Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bánh mì Việt Nam”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n ngắt đoạn cho dễ đọc
Dòng 41:
Khởi thủy của bánh mì [[Sài Gòn]] cũng như tất cả bánh mì ổ ở [[Việt Nam]] chính là bánh mì [[baguette]] do người [[Pháp]] mang đến trong những năm đầu thế kỷ 19<ref name="du lịch">{{chú thích báo|url=https://vietnamtourism.gov.vn/index.php/items/32035#:~:text=Thu%E1%BB%9F%20%C4%91%E1%BA%A7u%20th%E1%BA%BF%20k%E1%BB%B7%2019,th%E1%BB%B1c%20phong%20l%C6%B0u%20c%E1%BB%A7a%20m%C3%ACnh.&text=%C4%90%C3%B3%20c%C5%A9ng%20l%C3%A0%20l%C3%BAc%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di,ch%E1%BB%89%20kho%E1%BA%A3ng%2030%20%E2%80%93%2040%20cm.|title=Bánh mì Việt Nam, hành trình từ ổ bánh “thượng lưu” cho đến món ăn đường phố làm kinh ngạc cả thế giới |ngày=14 tháng 4 năm 2020|first=Linh|last=Phong|báo=Vietnam Tourism|ngày truy cập=9 tháng 3 năm 2021}}</ref> (vào khoảng năm 1859<ref name="văn hiến"/><ref name="phap luat">{{chú thích báo|url=https://baophapluat.vn/thi-truong-360/banh-mi-viet-nam-net-van-hoa-chi-cua-nguoi-viet-426800.html|title=Bánh mì Việt Nam - nét văn hóa chỉ của người Việt|ngày=1 tháng 12 năm 2018|báo=Pháp luật|first1=Trang|last1=Đỗ|first2=Diệp|last2=Ngọc|ngày truy cập=11 tháng 3 năm 2021}}</ref> hoặc 1887).<ref name="nhan banh"/> Khi ấy, họ đã cho xây dựng những lò bánh mì gạch đầu tiên tại Việt Nam.<ref name="du lịch"/> Hầu hết những người Pháp đến Việt Nam đều không muốn làm công việc vất vả nhưng lại ít tiền như làm bánh mì. Do đó, các lò bánh mì ở Việt Nam phần lớn thuê thợ người bản địa hoặc Trung Quốc, nhưng họ thường làm việc ở phía sau để khách hàng không biết ai là người làm bánh. Erica Peters, một cây viết chuyên về ẩm thực Việt Nam cho biết: "Đến năm 1910, những chiếc bánh mì baguette nhỏ, hay còn gọi là "petit pain" được bán trên đường phố và người Việt hay mua trên đường đi làm để ăn sáng".<ref>{{chú thích báo|url=https://laodong.vn/archived/banh-mi-dau-an-am-thuc-phap-o-viet-nam-698043.ldo|title=Bánh mì: Dấu ấn ẩm thực Pháp ở Việt Nam|ngày=1 tháng 10 năm 2016|báo=[[Lao Động (báo)|Lao động]]|first=M|last=K|ngày truy cập=19 tháng 3 năm 2021}}</ref>
 
Ban đầu, miền Bắc gọi baguette là bánh tây,<ref name="Andrew">{{Chú thích báo|url=https://vnexpress.net/cau-chuyen-banh-mi-4050132.html|title=Câu chuyện bánh mì|ngày=19 tháng 2 năm 2020|báo=[[VnExpress]]|first=Lâm|last=Andrew|ngày truy cập=12 tháng 3 năm 2021}}</ref><ref name="Tay"/><ref>{{harvnb|Andrea Nguyen|2014|p=11}}</ref> trong khi miền Nam thì gọi là bánh mì.<ref name="CR Lam" /> Do giá cả lúa mì nhập khẩu vào thời điểm đó, nên bánh mì baguette của Pháp là một mặt hàng xa xỉ đối với người bản xứ.<ref name="Tay"/> [[Nguyễn Đình Chiểu]] từng nhắc đến bánh baguette trong ''[[Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc]]'' năm 1861, ở câu "''...sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ''".<ref>{{chú thích báo|url=https://thanhnien.vn/van-hoa/van-te-nghia-si-can-giuoc-ngoi-den-thieng-trong-van-hoc-213765.html|title=''Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc'' - Ngôi đền thiêng trong văn học|báo=[[Thanh Niên (báo)|Thanh niên]]|ngày=2005-05-16|author=Thanh Thảo|ngày truy cập=2021-05-14|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20070808133937/http://www1.thanhnien.com.vn/Vanhoa/2005/5/16/109950.tno|ngày lưu trữ=8 tháng 8 năm 2007}}</ref> Trong [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]], một làn sóng binh lính Pháp và vật tư đã đặt chân đến đất nước Việt Nam. Đồng thời, việc nhập khẩu lúa mì bị gián đoạn khiến các nhà sản xuất bánh bắt đầu trộn bột gạo rẻ tiền (loại bột này cũng làm cho bánh mì mềm hơn). Do đó, ngay cả người Việt Nam bình thường cũng có thể thưởng thức các mặt hàng chủ lực của Pháp như bánh mì.<ref name="Hương Giang">{{cite news|title=Bánh mì Việt Nam và hành trình chinh phục cả thế giới|author=Hương Giang|work=Người Lao động|issue=212|ngày=10 tháng 9 năm 2016|access-date=3 April 2018|url=http://tamlongvang.laodong.com.vn/the-gioi/banh-mi-viet-nam-va-hanh-trinh-chinh-phuc-ca-the-gioi-591142.bld}}</ref><ref name="Lê Văn Nghĩa">{{cite news|title=Chuyện xưa – chuyện nay: Bánh mì Sài Gòn trong thơ|trans-title=Then and now: Saigon sandwiches in poetry|author=Lê Văn Nghĩa|work=[[Tuổi Trẻ]]|publisher=Ho Chi Minh Communist Youth Union|date=11 June 2017|access-date=3 April 2018|url=https://dulich.tuoitre.vn/du-lich/chuyen-xua-chuyen-nay-banh-mi-sai-gon-trong-tho-1329645.htm|language=vi}}</ref><ref name="CR Lam" /> Nhiều cửa hàng thường nướng bánh hai lần một ngày, vì chúngbánh mì có xu hướng chóngmau hỏng hơn do khí hậu Việt Nam. Mọi người chủ yếu ăn bánh baguette vào bữa sáng với một ít [[bơ]] và đường.<ref name="Vũ Hồng Liên">{{cite book|title=Rice and Baguette: A History of Food in Vietnam|author=Vũ Hồng Liên|location=London|publisher=[[Reaktion Books]]|year=2016|pages=147–150|isbn=9781780237046|url=https://books.google.com/books?id=UJGEDQAAQBAJ&pg=PT147|via=Google Books}}</ref>
 
Món bánh có nguồn gốc từ Pháp này đã trở nên phổ biến và được nhiều người ưa thích.<ref name="Tay">{{chú thích báo|url=https://baohatinh.vn/van-hoa-ha-tinh/song-cham-cuoi-tuan-banh-mi-viet-nam-banh-mi-sai-gon/190329.htm|title=Sống chậm cuối tuần: Bánh mì Việt Nam, bánh mì Sài Gòn|ngày=11 tháng 4 năm 2020|báo=Báo Hà Tĩnh|first=Thế Long|last=Vũ|ngày truy cập=11 tháng 3 năm 2021}}</ref><ref name="Andrew"/> Sau đó, người Sài Gòn đã biến tấu bánh baguette lại thành bánh mì đặc trưng của Việt Nam với chiều dài chỉ khoảng 30 – 40 cm.<ref name="du lịch/> Bánh mì Việt Nam chỉ thật sự định hình khi cửa hàng Hòa Mã của ông Hòa, bà Tịnh xuất hiện năm 1958. Do bà Tịnh đã từng làm cho hãng thịt nguội chuyên cung cấp sản phẩm cho các nhà hàng Pháp ở Hà Nội, nên khi vào Sài Gòn, hai người đã mở cửa hàng bán bánh mì, [[thịt nguội]] phục vụ cho người bản xứ. Sau đó, họ nghĩ ra cách kẹp thịt, chả lụa, patê vào giữa ổ bánh mì để người mua tiện mang theo.<ref name="du lịch"/><ref>{{chú thích báo|title=Bánh mì Hòa Mã 50 năm ở Sài Gòn|author=Phong Vinh|work=[[VnExpress]]|publisher=FPT Group|ngày=21 tháng 11 năm 2015|ngày truy cập=3 tháng 4 năm 2018|url=https://dulich.vnexpress.net/tin-tuc/tu-van/am-thuc/banh-mi-hoa-ma-50-nam-o-sai-gon-3315493.html|language=vi}}</ref><ref>{{chú thích báo|url=https://amp.vtc.vn/banh-mi-viet-nam---mon-an-duong-pho-duoc-the-gioi-goi-ten-ar535212.html|title=Bánh mì Việt Nam - Món ăn đường phố được thế giới gọi tên|ngày=24 tháng 3 năm 2020|báo=[[VTC]]|first=Vũ|last=Hạ|ngày truy cập=15 tháng 3 năm 2021}}</ref> Vào khoảng thời gian này, một người di cư khác từ miền Bắc bắt đầu bán bánh mì chả cá bằng giỏ trên xe [[mobylette]],<ref>{{cite news|title=Vào hẻm tìm ăn bánh mì cụ Lý|trans-title=Searching the alleys for grandpa Lý's sandwiches|author=P.V.|work=[[Thanh Niên]]|publisher=Vietnam United Youth League|date=5 June 2013|access-date=3 April 2018|url=https://thanhnien.vn/doi-song/am-thuc/vao-hem-tim-an-banh-mi-cu-ly-751153.html|language=vi}}</ref> còn một quầy hàng ở tỉnh Gia Định thì bắt đầu bán bánh mì phá lấu.<ref>{{cite news|title=Xe bánh mì phá lấu 60 năm tại góc phố Sài Gòn|work=Ngôi sao|publisher=[[VnExpress]]|date=8 August 2016|access-date=3 April 2018|url=https://ngoisao.net/photo/an-gi/xe-banh-mi-pha-lau-60-nam-tai-goc-pho-sai-gon-3448926.html|language=vi}}</ref> Một số cửa hàng nhồi bánh mì với [[pho mát Cheddar]] rẻ tiền từ cuộc viện trợ lương thực của Pháp.<ref name="Vũ Hồng Liên" />