Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đakrông”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 25:
}}
'''Đakrông''' hay '''Đa Krông''' là một huyện biên giới miền núi vùng cao nằm ở phía tây nam tỉnh [[Quảng Trị]], [[Việt Nam]]. Diện tích của huyện Đa Krông là 1.233,32 km², dân số năm 2019 là 43.208 người.
==Địa lý==
Huyện Đakrông nằm ở phía tây nam tỉnh Quảng Trị, có vị trí địa lý:
*Phía đông thị xã [[Quảng Trị (thị xã)|Quảng Trị]] và các huyện [[Cam Lộ]], [[Triệu Phong]], [[Hải Lăng]]
Hàng 35 ⟶ 33:
*Phía nam giáp nước [[Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào]]
*Phía bắc giáp các huyện [[Cam Lộ]] và [[Gio Linh]].
Đa Krông có vị trí quan trọng không chỉ đối với tỉnh Quảng Trị mà còn với cả khu vực Bắc Trung Bộ: đây chính là cửa ngõ đi vào thị xã Đông Hà, vào Thừa Thiên Huế là khu vực nối các huyện Cam Lộ Triệu Phong, Gio Linh, Hải Lăng với huyện Hướng Hóa của tỉnh Quảng Trị là khu vực biên giới tiếp giáp với nước Lào.
Về địa hình, Đakrông nằm hoàn toàn trên dãy Trương Sơn; cao về phía Đông – Đông Nam thấp về phía Tây - Tây Bắc. Cao nhất là đỉnh Kovalađút 1.251m, thấp nhất là khu vực bãi bồi Ba Lòng 25m. Đồi núi tập trung ở phía Đông Nam của huyện.▼
▲===Điều kiện tự nhiên===
▲Đakrông nằm hoàn toàn trên dãy Trương Sơn; cao về phía Đông – Đông Nam thấp về phía Tây - Tây Bắc. Cao nhất là đỉnh Kovalađút 1.251m, thấp nhất là khu vực bãi bồi Ba Lòng 25m. Đồi núi tập trung ở phía Đông Nam của huyện.
▲Do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố tự nhiên khác nhau nên đất đai ở Đakrông rất đa dạng và phong phú bao gồm bảy loại chính đó là: đất màu tím trên đá sét, đất nâu vàng trên phù sa cổ, đất phù sa bồi, đất đỏ vàng trên đá phiến thạch sét, đất đỏ vàng trên đất mácmaxit và đất vàng nhạt trên đá cát.
▲Sông Đakrông bắt nguồn từ dãy núi Trường Sơn ở phía Nam và đông Nam huyện Đakrông có chiều dài 85 km. Sông Quảng Trị chảy qua Đakrông là hợp lưu của hai con sông Đakrông và sông Rào Quán. Thượng lưu gọi là sông Đakrông, hạ lưu gọi là sông Ba Lòng Trong hệ thống sông Đakrông có nhiều con suối tương đối lớn đổ ra như Paây, Scam, Ra Ngao, Ta Sam Ba Le, Rơlay vv….. Ngoài ra còn có nhiều con suối đổ vào sông Ba Lòng như Khe Làng An, Khe Vẽ,... Sông Đakrông có độ dài ngắn và dốc nên tốc độ chảy cao về mùa mưa lũ thường xảy ra tình trạng lũ lụt lớn.
==Lịch sử==
Trong tiếng các dân tộc thuộc [[nhóm ngôn ngữ Môn-Khmer]] ở Tây Nguyên và trong [[tiếng Việt]] cổ (trước thế kỷ 16, xem ''[[Chữ Nôm]]'') thì "đăk" có nghĩa là ''nước, sông, suối'', còn "krông" có nghĩa là ''sông''. Trong lịch sử vùng đất Đakrông từng thuộc các huyện Hướng Hóa, Gio Linh, Cam Lộ, Triệu Phong. Ngày [[17 tháng 12]] năm [[1996]], huyện Đa Krông được thành lập trên cơ sở tách 10 xã: Mò Ó, Hướng Hiệp, Đa Krông, Tà Long, Húc Nghì, Tà Rụt, A Vao, A Ngo, A Bung, Ba Nang thuộc huyện [[Hướng Hóa]] và 3 xã: Ba Lòng, Hải Phúc, Triệu Nguyên thuộc huyện [[Triệu Phong]]. Khi mới thành lập, huyện Đa Krông có 13 xã: Mò Ó, Hướng Hiệp, Đa Krông, Tà Long, Húc Nghì, Tà Rụt, A Vao, A Ngo, A Bung, Ba Nang, Ba Lòng, Hải Phúc, Triệu Nguyên. Ngày [[2 tháng 1]] năm [[2004]], thành lập thị trấn Krông Klang, thị trấn huyện lỵ huyện Đa Krông trên cơ sở 384,70 ha diện tích tự nhiên và 1.616 nhân khẩu của xã Mò Ó, 1.436,30 ha diện tích tự nhiên và 1.010 nhân khẩu của xã Hướng Hiệp. Ngày [[1 tháng 1]] năm [[2020]], sáp nhập xã Hải Phúc vào xã Ba Lòng.<ref name=NQ832>{{Chú thích web|url=https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-832-NQ-UBTVQH14-2019-sap-xep-don-vi-hanh-chinh-cap-xa-thuoc-tinh-Quang-Tri-432102.aspx|tựa đề=Nghị quyết số 832/NQ-UBTVQH14 năm 2019 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Quảng Trị|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Huyện Đa Krông có 1 thị trấn và 12 xã như hiện nay.
==Hành chính==
Huyện Đakrông có 13 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn [[Krông Klang]] (huyện lỵ) và 12 xã: [[A Bung]], [[A Ngo, Đakrông|A Ngo]], [[A Vao]], [[Ba Lòng]], [[Ba Nang]], [[Đakrông (xã)|Đakrông]], [[Húc Nghì]], [[Hướng Hiệp]], [[Mò Ó]], [[Tà Long]], [[Tà Rụt]], [[Triệu Nguyên, Đakrông|Triệu Nguyên]].
==Xã hội==
Dân cư ở đây không chỉ có người Chăm mà gồm cả đồng bào dân tộc ít người như Vân Kiều, Pa Cô cùng người Kinh định cư lâu đời. Từ 1831 khi nhà Nguyễn thành lập tỉnh Quảng Trị thì Đakrông chính thức thuộc về tỉnh Quảng Trị. Từ đó đến 1976, Đakrông thuộc tỉnh Bình Trị Thiên.
Đến ngày 18.5.1981, xã Đakrông được thành lập trên cơ sở sáp nhập các thôn Taliêng, Pa ra Từng, Chân Rò tách từ xã Tà Long và thôn Ba Ngao, Làng Cát, Vùng Kho. Các xã A Túc, A Xốc và Kỳ Nơi thuộc huyện Hướng Hóa nhập vào làm một và lấy tên là A Túc.
Dân cư Đakrông ngoài các dân tộc thiểu số như Ba Hy, Vân Kiều, Pa Cô là chủ yếu còn có người Kinh sinh sống. Tính đến 2005, Dân số Đakrông khoảng 34.160 người. Mặc dù thành phần dân tộc phức tạp nhưng trải qua quá trình chung sống vật lộn đấu tranh với thiên nhiên và giặc ngoại xâm cư dân Đakrông đã trở thành một khối thống nhất trở thành một bộ phận quan trọng không thể thiếu của cộng đồng cư dân Việt Nam nói chung và Quảng Trị nói riêng.
Cộng đồng cư dân sinh sống đầu tiên ở trên địa bàn huyện Đakrông đó là cộng đồng người Ba Hy. Họ sống theo dạng du canh du cư từ ngọn núi này sang ngọn núi khác nhưng sau một thời gian sinh sống họ gặp phải dịch bệnh và thú dữ tấn công nên đã chuyển di nơi khác sinh sống.
Sau khi người Ba Hy dời đi thì những người mới đến định cư ở đây (còn gọi là người Bru nghĩa là nhũng người sống ở trên cao). Ngoài người Vân Kiều còn có người Pa cô cư trú ở phía Tây Nam của huyện ở các xã A Túc, A Bung, Tà Rụt.
Ngôn ngữ của đồng bào Vân Kiều gọi là Kado, Kanay, thuộc ngữ hệ Môn – Khơme. Người Vân Kiều, Pa cô sống thành các bản làng gọi là Vil hay Vel mỗi bản thường có 20-30 gia đình. Đứng đầu Vil hay Vel là Aryay vel có thể là người đứng đầu dòng họ hoặc được bầu lên nói chung đó là người có uy tín và trách nhiệm với cộng đồng được cộng đồng tin tưởng. Nhà ở của đồng bào Đakrông đều là nhà sàn lợp bằng lá tranh, mây, sàn lát bằng nứa hoặc gỗ. Giữa hai cộng đồng có nhiều điểm tương đồng về văn hóa như cà răng, căng tai, các mô típ trang trí, hay các câu chuyện dân gian. Sau khi người Kinh lên sinh sống cùng với cộng đồng ở đây dã trở thành một cộng đồng cư dân mới hết sức đoàn kết và gắn bó cùng nhau.
==Tham khảo==
{{Tham khảo|27em}}
Hàng 96 ⟶ 63:
* {{website chính thức|http://dakrong.quangtri.gov.vn/}}
* {{TĐBKVN|33744|ĐA KRÔNG}}
{{sơ khai Quảng
{{Huyện thị Quảng Trị}}
{{Đơn vị hành chính thuộc huyện Đakrông}}
| |||