của Hội Hành tinh và [[Bulgaria|Balgariya]]), nhưng hỏng việc do đơn vị đẩy chính của [[Fobos-Grunt]] không đẩy được thuyền từ quỹ đạo đậu Trái Đất ban đầu; Fobos-Grunt trở về khí quyển Trái đất vào tháng 1 năm 2012.<ref name="RIANovostifalls">{{citechú newsthích báo|url=http://en.rian.ru/world/20120115/170769403.html|title=Russian Phobos-Grunt Mars probe falls in Pacific Ocean|last=Zolotukhin|first=Alexei|date=ngày 15 Januarytháng 1 năm 2012|access-dateaccessdate =ngày 16 Januarytháng 1 năm 2012|agency=RIA Novosti|quote=Phobos-Grunt fragments have crashed down in the Pacific Ocean}}</ref> Về sau Trung Quốc độc lập mở dự án đi sao Hỏa<ref>{{citechú newsthích báo|url=http://www.scmp.com/news/china/article/1539568/next-stop-mars-china-aims-send-rover-red-planet-within-six-years|title=Next stop – Mars: China aims to send rover to Red Planet within six years|last=Nan|first=Wu|date=ngày 24 Junetháng 6 năm 2014|work=[[South China Morning Post]]|access-dateaccessdate =2016-02- ngày 23 tháng 2 năm 2016}}</ref> và chương trình hiện tại được chính quyền Trung Quốc chuẩn y vào đầu năm 2016.<ref name="IEEE2019article">{{citechú newsthích báo|url=https://spectrum.ieee.org/tech-talk/aerospace/robotic-exploration/china-says-its-mars-landing-technology-is-ready-for-2020|title=China Says Its Mars Landing Technology Is Ready For 2020|last=Jones|first=Andrew|date=ngày 8 Novembertháng 11 năm 2019|work=IEEE Spectrum|access-dateaccessdate =ngày 30 Decembertháng 12 năm 2019}}</ref>

Mục đích của chương trình bao gồm: tìm bằng chứng cho sự sống hiện tại và quá khứ ở trên sao Hỏa, vẽ bản đồ bề mặt, mô tả đặc điểm thành phần đất và sự phân bố băng nước, kiểm tra khí quyển và đặc biệt là tầng điện ly, v.v.<ref>{{Citechú bookthích sách|title=2016 16th International Conference on Ground Penetrating Radar (GPR)|last=Zhou|date=13–1613–ngày 16 tháng 6 Junenăm 2016|isbn=978-1-5090-5181-6|pages=1–4|chapter=The subsurface penetrating radar on the rover of China's Mars 2020 mission|doi=10.1109/ICGPR.2016.7572700|display-authors=etal|s2cid=306903}}</ref>

Cũng có kế hoạch dùng thuyền bay chương trình hiện tại để cất giữ các mẫu đất đá trên Sao Hỏa để thuyền sau lấy về.<ref>[https://www.inquisitr.com/5253291/china-mars-probe-2020/ China Plans To Land A Rover On Mars In 2020.] Alexandra Lozovschi, ''Inquisitr''. Januaryngày 17, tháng 1 năm 2019.</ref>

[[FileTập tin:Orbital_trajectory_of_Tianwen-1_around_Mars.png|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Orbital_trajectory_of_Tianwen-1_around_Mars.png|trái|nhỏ|Quỹ đạo dự tính ở Sao Hỏa.]]

[[FileTập tin:Tianwen-1_transfer_orbit_and_TCM.png|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tianwen-1_transfer_orbit_and_TCM.png|trái|nhỏ|Quỹ đạo chuyển hành tinh và động tác hiệu chỉnh quỹ đạo của Thiên vấn 1.]]

[[FileTập tin:Mars_map_with_landing_site_Tianwen-1.png|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mars_map_with_landing_site_Tianwen-1.png|phải|nhỏ|Bản đồ địa hình Sao Hỏa, có hai địa điểm đổ bộ có thể của Thiên vấn 1, và chỗ đổ bộ của các thuyền trước.]]

Cuối năm 2019, Viện nghiên cứu Động lực hàng không vũ trụ Tây An, là công ty con của CASC, báo rằng hiệu năng và phương thức điều khiển hệ thống đẩy của thuyền bay vũ trụ đã được xác minh là thử đậu mọi bài kiểm tra trước khi phóng, bao gồm các bài kiểm tra bay lơ lửng, tránh nguy hiểm, giảm tốc và hạ cánh. Cơ cấu chính của hệ thống đẩy là một động cơ cung cấp lực đẩy 7500 Newton. Hệ thống nhảy dù siêu thanh của thuyền cũng đã được thử thành công trước đó.<ref name="IEEE2019article">{{cite news|url=https://spectrum.ieee.org/tech-talk/aerospace/robotic-exploration/china-says-its-mars-landing-technology-is-ready-for-2020|title=China Says Its Mars Landing Technology Is Ready For 2020|last=Jones|first=Andrew|date=8 November 2019|work=IEEE Spectrum|access-date=30 December 2019}}</ref>

Lúc đầu, CVQTQ nghiên cứu hai vùng Chryse Planitia và Elysium Mons của Sao Hỏa để tìm vị trí hạ cánh cho máy đổ bộ và xe thăm dò, nhưng vào tháng 9 năm 2019, ở cuộc họp chung tại [[Genève]] của Đại hội Khoa học Hành tinh Châu Âu - Ban Khoa học Hành tinh, bên Trung Quốc lại thông báo rằng hai địa điểm sơ bộ trong vùng Utopia Planitia của Sao Hỏa được chọn làm chỗ hạ cánh dự tính, mỗi nơi có diện tích hạ cánh hình bầu dục khoảng 100 x 40 &nbsp;km.<ref name="IEEE2019article">{{cite news|url=https://spectrum.ieee.org/tech-talk/aerospace/robotic-exploration/china-says-its-mars-landing-technology-is-ready-for-2020|title=China Says Its Mars Landing Technology Is Ready For 2020|last=Jones|first=Andrew|date=8 November 2019|work=IEEE Spectrum|access-date=30 December 2019}}</ref>

Tháng 7 năm 2020, CVQTQ cho biết tọa độ của địa điểm hạ cánh chính là 110,318 độ kinh đông và 24,748 độ vĩ bắc, ở phần phía nam của Utopia Planitia. Theo Alfred McEwen, giám đốc Phòng Nghiên cứu Hình ảnh Hành tinh tại Trường đại học Arizona, khu vực này vừa có thể là nơi hạ cánh tương đối an toàn vừa được làng khoa học quan tâm rất nhiều.<ref name="landing site">{{Citechú thích web|url=https://www.space.com/china-mars-rover-tianwen-1-landing-site|title=China chooses landing site for its Tianwen-1 Mars rover|last=Andrew Jones ngày 28 Octobertháng 10 năm 2020|website=Space.com|language=en|access-dateaccessdate =2020-11- ngày 16 tháng 11 năm 2020}}</ref>

Ngày 23 tháng 1 năm 2020, động cơ hydro-oxy của hỏa tiễn Y4 Trường Chinh 5 thử 100 giây xong, là bài kiểm tra động cơ cuối cùng trước khi tên lửa thuyền bay được lắp ráp; tên lửa được phóng thành công vào ngày 23 tháng 7 năm 2020.<ref name="AJ23July2020">{{cite news|url=https://spacenews.com/tianwen-1-launches-for-mars-marking-dawn-of-chinese-interplanetary-exploration/|title=Tianwen-1 launches for Mars, marking dawn of Chinese interplanetary exploration|last1=Jones|first1=Andrew|date=23 July 2020|work=spacenews.com|access-date=23 July 2020}}</ref>

[[FileTập tin:Mars_Global_Remote_Sensing_Orbiter_and_Small_Rover_at_IAC_Bremen_2018_02.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mars_Global_Remote_Sensing_Orbiter_and_Small_Rover_at_IAC_Bremen_2018_02.jpg|nhỏ|Mẫu của xe thăm dò ở Đại hội Hàng không vũ trụ Quốc tế lần thứ 69]]

Để đạt được các mục tiêu khoa học của chương trình, máy quỹ đạo và xe thăm dò của ''Thiên vấn 1'' có 13 khí cụ:<ref name="SFN20200723">{{citechú thích web|url=https://spaceflightnow.com/2020/07/23/china-launches-robotic-mission-to-orbit-land-and-drive-on-mars/|title=China launches robotic mission to orbit, land, and drive on Mars|date=ngày 23 Julytháng 7 năm 2020|publisher=Spaceflight Now|access-dateaccessdate =ngày 24 Julytháng 7 năm 2020}}</ref>

* Máy phân tích hạt năng lượng Sao Hỏa<ref name="SFN20200723">{{cite web|url=https://spaceflightnow.com/2020/07/23/china-launches-robotic-mission-to-orbit-land-and-drive-on-mars/|title=China launches robotic mission to orbit, land, and drive on Mars|date=23 July 2020|publisher=Spaceflight Now|access-date=24 July 2020}}</ref>

* [[Radar xuyên đất]], cho hình ảnh khoảng 100 mét (330 &nbsp;ft) dưới bề mặt Sao Hỏa

[[FileTập tin:2020年7月22日_小新的Vlog_火星探测器发射在即_记者揭三大看点.webm|nhỏ|Máy đổ bộ]]

Ủy ban Hoạt động không gian quốc gia của Argentina đang dự vào Thiên vấn 1 thông qua một trạm theo dõi do Trung Quốc điều hành ở Las Lajas, Neuquén. Trước đây, cơ sở này giúp thuyền bay vũ trụ [[Thường Nga 4]] của Trung Quốc đổ bộ ở mặt xa của mặt trăng vào tháng 1 năm 2019.<ref name="International">{{Citechú thích web|url=https://www.space.com/china-mars-mission-tianwen-1-international-partners.html|title=China's Tianwen-1 Mars rover mission gets a boost from international partners|last=David|first=Leonard|date=Julyngày 22, tháng 7 năm 2020|website=Space.com|language=en|access-dateaccessdate =2020-09- ngày 10 tháng 9 năm 2020}}</ref>

Viện Nghiên cứu Vật lý Thiên văn và Hành tinh (VNVTVH) của Pháp ở [[Toulouse]] đang hợp tác chế tạo xe thăm dò của Thiên vấn 1. Sylvestre Maurice của VNVTVH cho biết, “Đối với khí cụ Quang phổ học phá vỡ bằng laser (QPHPVBL) của chương trình, chúng tôi đặt mục tiêu hiệu chuẩn là bản sao Pháp của mục tiêu ở trên xe thăm dò Sao Hỏa Curiosity của NASA. Chúng tôi muốn biết hai bộ dữ kiện so sánh như thế nào.”<ref name="International">{{Cite web|url=https://www.space.com/china-mars-mission-tianwen-1-international-partners.html|title=China's Tianwen-1 Mars rover mission gets a boost from international partners|last=David|first=Leonard|date=July 22, 2020|website=Space.com|language=en|access-date=2020-09-10}}</ref>

Cục Xúc tiến Nghiên cứu Áo (CXNA) đã trợ giúp chế tạo từ kế được lắp đặt trên máy quỹ đạo Sao Hỏa của Trung Quốc. Viện Nghiên cứu Không gian thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Áo ở [[Graz]] đã xác nhận là có đóng góp vào từ kế của Thiên vấn 1 và giúp hiệu chuẩn thiết bị bay.<ref name="International">{{Cite web|url=https://www.space.com/china-mars-mission-tianwen-1-international-partners.html|title=China's Tianwen-1 Mars rover mission gets a boost from international partners|last=David|first=Leonard|date=July 22, 2020|website=Space.com|language=en|access-date=2020-09-10}}</ref>

[[Thể loại:Trung Quốc 2020]]
[[Thể loại:Nhiệm vụ không gian sinh học vũ trụ]]

[[Thể loại:Thể loại:Bài viết có chữ Hán phồn thể]]

[[Thể loại:Thể loại:Bài viết có chữ Hán giản thể]]

[[Thể loại:Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Trung Quốc]]