Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Công ty Đông Ấn Hà Lan”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Replace dead-url=yes to url-status=dead.
→‎top: AlphamaEditor, Executed time: 00:00:02.2674358 using AWB
Dòng 6:
|loại = [[Công ty đại chúng]]
|genre = [[Thương mại]]
|thành lập = [[20 tháng 3|20/3]]/[[1602]]<ref>{{chú thích web |url=http://entoen.nu/voc/en |title=The Dutch East India Company (VOC) |publisher=Canon van Nederland |accessdateaccess-date =ngày 19 tháng 3 năm 2011 |archive-date =2010- ngày 1 tháng 12-01 năm 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101201212719/http://entoen.nu/voc/en |url-status=dead }}</ref>
|giải thể = 1800
|người thành lập = [[Nghị viện Hà Lan]] theo đề nghị của [[Johan van Oldenbarnevelt]] (14/9/1547-13/5/1619)
Dòng 34:
[[Tập tin:Voc.jpg|right|thumb|300px|Xưởng đóng tàu của công ty Đông Ấn tại [[Amsterdam]], [[Hà Lan]].]]
[[Tập tin:Vocaandeela.jpg|nhỏ|280px|Cổ phiếu ngày 26/9/1606 của công ty Đông Ấn Hà Lan]]
'''Công ty Đông Ấn Hà Lan''' ({{lang-nl|Vereenigde Oost-Indische Compagnie}} hay '''VOC''', có nghĩa là: ''Công ty liên hiệp Đông Ấn Hà Lan'') là một công ty thương mại, thành lập năm 1602 khi [[quốc hội Hà Lan]] trao 21 năm nắm độc quyền thực thi những hoạt động thực dân tại châu Á. Đây là [[công ty đa quốc gia]] đầu tiên trên thế giới<ref>http://www.kb.nl/themas/geschiedenis-en-cultuur/koloniaal-verleden/voc-1602-1799 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150207085730/http://www.kb.nl/themas/geschiedenis-en-cultuur/koloniaal-verleden/voc-1602-1799 |date =2015-02-07 ngày 7 tháng 2 năm 2015}} VOC at the [[National Library of the Netherlands]] (in Dutch)</ref> và là công ty đầu tiên sử dụng [[cổ phiếu]]<ref>Mondo Visione web site: [http://www.mondovisione.com/exchanges/handbook-articles/who-needs-stock-exchanges/ Chambers, Clem. "Who needs stock exchanges?"] ''Exchanges Handbook''. &ndash; retrieved ngày 21 tháng 8 năm 2011.</ref>. Đây là 1 công ty đầy quyền lực, sở hữu gần như toàn bộ quyền lực của chính phủ, bao gồm có khả năng phát động chiến tranh, bỏ tù và hành hình các tù nhân<ref>{{Chú thích web |url=http://www.pbs.org/wnet/secrets/transcripts/slave-ship-mutiny-program-transcript/755/ |tiêu đề=Slave Ship Mutiny: Program Transcript |ngày truy cập=ngày 12 tháng 11 năm 2010 |ngày tháng=ngày 11 tháng 11 năm 2010 |work=Secrets of the Dead |nhà xuất bản=PBS}}</ref>, thay mặt trong các đàm phán hiệp ước, đúc tiền và thành lập thuộc địa<ref>{{chú thích sách|title=The Globe Encompassed: The Age of European Discovery, 1500–1700|author=Ames, Glenn J.|year=2008|pages=102–103}}</ref>.
 
Theo thống kê, VOC làm lu mờ tất cả các đối thủ thương mại khác tại châu Á. Từ 1602 đến 1796, VOC đã gửi gần 1 triệu người châu Âu làm việc cho các giao dịch thương mại với 4.785 tàu và mạng lưới vận tải đã vận chuyển hơn 2,5 triệu tấn hàng hóa với châu Á. Phần còn lại của cả châu Âu chỉ gửi đi 882.412 người từ năm 1500 đến năm 1795. Hạm đội [[vương quốc Anh]] (sau là [[Đế quốc Anh]]) với [[công ty Đông Ấn Anh]], đối thủ cạnh tranh chính của VOC, ở vị trí thứ 2 với 2.690 tàu và vận chuyển chỉ bằng 1/5 trọng tải hàng hóa so với VOC. VOC hưởng lợi nhuận khổng lồ từ thế độc quyền về gia vị trong thế kỷ 17<ref>{{Chú thích web |họ 1=Van Boven |tên 1=M. W. |tiêu đề=Towards A New Age of Partnership (TANAP): An Ambitious World Heritage Project (UNESCO Memory of the World – reg.form, 2002) |work=VOC Archives Appendix 2, p.14 |url=http://portal.unesco.org/ci/en/files/22635/11546101681netherlands_voc_archives.doc/netherlands%2Bvoc%2Barchives.doc }}</ref>.
Dòng 40:
Thành lập năm 1602, lợi nhuận có được từ việc thu mua gia vị ở [[quần đảo Maluku]]. Năm 1619, VOC thiết lập thủ phủ tại thành phố cảng với tên gọi là [[Jakarta]], đổi tên từ tên gọi cũ [[Batavia]]. Trong 2 thế kỷ tiếp theo VOC đã thiết lập các cảng giao dịch mới và bảo vệ lợi ích của họ bằng việc xâm chiếm thêm lãnh thổ<ref>Vickers (2005), p. 10</ref>.
 
Công ty Đông Ấn Hà Lan là một công ty buôn bán quan trọng trên thế giới trong hai thế kỷ, thường xuyên đóng góp 18% lãi xuất hàng năm trong vòng 200 năm<ref name="RICKLEFSp110">{{chú thích sách |last=Ricklefs |first=M.C. |authorlink= |coauthors= |title=A History of Modern Indonesia Since c.1300, 2nd Edition |publisher=MacMillan |year=1991 |location= London |page=110 |url= |doi= |isbn=0-333-57689-6 }}</ref>. Công ty bắt đầu tụt dốc cuối thế kỷ 18 do tình trạng tham nhũng. VOC phá sản và chính thức tan rã năm 1800. Những quyền sở hữu và các món nợ bị chính phủ [[Cộng hòa Batavia]] của Hà Lan chiếm giữ. Lãnh thổ của VOC trở thành [[Lãnh thổ Đông Ấn Hà Lan]] và bành trướng trong thế kỷ 19 chiếm đóng cả quần đảo Indonesia và trong thế kỷ 20 thành lập nên quốc gia [[Indonesia]].
 
{|