Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Saga”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Minh28397 đã đổi Saga thành Saga (tỉnh) Thẻ: Trang đổi hướng mới |
Xóa đổi hướng đến trang Saga (tỉnh) Thẻ: Xóa đổi hướng Thêm liên kết dưới Liên kết ngoài hoặc Tham khảo |
||
Dòng 1:
'''Saga''' (phiên âm : ''Sử ca'') là hình thức [[sử thi]] thế tục khởi phát và thịnh hành tại [[Bắc Âu]].
==Thuật ngữ==
'''Saga''' vốn là tự dạng phổ biến nhất, ngoài ra còn '''søga''' ([[Føroyar]]), '''soge''' ([[Na Uy]]) đều hàm nghĩa "sử thi" hoặc "huyền thoại"<ref>''Dictionary of Old Norse Prose/Ordbog over det norrøne prosasprog'' (Copenhagen: [Arnamagnæan Commission/Arnamagnæanske kommission], 1983–), s.v. '[https://onp.ku.dk/onp/onp.php?o66076 1 saga sb. f.'].</ref>. Người [[Thụy Điển]] cũng đề xuất [[thuật ngữ]] '''konstsaga''', nghĩa là "dân thoại"<ref>[http://www.fotevikensmuseum.se/historia/ynglinga/yng_start.htm ''Snorres Ynglingasaga'' (Fotevikensmuseum)]</ref><ref>"[https://www.oed.com/view/Entry/171505 saw, n.2.]", ''OED Online'', 1st edn (Oxford: Oxford University Press, December 2019).</ref><ref>"[https://www.oed.com/view/Entry/169714 saga, n.1.]", ''OED Online'', 1st edn (Oxford: Oxford University Press, December 2019).</ref>. Theo nghĩa hẹp, ''saga'' gồm cả huyền sử và thực sử, được minh diễn bằng [[văn vần]]<ref>[[J. R. R. Tolkien]]'s ''[[The Lord of the Rings]]'' series was translated into Swedish by [[Åke Ohlmarks]] with the title ''Sagan om ringen'': "The Saga of the Ring". (The 2004 translation was titled ''Ringarnas herre'', a literal translation from the original.) Icelandic journalist [[Þorsteinn Thorarensen]] (1926–2006) translated the work as ''Hringadróttins saga'' meaning "Saga of the Lord of the Rings".</ref>.
Saga được học giới tạm chia mấy chủ đề sau :
* Truyền kì (fornaldarsögur)
* Quân vương (konungasögur)
* Thánh tích (heilagramannasögur, biskupasögur)
* Kị sĩ (riddarasögur)
* Dân tục (Íslendingasögur, samtíðarsögur, samtímasögur)
==Lịch sử==
[[Hình:Snorri Sturluson C. Krohg.jpg|nhỏ|phải|222px|Họa phẩm chân dung [[Snorri Sturluson]] (1179 - 1241), nhà biên khảo saga trứ danh [[Băng Đảo]].]]
Truyền thống [[văn học Bắc Âu]] đã khởi nguyên từ tiền Cơ Đốc, căn bản lưu lại qua thời gian bằng hai thể loại [[edda]] và saga, chủ yếu thông qua trí nhớ bởi lúc này văn tự chưa phổ cập. Trong khi [[edda]] là những bài thơ ngắn và thường lưu hành trong giới quyền quý, thì saga thuộc về giai cấp bình dân với cấu trúc phức tạp hơn.
Ở nguyên bản, [[edda]] là sự ghi nhớ những làn điệu biểu diễn, còn saga thuần túy là huyền thoại được kể trong những kì nghỉ đông dài để xua bớt nỗi buồn chán, sự cô quạnh. Ở thời hoàng kim, saga rất phong phú tính tự sự. Nội dung thường đề cập đến những tráng sĩ chinh phục tự nhiên, những thần tiên, quái vật đầy dẫy trên rừng núi và ngoài bể cả. Vì thế, saga cũng được coi là hình thức sáng tác và chuyển tải thần tích sinh động nhất, hay nói cách khác, là dưỡng chất phát triển [[thần thoại Bắc Âu]].
Saga bắt đầu vượt ra ngoài không gian [[Bắc Âu]] nhờ những chuyến thám hiểm của [[người Viking]] thế kỉ IX-XI. Văn hóa saga dần trở nên suy tàn chỉ khi các triều đình [[Bắc Âu]] lần lượt rửa tội theo [[Công giáo]]. Saga mất đi sức ảnh hưởng cùng với các [[dị giáo]] và chính thức mai một khỏi sinh hoạt dân gian là từ đại dịch [[Tử Thần Đen]] (thế kỉ XIV).
Mãi tới nửa sau thế kỉ XIX, nhờ nỗ lực của nhạc gia [[Richard Wagner]] và một số nhà ngữ văn học, saga được quan tâm dần trở lại cùng với sự phục hưng truyền thống [[thần thoại Bắc Âu]].
==Văn hóa==
Ngày nay, saga là chủ đề nghiên cứu hấp dẫn trong học giới về tiến trình phát triển [[ngôn ngữ]] [[Bắc Âu]], đồng thời cung cấp cái nhìn hầu như hoàn bị về phong tục tập quán các sắc tộc [[Bắc Âu]] ở thời bán khai.
==Tham khảo==
* [[Edda]]
==Liên kết==
{{Tham khảo|4}}
===Tài liệu===
* [https://www.abdn.ac.uk/skaldic/db.php?if=default&table=home&val=&view= The Skaldic Project, An international project to edit the corpus of medieval Norse-Icelandic skaldic poetry]
* Clover, Carol J. et al. ''Old Norse-Icelandic Literature: A critical guide'' (University of Toronto Press, 2005) {{ISBN|978-0802038234}}
* Gade, Kari Ellen (ed.) ''Poetry from the Kings' Sagas 2 From c. 1035 to c. 1300'' (Brepols Publishers. 2009) {{ISBN|978-2-503-51897-8}}
* Gordon, E. V. (ed) ''An Introduction to Old Norse'' (Oxford University Press; 2nd ed. 1981) {{ISBN|978-0-19-811184-9}}
* Jakobsson, Armann; Fredrik Heinemann (trans) ''A Sense of Belonging: Morkinskinna and Icelandic Identity, c. 1220'' (Syddansk Universitetsforlag. 2014) {{ISBN|978-8776748456}}
* Jakobsson, Ármann ''Icelandic sagas'' (The Oxford Dictionary of the Middle Ages 2nd Ed. Robert E. Bjork. 2010) {{ISBN|9780199574834}}
* [[Rory McTurk|McTurk, Rory]] (ed) ''A Companion to Old Norse-Icelandic Literature and Culture'' (Wiley-Blackwell, 2005) {{ISBN|978-0631235026}}
* Ross, Margaret Clunies ''The Cambridge Introduction to the Old Norse-Icelandic Saga'' (Cambridge University Press, 2010) {{ISBN|978-0-521-73520-9}}
* Thorsson, Örnólfur ''The Sagas of Icelanders'' (Penguin. 2001) {{ISBN|978-0141000039}}
* Whaley, Diana (ed.) ''Poetry from the Kings' Sagas 1 From Mythical Times to c. 1035'' (Brepols Publishers. 2012) {{ISBN|978-2-503-51896-1}}
* Haugen, Odd Einar ''Handbok i norrøn filologi'' (Bergen: [[Fagbokforlaget]], 2004) {{ISBN|978-82-450-0105-1}}
===Tư liệu===
* [http://www.sagadb.org Icelandic Saga Database]
* [http://www.heimskringla.no/wiki/Main_Page Old Norse Prose and Poetry]
* [http://www.snerpa.is/net/isl/isl.htm The Icelandic sagas at Netútgáfan]
[[Thể loại:Sử thi]]
| |||