Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chiến tranh Việt – Chiêm (1367–1396)”

=== Giao tranh 1376-1377 ===

====Chiến thuật ngoại giao của Chiêm Thành====

 

Năm 1372, Chế Bồng Nga dâng biểu cho [[Minh Thái Tổ]] kể tội Đại Việt đem binh sang chiếm đất, yêu cầu Trung Quốc bảo vệ và cung cấp tiếp tế.{{sfnp|Whitmore|1985|p=17}}<ref group="‡">{{harvtxt|''Minh thực lục''}}, quyển 3:1260-1261, Thái Tổ, quyển 67:4b-5a<br/>{{harvtxt|Geoff Wade|2019}}: "The minister Da-ban Gua-bu-nong and others who had been sent by A-da-a-zhe, the king of the country of Champa, came to Court and presented a memorial, which noted that Annam had invaded their territory."</ref> Tuy nhiên theo sử Việt, nhà Trần không hề động binh trong thời kỳ này và đây là một sự vu cáo của Chế Bồng Nga, chỉ cốt sao nhà Minh để yên cho người Chiêm Thành lộng hành. Chu Nguyên Chương sau đó đã xuống chiếu bắt hai nước không được gây sự chiến tranh.{{sfnp|Maspero|2002|p=95-99}}<ref group="‡">{{harvtxt|''Minh thực lục''}}, quyển 3:1260-1261, Thái Tổ, quyển 67:4b-5a<br/>{{harvtxt|Geoff Wade|2019}}: "Both Champa and Annam serve the Court and both acknowledge the Court's calendar. But now, without authority, arms have been taken up and there has been great loss of life. This shows failure in the duty of serving the Emperor and failure in properly handling relations with neighbours. I have already sent a despatch to the king of Annam ordering the immediate cessation of hostilities. Your countries should also both protect your own borders."</ref>

 

====Trận Đồ Bàn====

Duệ Tông nói xong, rồi lấy áo đàn bà cho Lễ mặc. Duệ Tông thúc quân tiến vào thành, quân lính bèn nối gót nhau mà đi như xâu cá, cánh trước cánh sau cách biệt. Quân Chiêm tứ phía phục binh đổ ra đánh, chia cắt quân Trần ra từng đoạn. Quân Đại Việt thua to, mười phần chết đến bảy phần.{{sfnp|Chapuis|1995|p=90-91}} Duệ Tông bị hãm trong vòng vây, bị trúng tên tử trận.{{sfnp|Maspero|2002|p=94}} 3 vị tướng Đỗ Lễ, Nguyễn Lạp Hòa, Hành khiển Phạm Huyền Linh cũng tử trận.{{sfnp|Aymonier|1893|p=19}}{{sfnp|Wade|2003|p=5}}{{sfnp|Zottoli|2011|p=64}} Ngự Câu vương Trần Húc bị bắt đã đầu hàng Chế Bồng Nga, được gả con gái. Đỗ Tử Bình lúc đó lĩnh hậu quân không tới cứu ứng cho Duệ Tông. Lê Quý Ly bấy giờ đang đốc thúc quân tải lương, được tin Duệ Tông tử trận, sợ hãi, bỏ chạy về trước.<ref group="‡">{{harvtxt|''ĐVSKTT''}} (Bản kỷ/Quyển 7:44b): "杜子平領後軍，不救得脫。黎季犛督糧軍，聞帝崩，先自迯歸。"<br />"Đỗ Tử Bình chỉ huy hậu quân, không đến cứu nên thoát chết. Lê Quý Ly đốc quân chở lương, nghe tin vua băng, bỏ trốn về nước."</ref> Tuy nhiên khi về kinh, Quý Ly không hề bị thượng hoàng Nghệ Tông trách cứ, còn Tử Bình chỉ bị đồ làm lính 1 năm, sau đó lại được cất nhắc lên chức vụ cao hơn trước. [[Trần Nghệ Tông]] thấy Duệ Tông tử trận, nên chiêu hồn [[chôn cất|chôn]] ở Hy Lăng và cho lập con trưởng của Duệ Tông là Kiến Đức Đại vương [[Trần Phế Đế (Đại Việt)|Trần Hiện]] 17 tuổi lên làm vua, tức là [[Trần Phế Đế (Đại Việt)|Trần Phế Đế]], tôn hiệu Giản Hoàng.<ref group="‡">{{harvtxt|''ĐVSKTT''}} (Bản kỷ/Quyển 7:45b-46a)</ref>

 

 

===Chế Bồng Nga tiến ra bắc===