Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Người Denisova”

Trong tháng 3 năm 2010, các mảnh xương của người chưa thành niên của giống người này sống cách đây khoảng 41 [[Năm#Ký hiệu ISO|Ka BP]] (Ka BP: ''Kilo annum before present'', ngàn năm trước) được khám phá ra tại [[hang Denisova]] ([[altai (vùng)|vùng Altai]], [[Nga]]), một vùng cũng có người ở tại cùng một thời điểm của [[người Neanderthal]] và con người hiện đại.<ref name="WaPo Brown">{{Chú thích báo |title=DNA from bone shows new human forerunner, and raises array of questions |author=David Brown |first=David |last=Brown |work=[[The Washington Post]] |location=[[Washington, D.C.]] |publisher=[[Công ty Washington Post]] |date=ngày 25 tháng 3 năm 2010 |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/03/24/AR2010032401926_pf.html |language=tiếng Anh}}</ref><ref name="Nature Pääbo">{{Chú thích tạp chí |author=Johannes Krause |authorsfirst=Johannes |last=Krause; |coauthors=Qiaomei Fu; Jeffrey M. Good; Bence Viola; Michael V. Shunkov; Anatoli P. Derevianko; [[Svante Pääbo]] |title=The complete mitochondrial DNA genome of an unknown hominin from southern Siberia |journal=[[Nature (tạp chí)|Nature]] |year=2010 |pmid=20336068 |volume=464 |issue=7290 |pages=894–897 |doi=10.1038/nature08976 |language=tiếng Anh}}</ref>

MtDNA của người Denisova khác với [[mtDNA]] của [[người Neanderthal]] và con người hiện đại.<ref name="Scientist Katsnelson">{{Chú thích tạp chí |title=New hominin found via mtDNA |author=Alla Katsnelson |first=Alla |last=Katsnelson |work=[[The Scientist]] |publisher=[[Faculty of 1000]] |date=ngày 24 tháng 3 năm 2010 |url=http://www.the-scientist.com/blog/display/57254/ |language=tiếng Anh}}</ref> Tháng 12 năm 2010, một nhóm nhà khoa học quốc tế xác định trình tự từ [[bộ gen]] nhân của nhóm này từ xương ngón tay. Theo phân tích của họ, nhóm này có cùng nguồn gốc với người Neanderthal và đã lai giống với người hiện đại (Homo Sapiens) để sinh ra tổ tiên của [[người Melanesia]] hiện đại.<ref name="NYT Zimmer">{{Chú thích báo |title=Denisovans Were Neanderthals' Cousins, DNA Analysis Reveals |author=Carl Zimmer |authorlink=Carl Zimmer |first=Carl |last=Zimmer |work=[[The New York Times]] |location=[[Thành phố New York]] |publisher=[[Công ty New York Times]] |date=ngày 22 tháng 12 năm 2010 |access-date accessdate=ngày 22 tháng 12 năm 2010 |url=http://www.nytimes.com/2010/12/23/science/23ancestor.html |language=tiếng Anh}}</ref> Một nghiên cứu cũng cho thấy người ở phía nam Trung Quốc và Đông Nam Á có chung 1% số [[gen]] với người Denisova<ref>{{chú thích báo |url= http://vnexpress.net/gl/khoa-hoc/2011/11/dan-chau-a-la-ho-hang-cua-nguoi-tuyet-chung |title= Dân châu Á là họ hàng của người tuyệt chủng | publisher= VNExpress.net |date= ngày 11 tháng 11 năm 2011 | access-date =ngày 21 tháng 11 năm 2011}}</ref> Điều này có nghĩa rằng người Denisova không hẳn đã tuyệt chủng, mà hậu duệ của họ (lai với người người hiện đại [[Homo sapiens]]) vẫn tồn tại cho đến nay.

| '''Denisova 3'''<br /> hay '''X Woman''' (đốt ngón tay)<ref name="SIDenis">{{chú thích sách |authors=Reich D, Green RE, Kircher M, Krause J, Patterson N, Durand EY, Viola B, Briggs AW, Stenzel U, Johnson PLF, Maricic T, Good JM, Marques-Bonet T, Alkan C, Fu Q, Mallick S, Li H, Meyer M, Eichler EE, Stoneking M, Richards M, Talamo S, Shunkov MV, Derevianko AP, Hublin J-J, Kelso J, Slatkin M, Pääbo S |year=2011 |title=Supplementary Information: Genetic History of an Archaic Hominin group from Denisova Cave in Siberia |url=http://genetics.med.harvard.edu/reich/Reich_Lab/Publications_files/2010_Nature_Denisova_Genome_Supplementary-1.pdf |format=PDF |access-date=30 August 2015 }}</ref><ref>{{chú thích tạp chí |author=Wong, K. |url=http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=new-hominin-species |title=No bones about it: ancient DNA from Siberia hints at previously unknown human relative |journal=[[Scientific American]] |issn=0036-8733 |date=24 March 2010 |access-date=30 August 2015 }}</ref> || ''Homo'' sp. || 30–50 [[Năm#Ký hiệu ISO|Ka]] || align=center |2008<br />Đội của [[Michael Shunkov]] || Hang Denisova (Nga) || Johannes Krause, ''et al.'' || [[Tập tinFile:Denisova Phalanx distalis.jpg |120px|center |Replica of the phalanx. It was destroyed to investigate the mtDNA.]] || Phá hủy để nghiên cứu [[mtDNA]]. || [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/NC013993 NC013993]

| '''Denisova 4''' (răng hàm)<ref name="SIDenis" /><ref>{{chú thích tạp chí |author=Ewen Callaway |title=News: Fossil genome reveals ancestral link: A distant cousin raises questions about human origins |url=http://www.nature.com/news/2010/101222/full/4681012a.html |date=22 December 2010 |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |issn=0028-0836 |volume=468 |issue=1012 |page=1012 |doi=10.1038/4681012a |access-date=30 May 2014 |bibcode=2010Natur.468.1012C}}</ref><ref name="DR">{{chú thích tạp chí |authors=Reich, D.; Richard, E. G. |url=http://www.nature.com/nature/journal/v468/n7327/full/nature09710.html |title=Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |issn=0028-0836 |volume=468 |issue=1012 |pages=1053–60 |doi=10.1038/nature09710 |date=23 December 2010 |access-date=30 August 2015 |pmid=21179161 |pmc=4306417 |display-authors=etal |bibcode=2010Natur.468.1053R }}</ref> || ''Homo'' sp. || 30–50 [[Năm#Ký hiệu ISO|Ka]] || align=center |2000 || Hang Denisova (Nga) || || [[Tập tinFile:Denisova Molar.jpg |120px|center |Replica of the molar of Denisova. Part of the roots was detroyed to study the mtDNA. Their size and shape indicate it is neither neanderthal nor sapiens.]] || || [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/FR695060 FR695060]

| '''Denisova 8''' (răng hàm)<ref name="PNAS-20151111">{{chú thích tạp chí |last1=Sawyer |first1=Susanna |last2=Renaud |first2=Gabriel |last3=Viola |first3=Bence |last4=Hublin|first4=Jean-Jacques | last5=Gansauge |first5=Marie-Theres |last6=Shunkov |first6=Michael V. |last7=Derevianko |first7=Anatoly P. |last8=Prüfer |first8=Kay |last9=Kelso |first9=Janet |last10=Pääbo |first10=Svante |title=Nuclear and mitochondrial DNA sequences from two Denisovan individuals |url=http://www.pnas.org/content/early/2015/11/11/1519905112 |date=ngày 11 tháng 11 nămNovember 2015 |journal=[[PNAS]] |volume=112 |pages=201519905 |doi=10.1073/pnas.1519905112 |access-date accessdate=ngày 16 tháng 11 nămNovember 2015 |bibcode=2015PNAS..11215696S}}</ref>

| '''Denisova 2''' (răng hàm)<ref name="SlonViola 2017">{{cite journal | last=Slon | first=Viviane | last2=Viola | first2=Bence | last3=Renaud | first3=Gabriel | last4=Gansauge | first4=Marie-Theres | last5=Benazzi | first5=Stefano | last6=Sawyer | first6=Susanna | last7=Hublin | first7=Jean-Jacques | last8=Shunkov | first8=Michael V. | last9=Derevianko | first9=Anatoly P. | last10=Kelso | first10=Janet | last11=Prüfer | first11=Kay | last12=Meyer | first12=Matthias | last13=Pääbo | first13=Svante | title=A fourth Denisovan individual | journal=Science Advances | volume=3 | issue=7 | pages=e1700186 | date = ngày 1 tháng 7 năm 2017-07-01 | issn=2375-2548 | doi=10.1126/sciadv.1700186 | pmid=28695206 | url=http://advances.sciencemag.org/content/3/7/e1700186 }}</ref>

Một số nghiên cứu cho thấy, tuy người Denisova đã tuyệt chủng từ lâu, song họ vẫn để lại di truyền ở loài người hiện đại thông qua những giao phối dị chủng với người Homo Sapien tại các khu vực mà nay là Tây Tạng, Indonesia, Philippines.<ref> Teixeira, Jo~ao C. and Cooper, Alan (2019), [https://www.pnas.org/content/pnas/early/2019/07/11/1904824116.full.pdf "Using hominin introgression to trace modern human dispersals"], PNAS.</ref>