Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bệnh dịch hạch thể hạch”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎top: clean up using AWB
n →‎top: clean up, CS1 errors fixes using AWB
Dòng 2:
{{Infobox medical condition (new)|name=Bệnh dịch hạch thể hạch|image=Plague_-buboes.jpg|caption=''[[Mụt hạch]]'' trên đùi của một người bị bệnh dịch thể hạch.|field=[[Bệnh truyền nhiễm]]|symptoms=[[Bệnh]], [[đau đầu]], nôn, sưng [[hạch bạch huyết]]<ref name=WHO2014/><ref name=CDC2012Sym/>|complications=|onset=1-7 ngày sau khi tiếp xúc<ref name=WHO2014/>|duration=|causes=''[[Yersinia pestis]]'' lây bởi [[bọ chét]]<ref name=WHO2014/>|risks=|diagnosis=Tìm vi khuẩn trong máu, [[đờm]], hoặc hạch bạch huyết<ref name=WHO2014/>|differential=|prevention=|treatment=Kháng sinh như [[streptomycin]], [[gentamicin]], hoặc [[doxycycline]]<ref name=Lancet2007/><ref name=CDC2012Tx/>|medication=|prognosis=|frequency=650 trường hợp báo cáo một năm<ref name=WHO2014/>|deaths=Tỷ lệ tử vong 10% khi điều trị<ref name=Lancet2007/>}}
 
'''Bệnh dịch hạch thể hạch''' là một trong ba loại [[Dịch hạch|bệnh dịch hạch]] do vi khuẩn ''[[Yersinia pestis]]'' gây ra.<ref name="WHO2014">{{Chú thích web|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs267/en/|title=Plague Fact sheet N°267|author=World Health Organization|date=November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150424065540/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs267/en/|archive-date=ngày 24 tháng 4 năm 2015|dead-url=no|accessdateaccess-date =ngày 10 tháng 5 năm 2015}}</ref> Một đến bảy ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, các triệu chứng giống như cúm phát triển.<ref name="WHO2014" /> Những triệu chứng này bao gồm sốt, [[đau đầu]] và nôn.<ref name="WHO2014" /> Các [[hạch bạch huyết]] sưng và đau xảy ra ở khu vực gần nơi vi khuẩn xâm nhập vào da nhất.<ref name="CDC2012Sym">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html|title=Plague Symptoms|date=Jun 13, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20150819134608/http://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html|archive-date=ngày 19 tháng 8 năm 2015|dead-url=no|accessdateaccess-date =Aug 21, 2015}}</ref> Đôi khi, các hạch bạch huyết bị sưng có thể bị vỡ.<ref name="WHO2014" />
 
Ba loại bệnh dịch hạch là kết quả của con đường lây nhiễm: bệnh dịch hạch thể hạch, [[bệnh dịch hạch thể nhiễm trùng huyết]] và [[bệnh dịch hạch phổi]].<ref name="WHO2014" /> Bệnh dịch hạch chủ yếu lây lan từ [[bọ chét]] bị nhiễm bệnh từ [[động vật]] nhỏ.<ref name="WHO2014" /> Nó cũng có thể là kết quả của việc tiếp xúc với chất lỏng cơ thể từ một động vật bị nhiễm bệnh dịch hạch đã chết.<ref name="CDC2012Tran">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/plague/transmission/index.html|title=Plague Ecology and Transmission|date=Jun 13, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20150822100946/http://www.cdc.gov/plague/transmission/index.html|archive-date=ngày 22 tháng 8 năm 2015|dead-url=no|accessdateaccess-date =Aug 21, 2015}}</ref> Ở dạng bệnh dịch hạch, vi khuẩn xâm nhập qua da qua vết cắn của bọ chét và di chuyển qua các [[mạch bạch huyết]] đến một [[hạch bạch huyết]], khiến nó sưng lên.<ref name="WHO2014" /> Chẩn đoán được thực hiện bằng cách tìm vi khuẩn trong máu, [[đờm]] hoặc dịch từ các hạch bạch huyết.<ref name="WHO2014" />
 
Phòng ngừa là thông qua các biện pháp y tế công cộng như không xử lý động vật chết ở những khu vực phổ biến bệnh dịch hạch.<ref name="WHO2014" /> [[Vắc-xin]] chưa được tìm thấy là rất hữu ích để phòng ngừa bệnh dịch hạch.<ref name="WHO2014" /> Một số [[Kháng sinh|loại kháng sinh]] có hiệu quả để điều trị, bao gồm [[streptomycin]], [[gentamicin]] và [[doxycycline]].<ref name="Lancet2007">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Prentice MB, Rahalison L|date=April 2007|title=Plague|journal=Lancet|volume=369|issue=9568|pages=1196–207|doi=10.1016/S0140-6736(07)60566-2|pmid=17416264}}</ref><ref name="CDC2012Tx">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/plague/healthcare/clinicians.html|title=Plague Resources for Clinicians|date=Jun 13, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20150821214546/http://www.cdc.gov/plague/healthcare/clinicians.html|archive-date=ngày 21 tháng 8 năm 2015|dead-url=no|accessdateaccess-date =Aug 21, 2015}}</ref> Nếu không được điều trị, bệnh dịch hạch sẽ dẫn đến cái chết của 30% đến 90% những người mắc bệnh.<ref name="WHO2014" /><ref name="Lancet2007" /> Cái chết, nếu nó xảy ra, thường là trong vòng mười ngày.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=y4uCV4Gm82YC&pg=PA74|title=Medical response to terrorism: preparedness and clinical practice|last=Keyes|first=Daniel C.|date=2005|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9780781749862|location=Philadelphia [u.a.]|page=74|df=dmy-all}}</ref> Với điều trị, nguy cơ tử vong là khoảng 10%.<ref name="Lancet2007" /> Trên toàn cầu có khoảng 650 trường hợp được ghi nhận một năm, dẫn đến ~ 120 trường hợp tử vong.<ref name="WHO2014" /> Trong thế kỷ 21, căn bệnh này phổ biến nhất ở Châu Phi.<ref name="WHO2014" />
 
==Tham khảo==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Bệnh_dịch_hạch_thể_hạch”