Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cartagena, Colombia”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, CS1 errors fixes using AWB
Dòng 71:
==Lịch sử==
===Thời kỳ tiền Colombo===
[[Địa điểm khảo cổ Puerto Hormiga|Văn hóa Puerto Hormiga]] được tìm thấy trong khu vực bờ biển Caribe, đặc biệt là khu vực từ đồng bằng châu thổ [[sông Sinú]] đến vịnh Cartagena, dường như là cộng đồng dân cư đầu tiên tại khu vực Colombia ngày nay. Các nhà khảo cổ học ước tính rằng khoảng năm 4.000 TCN, văn hóa này hình thành tại khu vực gần ranh giới giữa Bolívar và [[Sucre (tỉnh)|Sucre]] ngày nay. Trong khu vực này, các nhà khảo cổ đã tìm thấy những đồ vật gốm cổ xưa nhất châu Mỹ, có niên đại khoảng 4000 năm TCN. Lý do chính cho sự phát triển của xã hội nguyên thủy trong khu vực này được cho là bởi khí hậu tương đối ôn hòa và sự phong phú của động vật hoang dã, cho phép cư dân săn bắn và có một cuộc sống thoải mái.<ref name="Biblioteca Luis Ángel Arango">{{chú thích web |url=http://www.lablaa.org/blaavirtual/arqueologia/arqueolo/cap4.1.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20060923164704/http://www.lablaa.org/blaavirtual/arqueologia/arqueolo/cap4.1.htm |dead-url-status=yesdead |archive-date = ngày 23 tháng 9 năm 2006 |title=Biblioteca Luis Ángel Arango |publisher=Lablaa.org |date= |access-date = ngày 26 tháng 3 năm 2013}}</ref><ref>{{chú thích web |url=http://pwp.supercabletv.net.co/garcru/colombia/Colombia/indios.html |title=Colombia Pais Maravilloso |publisher=Pwp.supercabletv.net.co |access-date = ngày 24 tháng 6 năm 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130425081104/http://pwp.supercabletv.net.co/garcru/colombia/Colombia/indios.html |archivedate=ngày 25 tháng 4 năm 2013 |df=mdy-all }}</ref><ref name="uninorte.edu.co">{{chú thích web |url=http://www.uninorte.edu.co/divisiones/humanidades/arqueologia/proyectos/pro_pag_13-06.html |title=Universidad del Norte |publisher=Uninorte.edu.co |access-date = ngày 24 tháng 6 năm 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101220195301/http://uninorte.edu.co/divisiones/Humanidades/arqueologia/proyectos/pro_pag_13-06.html |archivedate=ngày 20 tháng 12 năm 2010 |df=mdy-all }}</ref>
 
Các cuộc điều tra khảo cổ cho thấy sự suy tàn của văn hóa Puerto Hormiga và các khu định cư liên quan vào khoảng năm 3000 TCN. Sự trỗi dậy của một nền văn hóa phát triển hơn nhiều được gọi là Monsú, phát triển ở cuối [[Kênh đào Dique]] gần khu vực ngày nay là Pasacaballos và Ciénaga Honda ở phần cực bắc của đảo Barú đã được đưa ra giả thuyết. Văn hóa Monsú dường như đã kế thừa việc sử dụng nghệ thuật gốm của văn hóa Puerto Hormiga và cũng đã phát triển một nền kinh tế hỗn hợp giữa nông nghiệp và sản xuất cơ bản. Chế độ ăn uống của họ chủ yếu dựa vào động vật có vỏ và cá.<ref>{{chú thích web|url=http://www.lablaa.org/blaavirtual/publicacionesbanrep/boletin/boleti3/bol12/debate.htm |title=Biblioteca Luis Ángel Arango |publisher=Lablaa.org |date = ngày 4 tháng 6 năm 2005 |access-date = ngày 24 tháng 6 năm 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081201091431/http://www.lablaa.org/blaavirtual/publicacionesbanrep/boletin/boleti3/bol12/debate.htm |archivedate=ngày 1 tháng 12 năm 2008 |df=mdy }}</ref>