Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cộng hòa chuối”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Mekotsu (thảo luận | đóng góp)
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Đã cứu 1 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.8
Dòng 1:
[[Tập tin:William Sydney Porter by doubleday.jpg|thumb|right|250px|Cụm từ ''Cộng hòa chuối'' được tạo ra ([[circa|khoảng]] 1904) bởi nhà văn Mỹ [[O. Henry]] (William Sydney Porter, 1862–1910).]]
'''Cộng hòa chuối''' ([[tiếng Anh]]: ''banana republic'') là một thuật ngữ [[khoa học chính trị]] dùng để chỉ quốc gia có nền chính trị bất ổn ở [[Mỹ Latinh]] với nền kinh tế phụ thuộc nặng nề vào việc xuất khẩu một loại sản phẩm hữu hạn nhất định nào đó, ví dụ như [[chuối]], khoáng sản,.... Thông thường, xã hội trong một nước cộng hòa chuối sẽ có [[Phân tầng xã hội|sự phân hóa]], thường là gồm một [[giai cấp|tầng lớp lao động]] đông đảo nhưng nghèo khổ và một tầng lớp thống trị gồm các thương gia, chính trị gia và tướng lĩnh quân sự giàu có.<ref>{{chú thích sách|url=http://books.google.it/books?id=X88WAAAAYAAJ&hl=en|title=The Morass. United States Intervention in Central America|author=Richard Alan White|publisher=Harper & Row|year=1984|location=New York|pages=319}} [http://www.google.it/search?num=100&hl=en&safe=off&tbm=bks&q=%22Richard+Alan+White%22+%22The+morass%22+%22United+States+intervention+in+Central+America%22+%22banana+republic%22 P. 95]. ISBN 0-060-91145-X; ISBN 978-0-06091-145-4.</ref> Bọn quả đầu <ref>[http://petrotimes.vn/oligarch-la-gi-66910.html Oligarch là gì?], 24/11/2012</ref> (hay đầu sỏ, [[tiếng Anh]]: ''oligarch'') thống trị này kiểm soát [[Khu vực thứ nhất của nền kinh tế|khu vực một]] (hay khu vực sản xuất sơ khai) của nền kinh tế bằng cách bóc lột sức lao động nhân dân<ref name="GREED">{{cite journal |title=Big-business Greed Killing the Banana (p. A19)|journal=The Independent, via ''[[The New Zealand Herald]]'' |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-179318358.html |date=ngày 24 tháng 5 năm 2008 |accessdate=ngày 24 tháng 6 năm 2012|archiveurl=https://web.archive.isorg/rI7fFweb/20181120035514/https://www.highbeam.com/doc/1G1-179318358.html|archivedate=ngày 25 tháng 1 năm 20132018-11-20|dead-url=yes}}</ref>; như vậy, cụm từ ''cộng hòa chuối'' là một thuật ngữ mang thái độ miệt thị đối với [[Độc tài|nền độc tài]] hèn hạ, xúi dục và ủng hộ cho văn hóa lót tay, lại quả, sự bóc lột các đồn điền nông nghiệp diện rộng, đặc biệt là trong khai thác chuối.
 
Trong lãnh vực kinh tế, một nước cộng hòa chuối là một quốc gia có nền kinh tế theo [[chủ nghĩa tư bản nhà nước]], một mô hình kinh tế mà đất nước đang hoạt động như một doanh nghiệp thương mại tư nhân cho lợi nhuận độc quyền của giai cấp thống trị. Một sự bóc lột như vậy được thực hiện bằng sự thông đồng giữa Nhà nước và những công ty độc quyền kinh tế được hưởng ân huệ, trong đó lợi nhuận thu được từ việc khai thác tư nhân đối với các vùng đất công cộng là sở hữu tư nhân, trong khi các khoản nợ phát sinh từ đó ra là trách nhiệm tài chính của tài sản công cộng. Một nền kinh tế mất cân đối như vậy bị hạn chế bởi sự phát triển kinh tế không đồng đều giữa thành phố và quốc gia, và thường làm giảm giá trị tiền tệ quốc gia, do đó làm cho đất nước không đủ điều kiện cho tín dụng phát triển quốc tế.<ref name=Hitchens1 >{{cite magazine |author=[[Christopher Hitchens]] |title=America the Banana Republic|magazine=Vanity Fair|url=http://www.vanityfair.com/politics/features/2008/10/hitchens200810 |date=ngày 9 tháng 10 năm 2008 |accessdate=ngày 24 tháng 6 năm 2012}}</ref>