Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiệu ứng chân lý ảo tưởng”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n →Các ví dụ: Thêm liên kết |
||
Dòng 40:
Dù khoa học mới chỉ chứng minh hiệu ứng chân lý ảo tưởng trong những năm gần đây, ảnh hưởng của nó đã xuất hiện từ nhiều thiên niên kỷ trước.
Thành ngữ ''[[tam nhân thành hổ]]'' (''三人成虎'', có nghĩa là "ba người nói có hổ, thiên hạ sẽ tin là có hổ") bắt nguồn từ một câu chuyện trong ''Chiến Quốc sách - Ngụy sách quyển nhị'' (''战国策 - 魏策二''): Nguỵ vương uỷ thác cho đại thần [[Bàng Thông|''Bàng Thông'']] (''龐蔥'') trọng trách theo Thái tử sang nước Triệu làm con tin. Trước khi đi, ông tâu với Nguỵ vương: "Nếu có kẻ nói ngoài phố có hổ, Đại vương có tin không?" Nguỵ vương nói không tin. Ông lại hỏi: "Vậy nếu có hai kẻ nói, Đại vương có tin không?" Nguỵ vương do dự: "Trẫm sẽ bán tin bán nghi." Ông hỏi thêm một lần nữa: "Vậy nếu có ba kẻ nói, Đại vương có tin không?" Nguỵ vương đáp: "Ta chắc chắn sẽ tin." Bàng Thông liền nói: "Kỳ thực ngoài phố không có hổ, nhưng chỉ mới ba kẻ nói dối mà Đại vương đã tin. Thần cúi xin Đại vương, khi thần đi rồi, hãy thẩm tra những lời xàm tấu thật kỹ càng, để biết rõ sự thật."<ref>{{Chú thích web|url=https://www.dkn.tv/van-hoa/cau-chuyen-thanh-ngu-tam-nhan-thanh-ho.html|tựa đề=Câu chuyện thành ngữ: Tam nhân thành hổ|tác giả=Kiên Định|ngày=2020-03-31|website=Đại Kỷ Nguyên|ngày truy cập=2021-05-13}}</ref>
Một nghiên cứu nhận định rằng chính khách người La Mã [[Cato the Elder|Cato]] luôn kết thúc bài phát biểu của mình bằng lời kêu gọi tiêu diệt [[Carthage]] ("''[[Carthago Deletenda est|Ceterum censeo Carthaginem esse Deletendam]]''") vì biết rằng việc lặp lại sẽ khiến người nghe thêm đồng thuận. Nghiên cứu trên cũng cho biết [[Napoléon Bonaparte|Napoléon]] đã "nói rằng chỉ có một phép tu từ có tầm quan trọng lớn, cụ thể là phép điệp ngữ"; theo đó, một lời khẳng định lặp đi lặp lại sẽ tự khẳng định chính nó trong tâm trí và "cuối cùng nó sẽ được chấp nhận như sự thật đã chứng minh". Những người khác cũng đã sử dụng hiệu ứng chân lý ảo tưởng gồm có [[Quintilian]], [[Ronald Reagan]], [[Bill Clinton]], [[Barack Obama]], [[Donald Trump]]<ref name="The Atlantic">{{Chú thích báo|url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2018/08/how-trumps-witch-hunt-tweets-create-an-illusory-truth/566693/|title=Trump's Tweets and the Creation of 'Illusory Truth'.|last=Paschal|first=Olivia|date=ngày 3 tháng 8 năm 2018|work=The Atlantic|access-date=ngày 25 tháng 2 năm 2019|archive-date=2021-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20210505105435/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2018/08/how-trumps-witch-hunt-tweets-create-an-illusory-truth/566693/}}</ref><ref name="Psychology Today">{{Chú thích báo|url=https://www.psychologytoday.com/us/blog/words-matter/201807/when-correcting-lie-dont-repeat-it-do-instead-2|title=When Correcting a Lie, Don't Repeat It. Do This Instead.|last=Rathje|first=Steve|date=ngày 23 tháng 7 năm 2018|access-date=ngày 25 tháng 2 năm 2019|publisher=Psychology Today}}</ref> và nhân vật [[Marcus Antonius]] trong vở ''[[Julius Caesar (kịch)|Julius Caesar]]'' ([[William Shakespeare|Shakespeare]]).<ref name="Hertwig" />
| |||