Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch sử Séc”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 96:
{{further|Lịch sử vùng đất của Vương miện Bohemia (1526–1648)}}
[[File:The Protestant Reformation.svg|thumb|Mức độ của cuộc Cải cách Tin lành (1545–1620)]]
Sau trận Mohács, quân Ottoman thất bại trong [[Cuộc vây hãm Viên | cuộc vây hãm thành Vienna năm 1529]] và Ferdinand I đã ký [[Hiệp ước Constantinople (1533) | Hiệp ước Constantinopole]], làm trì hoãn các nỗ lực bành trướng của Ottoman. Ferdinand và anh trai [[Karl V của Thánh chế La Mã | Karl V]] - đồng thời là Hoàng đế La Mã Thần thánh không chỉ phải đối phó với mối đe dọa từ Ottoman mà còn phải đối phó với [[Liên đoàn SchmalkaldicSchmalkalden]] được thành lập vào năm 1531 nhằmdoiofdonhằm đòi hỏi quyền lợi cho các quốc gia theo [[LutheranGiáo hội Luther]] trong Đế chế La Mã Thần thánh. Phần lớn giới quý tộc Séc theo đạo Tin lành đồng quantình điểm thuận lợi vềvới các mục tiêu của Liên đoànminh SchmalkaldicSchmalkalden và vì vậy, vào năm 1546, Ferdinand tôiI ra lệnh cho cácgiới điềnquý trangtộc ở Séc tăng quân và hành quân chống lại [[BầuTuyển cửđế hầu quốc Sachsen]] như một phần của [[Chiếnchiến tranh SchmalkaldicSchmalkalden]] , họ đã làmtuân nhưlệnh vậyFerdinand I rất miễn cưỡng. Năm sau, cácgiới điềnquý trang củatộc Séc từ chối tập hợp quân đội lại và nổi dậy, họ bị trừng phạt sau khi Liên đoànminh SchmalkaldicSchmalkalden thua trận [[Trậntrận Mühlberg]]. Kết quả là Ferdinand I đã củng cố được địa vị trí của mình ở Vùng đất của Vương miện Bohemia,<ref>Pánek 2009, p. 200</ref> giới hạn các đặc quyền của thành phố và bắt đầu quá trình tái công giáo bằng cách mời [[Dòng Tên]] đến Praha vào năm 1556. <br>
[[Image:Defenestration-prague-1618.jpg|thumb|left|220px|Bản khắc đồng củamiêu tả [[Trậnvụ đạivất chiếnngười thứra haicửa củasổ ở Praha lần thứ hai]] từ [[Theatrum Europaeum]] của [[Matthäus Merian]].]]
 
[[Maximilian II, Hoàngcủa đếThánh chế La Mã Thần thánh | Maximilian II]] kế vị Ferdinand I vào năm 1562 và - giống như cha ông, -ông cai trị từ Vienna. Anh ấy đã phê duyệt [[Tiếngtuyên Sécbố Confessiontín ngưỡng Séc]] ('' Confessio Bohemica '' bằngtrong tiếng Latinh) - một tài liệuvăn mớikiện xác nhận các quyền tự do tôn giáo - thay thế cho [[HiệpThoả ướcthuận Basel]] trước hơn,đó vốn không tính nghĩađến các -tín đồ Tin lành [[en:Utraquism | Ultraquist] ] Người Tin lành tính đến. Ông cũng thể hiện sự khoan dung tôn giáo của mình bằng cách tái khẳng định [[Statuta Judaeorum]] - một tàivăn liệukiện cung cấp sự bảo vệ hợp pháp cho [[người Do Thái]] trong Vùng đất của Vương miện Bohemia. Con trai của ông là Rudolf II kế vị ông vào năm 1576 và năm 1583, ông chuyển triều đình đến Praha. Nhờ sự bảo trợ nghệ thuật của Rudolf, Praha đã trở thành một trung tâm văn hóa lớn của châu Âu trong thời kỳ trị vì của ông ta. Ông là một nhà cai trị ẩn dật, thích sởtiêu thích của mìnhkhiển hơn là cácđiều công việc hàng ngày củahành nhà nước. Năm 1605, Rudolf II bị các thành viên khác trong gia đìnhtộc buộc phải nhường quyền cai trị Hungary cho em trai mình là ArchdukeĐại Công tước [[Matthias, Hoàngcủa đếThánh chế La Mã Thần thánh | Matthias]] ngay sau [[Cuộccuộc nổikhởi dậynghĩa Bocskai]] sau [[Chiến tranh Thổ Nhĩ Kỳ kéotrường dàikỳ]] . [[Cuộc tranh cãichấp giữa các anh em | sựSự khác biệt về quan điểm]] giữa hai anh em cuối cùng dẫn đến việc Rudolf bị giam cầm tại [[Lâu đài Praha]] và tất cả quyền lực hiệu quả đều được traorơi vào tay Matthias. Sau cái chết của Rudolf II vào năm 1612, triều đình chuyểndời trở lạivề Vienna. Matthias không có con - giống như anh trai Rudolf - và ông mất sáu năm sau đó, thọ 62 tuổi. <br>
[[File:Hinrichtung auf dem Altstädter Ring.JPG|thumb|250px|[[Vụ hành quyết ở Quảng trường Phố Cổ | ChặtVụ chặt đầu 27 quý tộc Bohemia]] tại [[Quảng trường Phố Cổ]] ở Praha, 1621 (hình minh họa đương đại)]]
 
ÔngMatthias được kế vị bởi người anh họ của mình [[Ferdinand II, Hoàngcủa đếThánh chế La Mã Thần thánh | Ferdinand II]], Archduke của Áo. DietsNghị ofhội Bohemia xác nhận vị trí của Ferdinand là người kế vị Matthias chỉ sau khi ông đã hứa sẽ tôn trọng [[ThưChiếu chỉ của Bệđức hạvua]] - một văn bản cho phép tự do tôn giáo, do Rudolf II ký. tám năm trước đó. Ferdinand II không chia sẻ lòng nhânkhoan từdung tôn giáo củanhư những ngườivị vua tiền nhiệm. Một năm sau khi lên ngôi, ông đã cấm xây dựng các công trình kiến trúc theo đạo Tin lành trên đất của hoàng gia. Điều đó đã dẫn đến các cuộc biểu tình giữacủa giới quý tộc theo đạo Tin lành - những người coi đó là sự vi phạm ThưChiếu chỉ của Bệđức hạvua - và [[Cuộcvụ vất người qua âncửa sổ lần thứ hai của Praha]] vào năm 1618, làm bùng lên cuộc xung đột mà sau này sẽ trở thành [[Chiến tranh Ba mươiMươi nămNăm]]. [[Cuộc nổi dậy Bohemia | cácGiới điềnquý trangtộc Bohemia nổi dậy]] sau đó đã chọn [[Friedrich V ofcủa the Palatinate | Friedrich V of PalatinatePfalz]] làm vua mới của họ<ref>Pánek 2009, p. 224</ref> và tập hợp một đội quân để chuẩn bị chiến tranh. Họ đã được thamtrợ giagiúp bởicủa giới quý tộc theo Giáo hội Luther ở Áo. Ferdinand II đã nhờ người thânhọ hàng Tây Ban Nha của mình [[PhilipFelipe III ofcủa SpainTây |Ban PhilipNha|Felipe III]] giúp đỡ. Quân đội Tây Ban Nha ở Hà Lan chắc chắn rằng các lực lượng của [[Liên minh Tin lành]] không thể tham gia cuộc nổi dậy xảy ra ở Vùng đất của Vương miện Bohemia và ở Áo. Sau khi đối phó với quân nổi dậy Áo, Ferdinand II đã đánh bại Friedrich V một cách quyết đoán trong [[Trậntrận chiếnBạch ở Núi TrắngSơn]], gần Praha. Sau đó, việc tịch thu tài sản trên diện rộng, sau đó được bán cho các quý tộc trung thành, thường có nguồn gốc từ nước ngoài.<ref>Pánek 2009, p. 234</ref> Ferdinand II cũng có 27 thủ lĩnh của cuộc nổi dậycho [[Hành quyết Quảng trường Phố Cổ | bị chặt đầu công khai]] 27 thủ lĩnh của cuộc nổi dậy<ref>Pánek 2009, p. 233</ref> và củng cố quyền lực của hoàng gia đối vớitrong cácgiới điềnquý trangtộc. Vùng đất của Vương miện Bohemia và đặc biệt là [[Silesia]] là một số vùng lãnh thổ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Chiếncuộc chiến tranh Ba mươiMươi nămNăm tàn khốc. Chiến tranh vẫn tiếp tục kể cả sau cái chết của Ferdinand II dưới triều đại của [[Ferdinand III, Thầncủa thánhThánh Hoàngchế đếLa Mã | Ferdinand III]].
 
=== Chủ nghĩa tuyệtchuyên đốichế và Phục hưng Quốc gia ===
{{further|Lịch sử vùng đất của Vương miện Bohemia (1648–1867)}}
 
==== Hậu Habsburg ====
[[File:Chram sv Mikulase interier oltar od vchodu.jpg|thumb|180px|[[Baroque]] [[St. Nhà thờ Thánh Nicholas (Malá Strana) | St. Nhà thờ Thánh Nicholas]] kiểu [[Baroque]] ở [[Malá Strana]], được xây dựng từ năm 1704 đến năm 1755]]
Năm 1648, Chiến tranh Ba mươi năm cuối cùng đã kết thúc với [[Hòa bình củaước WestphaliaWestfalen]]. Ferdinand III tiếp tục chính sách tái công giáo hóa và tập trung hóa của cha mình. Sau khi qua đời vào năm 1657, ông được kế vị bởi người con trai duy nhất còn sống của mình [[Leopold I, Holycủa RomanThánh Emperorchế La Mã | Leopold I]]. Trong [[Chiến tranh Áo-Thổ Nhĩ Kỳ (1663–641663–1664) | Chiếnchiến tranh Áo-Thổ Nhĩ Kỳ lần thứ tư]]] vào năm 1663, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược Morava trước khi bị chặn đứng trong [[Trậntrận chiến SaintThánh Gotthard (1664) | Trận chiếntrận SaintThánh Gotthard]].<ref>Krejčíř 1996, p. 59</ref> Leopold tiếp tục gây chiến với Ottoman và Pháp trong suốt thời gian dài cai trị của mình. Ông đã tăng [[corvéesưu dịch]] lên ba ngày một tuần, gây ra [[Cuộccuộc nổi dậy của nông dân năm 1680]].<ref>Pánek 2009, pp. 244-245</ref> [[Các cuộc thửxét nghiệmxử phù thủy phía Bắc Morava | ThửCác nghiệmcuộc xét xử phù thủy ở Losinyđiền Estatetrang Losiny]] khét tiếng diễn ra từ năm 1678 đến năm 1696 dẫnđã đếnkhiến gần 100 người chết.<ref>{{cite web|url=http://www.rozhlas.cz/toulky/vysila_praha/_zprava/141284|title=Hon na čarodějnice (Toulky Českou minulostí - Příspěvek)|last=Veselý|work=[[Czech Radio]]|language=cs|access-date=15 August 2010}}</ref> Nhiều cuộc biểu tình chống lạiviệc corvéetăng giasưu tăngdịch đã xảy ra, nhưng tất cả đều vô ích. Năm 1705, quyền cai trị của Ferdinand III chấm dứt và con trai ông [[Joseph I, Holycủa RomanThánh Emperorchế La Mã | Joseph I]] kế vị ông. Joseph I đã lên kế hoạch ban hành nhiều cải cách hành chính, hầu hết trong số đó ông không có cơ hội hoàn thành, do cái chếtmất sớm của ông vì [[bệnh đậu mùa]]. Một năm trước khi qua đời, ông đã ban hành [[bằng sáng chế chữ cái]] ra lệnh rằng tất cả người dân Romani ở Vùng đất của Vương miện Bohemia phải cắt một bên tai của họ. Nếu họ trở lại sau khi bị trục xuất, tất cả đàn ông Romani sẽ bị treo cổ mà không cần xét xử. Các bằng sáng chế về chữ cáilệnh tương tự đã được xuấtban bảnhành ở các vùng lãnh thổ khác dướido sựông cai trị của ôngquản và dẫn đến những vụ giết người Romani hàng loạt của người Romani.<ref name="crowe">David Crowe (2004): A History of the Gypsies of Eastern Europe and Russia (Palgrave Macmillan) {{ISBN|0-312-08691-1}} p.XI p.36-37</ref> Sau cái chết sớm củakhi Joseph I chết vào năm 1711, ngai vàng của Áo được trao cho em trai ông, [[Karl VI, Hoàngcủa đếThánh chế La Mã Thần thánh | Karl VI]].<br>
[[File:Clementinum library2.jpg|thumb|left|230px|Thư viện [[Clementinum]], một trường Cao đẳng Dòng Tên trước đây, được xây dựng vào năm 1722]]