Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch sử Séc”

Trong suốt thế kỷ XIX, các khuynh hướng và phong trào dân tộc chủ nghĩa ở các vùng đất Séc được gọi là [[Sự phục hưng dân tộc Séc]] từ từ phát triển, dẫn đầu bởi các nhà hoạt động như [[Josef Dobrovský]], [[Josef Jungmann]] hay [[František Palacký]]. Những nỗ lực của Phục hưng Dân tộc Séc lần đầu tiên đạt đến đỉnh cao trong [[Các cuộc cách mạng năm 1848 ở Đế quốc Áo | các cuộc cách mạng năm 1848]]. Ferdinand I buộc phải thoái vị và người kế vị ông là người cháu trai nhỏ tuổi của ông, [[Franz Joseph I người Áo | Franz Joseph I]]. Sau khi thua [[Chiến tranh giành độc lập lần thứ hai của Ý | chiến tranh với Ý]] vào năm 1859 - ông cũng thua [[Chiến tranh Áo-Phổ | trong cuộc chiến với Phổ]] vào năm 1866, các đại biểu Hungary đã buộc Franz Joseph I phải kết thúc chế độ chuyên chế đối với Hungary trong [[Thỏa hiệp Áo-Hung năm 1867]]. Các đại biểu của Séc hy vọng vềtăng một sự gia tăngthêm quyền tự trị tương tự Hungary nhưng đã bịkhông gạtđược rachấp ngoàinhận và các vùng đất Séc vẫn nằm dưới quyền kiểm soát của Áo.<ref>Pánek 2009, pp. 336-337</ref>

[[Liên minh thực sựtế]] mới được thành lập củalà [[Áo-Hung]] đã kéo dài trong nửa thế kỷ tiếp theo. Các chính sách đàn áp Phongphong trào phục hưng dân tộc ở Séc dưới thờicủa chính phủ Áo vẫncũng tiếpnhư tục,chính cũng nhưsách đàn áp [[Ľudovít Štúr # phong trào dân tộc Slovakia | Phụcphong trào phục hưng quốcdân giatộc Slovak]] dướicủa chính phủ Hungary vẫn tiếp tục. Cuối thế kỷ 19 cũng là thời điểm bùng nổ nhân khẩu học và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng.<ref>Pánek 2009, p. 351</ref> Dân số ở các trung tâm công nghiệp tăng gấp đôi hoặc gấp ba trong vòng vài thập kỷ. Vào đầu thế kỷ 20XX, việc Áo đơn phương sáp nhập BosniaBosna vào năm 1908 đã gây ra [[Cuộc khủngKhủng hoảng BosniaBosna]] và cuối cùng, là nguyên nhân dẫn đến vụ ám sát [[Ferdinand d'Este]], châm ngòi cho [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]] vào năm 1914. Nhiều người theo chủ nghĩa dân tộc ở Séc coi chiến tranh là cơ hội để giành độc lập hoàn toàn từkhỏi Áo-HungaryHung. Sự sa đọa giữa các línhLính nghĩa vụ Séc đào ngũ là chuyện bình thường và [[Quân đoàn Tiệp Khắc]] được thành lập để chiến đấu cho phe của [[Entente Powers]].<ref>Pánek 2009, p. 380</ref> Trong [[Thỏa thuận Cleveland năm 1915]], các đại diện của Séc và Slovakia đã tuyên bố mục tiêu của họ là tạo ra một nhà nước chung, dựa trên quyền của một người dân [[quyền tự quyết]] của người dân. Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc vào năm 1918, Vương quốc Bohemia chính thức không còn tồn tại và một nước cộng hòa dân chủ mới là [[Tiệp Khắc]] đã thayra thếđời.

== Thời hiệnHiện đại ==

Vào cuối thế kỉ 19XIX, Séc và Slovakia có ngôn ngữ tương đồng với nhau. Tuy cùng thuộc Đế chế Áo-Hung song hai vùng đất này lại có tình hình khác biệt rõ rệt. Các lãnh thổ Séc chịu sự cai trị của Áo và có trình độ phát triển kinh tế cao hơn, còn Slovakia thì lại chịu sự cai trị của Hungary. Tuy nhiên, hai dân tộc có cùng chung nguyện vọng thoát khỏi đế chế Habsburg, thành lập một quốc gia độc lập. Cuối [[thế kỷ 19|thế kỉ 19]]XIX, ý tưởng về một quốc gia kết hợp giữa Séc và Slovakia được nhen nhóm, hai vùng đất ngày càng tăng cường quan hệ với nhau.

Sau khi [[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Thế chiến thứ nhất]] kết thúc cùng với sự sụp đổ của Đế chế Áo-Hung, ngày 28 tháng 10 năm 1918, [[Tiệp Khắc|Cộng hòa Tiệp Khắc]] (bao gồm Séc và Slovakia ngày nay) tuyên bố độc lập. [[Hòa ước Saint-Germain-en-Laye (1919)|Hiệp ước St. Germain]] được ký kết vào tháng 9 năm 1919 đã chính thức công nhận nền cộng hòa mới của Tiệp Khắc. Sau đó, [[Ruthenia]] cũng được sáp nhập vào Tiệp Khắc vào tháng 6 năm 1920. Đây là một nước cộng hòa dân chủ tổng thống. Vào năm 1920, lãnh thổ được xác định của nó không chỉ có người Séc và người Slovakia sinh sống, nó còn bao gồm một số lượng đáng kể các dân số mang quốc tịch khác: người Đức (22,95%), người Hungary (5,47%) và [[người Ruthenia]] (3,39%). Quốc gia Tiệp Khắc mới thành lập có dân số khoảng 13,5 triệu người, thừa hưởng tới 70-80% các cơ sở công nghiệp của Áo-Hung. Lúc đó Tiệp Khắc là một trong mười nước công nghiệp hóa nhất thế giới. [[Đại suy thoái]] bắt đầu vào cuối năm 1920 cùng với sự nổi lên của Đảng Quốc Xã ở nước Đức láng giềng trong những năm 1930 đã gây ra căng thẳng ngày càng tăng giữa các nhóm dân tộc chủ nghĩa khác nhau ở Tiệp Khắc. Trong quan hệ đối ngoại, nước cộng hòa mới thành lập chủ yếu dựa vào các đồng minh phương Tây là Anh và Pháp.<ref>Pánek 2009, pp. 420-421</ref> Điều đó đã được chứng minh là một sai lầm khi vào năm 1938, cả hai nước đồng minh đều đồng ý với yêu cầu của Hitler và đồng ký [[Hiệp ước Munich]], tước bỏ các vùng biên giới của Tiệp Khắc, khiến nước này không thể tha thứ.<ref>{{cite book |last1=Preclík |first1=Vratislav |title=Masaryk a legie |location=Karviná |isbn=978-80-87173-47-3 |pages=17–25, 33–45, 70–96, 100–140, 159–184, 187–199 |edition=1st |language=Czech}}</ref>

Sau khi từ bỏ [[Sudetenland]], [[Đệ Nhị Cộng hòa Tiệp Khắc thứ hai]] chỉ tồn tại nửa năm trước khi tan rã hoàn toàn trước khi Chiến tranh Thế giới thứ hai bắt đầu. [[Cộng hòa SlovakSlovakia (1939–1945) | Cộng hòa SlovakSlovakia]] tuyên bố độc lập khỏi Tiệp Khắc và trở thành [[quốc gia kháchphụ hàngthuộc]] của Đức, trong khi hai ngày sau [[BảoVùng bảo hộ Bohemia và Morava]] của Đức được tuyênthành bốlập. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, - vớido mức độ công nghiệp hóa cao của Tiệp Khắc trước chiến tranh -, [[BảoVùng bảo hộ Bohemia và Morava]] đóng vai trò là một trung tâm sản xuất quân sự chính của Đức. Sự áp bức người dân tộc Séc gia tăng sau [[Chiến dịch Anthropoid | ám sát]] của [[Reinhard Heydrich]] bởi các thành viên của [[Sécphong trào kháng chiến Séc chống phát xít Đức | phong trào kháng chiến Séc]] vào năm 1942. Sau thất bại của Đức năm 1945, đa số người dân tộc Đức [[Trục xuất người Đức khỏi Tiệp Khắc | bị trục xuất cưỡng bức]] khỏi Tiệp Khắc.

Vào tháng 2 năm 1948, [[Đảng Cộng sản Tiệp Khắc]] giành chính quyền trong một cuộc đảo chính. [[Klement Gottwald]] trở thành chủ tịch cộng sản đầu tiên. Ông đã quốc hữu hóa ngành công nghiệp của đất nước và tập thể hóa các trang trại của nó để hình thành [[Sovkhoz]] lấy cảm hứng từ mô hình Liên Xô. Tiệp Khắc do đó đã trở thành một phần của [[Khối phía Đông]]. Những nỗ lực nhằm cải tổ hệ thống chính trị trong [[Mùa xuân Praha]] năm 1968 đã bị kết thúc bởi sự xâm lược của cácquân đội quân của [[Hiệp ướcKhối WarsawWarszawa]].<ref>Pánek 2009, pp. 552-554</ref> Tiệp Khắc vẫn nằm dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản cho đến [[Cách mạng Nhung]] năm 1989.

Một trong những nhà lãnh đạo của [[bất đồng chính kiến]], [[Václav Havel]] trở thành tổng thống đầu tiên của nước Tiệp Khắc dân chủ. Các yêu cầusách chủ quyền của Slovakia về chủ quyền đã được thực hiện vào cuối năm 1992, khi các đại diện của Séc và Slovakia đồng ý chia Tiệp Khắc thành Cộng hòa Séc và Cộng hòa Slovakia. Ngày bắtkhai đầusinh chính thức của Cộng hòa Séc hiện tại được ấn định vào ngày 1 tháng 1 năm 1993.<ref>Krejčíř 1996, p. 123</ref> Cộng hòa Séc trở thành thành viên của [[NATO]] vào năm 1999 và [[Liên minh châu Âu]] vào tháng 5 năm 2004.

* [[TiếngSilesia Sécthuộc SilesiaSéc]]

* [[Chính trị của Cộng hòa Séc]]

* [[Danh sách các Tổngtổng thống Tiệp Khắc]]

* [[Danh sách Thủthủ tướng Tiệp Khắc]]

* [[Danh sách các Tổngtổng thống Cộng hòa Séc]]

* [[Danh sách các Thủthủ tướng Cộng hòa Séc]]

{{Dòng thời gian lịch sử Tiệp Khắc|state=collapsed}}