Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nguyễn Đức Lễ”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
→‎Chú thích: clean up, general fixes using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 33:
| mẹ =
| sinh =
| nơi sinh = [[Hội An]]
| mất =
| nơi mất = [[Phú Xuân]]
| ngày an táng =
| nơi an táng = [[Hội An]]
| nghề nghiệp = Tướng lĩnh
| tôn giáo =
Dòng 46:
| tác phẩm =
}}
'''Nguyễn Đức Lễ''' (? -– 1798?), là tướng lĩnh [[nhà Tây Sơn]] trong [[lịch sử Việt Nam]].
 
== Hành trạng ==
Không rõ hành trạng của Nguyễn Đức Lễ. Căn cứ gia phả, quê ông ở thành phố [[Hội An]], tỉnh [[Quảng Nam]] ngày nay.<ref name="baovanhoa">{{chú thích web|url=http://baovanhoa.vn/van-hoa/di-san/artmid/488/articleid/30440/ngam-ngui-ve-mot-ngoi-mo-vi-tuong-thoi-tay-son|tiêu đề=Ngậm ngùi về một ngôi mộ vị tướng thời Tây Sơn|author=Thái Mỹ|website=Báo Văn hóa|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200528011858/http://baovanhoa.vn/van-hoa/di-san/artmid/488/articleid/30440/ngam-ngui-ve-mot-ngoi-mo-vi-tuong-thoi-tay-son|ngày lưu trữ=2020-05-28|url hỏng=no|ngày=2020-05-27|nhà xuất bản=|ngày truy cập=2021-06-10|ngôn ngữ=Tiếng Việt}}</ref>
{{đang viết}}
 
Nguyễn Đức Lễ làm tướng cho triều đình Tây Sơn đến chức [[Đại Đô đốc]] vệ Thị Lân quân Ngự đạo.<ref name="nld">{{chú thích web|url=https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/bi-mat-mo-do-doc-tay-son-20090606100329560.htm|tiêu đề=Bí mật mộ “đô đốc Tây Sơn”|author=Quốc Hải|website=[[Người lao động (báo)|Người Lao động]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210610190638/https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/bi-mat-mo-do-doc-tay-son-20090606100329560.htm|ngày lưu trữ=2021-06-10|url hỏng=no|ngày=2009-06-07|nhà xuất bản=|ngày truy cập=2021-06-10|ngôn ngữ=Tiếng Việt}}</ref><ref name="baodanang">{{chú thích web|url=https://baodanang.vn/channel/5433/201811/hy-huu-ngoi-mo-co-hai-bia-3123046/index.htm|tiêu đề=Hy hữu ngôi mộ có hai bia|author=Thái Mỹ|website=Báo Đà Nẵng|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210610191430/https://baodanang.vn/channel/5433/201811/hy-huu-ngoi-mo-co-hai-bia-3123046/index.htm|ngày lưu trữ=2021-06-10|url hỏng=no|ngày=2018-11-18|nhà xuất bản=|ngày truy cập=2021-06-10|ngôn ngữ=Tiếng Việt}}</ref>
== Lăng mộ ==▼
 
Tháng 4 năm 2009, thành phố Hội An thực hiện chủ trương di dời mồ mả để giải phóng mặt bằng ở cồn Ông Đô, khối An Bang, phường Thanh Hà, phục vụ cho việc xây dựng cụm công nghiệp, dịch vụ. Trong lúc di dời, con cháu dòng họ Nguyễn Đức phường Thanh Hà phát hiện một ngôi mộ bị cát trắng vùi lấp hoàn toàn, chỉ chừa một phần tấm bia đá. Về sau xác nhận là mộ của Nguyễn Đức Lễ.<ref>[https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/bi-mat-mo-do-doc-tay-son-20090606100329560.htm Bí mật mộ “đô đốc Tây Sơn”]</ref><ref>[https://baodanang.vn/channel/5433/201811/hy-huu-ngoi-mo-co-hai-bia-3123046/index.htm Hy hữu ngôi mộ có hai bia]</ref><ref>[http://baovanhoa.vn/van-hoa/di-san/artmid/488/articleid/30440/ngam-ngui-ve-mot-ngoi-mo-vi-tuong-thoi-tay-son Ngậm ngùi về một ngôi mộ vị tướng thời Tây Sơn]</ref><ref>[https://m.thanhnien.vn/doi-song/phat-hien-3-bo-gia-pha-lien-quan-den-vo-quan-tay-son-o-hoi-an-201998.amp Phát hiện 3 bộ gia phả liên quan đến võ quan Tây Sơn ở Hội An]</ref><ref>[https://thanhnien.vn/van-hoa/phat-hien-mo-vo-quan-tay-son-tai-hoi-an-343916.html Phát hiện mộ võ quan Tây Sơn tại Hội An]</ref><ref>[https://tienphong.vn/phat-hien-nhieu-van-bia-co-tai-hoi-an-post596389.tpo Phát hiện nhiều văn bia cổ tại Hội An]</ref>
Ông mất ở [[Phú Xuân]] ([[Huế]]), được con cái đưa về an táng tại quê nhà. Căn cứ niên đại văn bia, có thể ông mất năm 1798 thời vua [[Cảnh Thịnh]].<ref name="baovanhoa"/>
 
Triều đình Tây Sơn truy tặng ông Đặc tiến, Phụ quốc Thượng tướng quân, Phó Thống lãnh.<ref name="baovanhoa"/>
 
▲== LăngNgôi mộ ==
Tháng 4 năm 2009, thành phố Hội An thực hiện chủ trương di dời mồ mả để giải phóng mặt bằng ở cồn Ông Đô, khối An Bang, phường [[Thanh Hà, Hội An|Thanh Hà]], phục vụ cho việc xây dựng cụm công nghiệp, dịch vụ.<ref name="baovanhoa"/> Trong lúc di dời, con cháu dòng họ Nguyễn Đức phường Thanh Hà phát hiện một ngôi mộ bị cát trắng vùi lấp hoàn toàn, chỉ chừa một phần tấm bia đá và thông báo cho Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di tích Hội An.<ref name="baovanhoa"/><ref name="nld"/> Căn cứ đối chiếu niên đại chức quan trên bia, cũng như tham khảo ba cuốn gia phả của dòng họ Nguyễn Đức được lập vào năm 1796 (Cảnh Thịnh thứ 4), 1817 ([[Gia Long]] thứ 16) và 1881 ([[Tự Đức]] thứ 34) mới được phát hiện; các nhà nghiên cứu đã xác nhận ngôi mộ đó là của Nguyễn Đức Lễ.<ref name="nld"/><ref name="baodanang"/><ref name="thanhnien 2">{{chú thích web|url=https://m.thanhnien.vn/doi-song/phat-hien-3-bo-gia-pha-lien-quan-den-vo-quan-tay-son-o-hoi-an-201998.amp|tiêu đề=Phát hiện 3 bộ gia phả liên quan đến võ quan Tây Sơn ở Hội An|author=Hứa Xuyên Huỳnh|website=[[Thanh Niên (báo)|Thanh Niên]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210610192203/https://thanhnien.vn/van-hoa/phat-hien-mo-vo-quan-tay-son-tai-hoi-an-343916.html|ngày lưu trữ=2021-06-10|url hỏng=no|ngày=2009-07-31|nhà xuất bản=|ngày truy cập=2021-06-10|ngôn ngữ=Tiếng Việt}}</ref><ref name="tienphong">{{chú thích web|url=https://tienphong.vn/phat-hien-nhieu-van-bia-co-tai-hoi-an-post596389.tpo|tiêu đề=Phát hiện nhiều văn bia cổ tại Hội An|author=Quốc Hải|website=[[Tiền phong (báo)|Tiền phong]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210610192732/https://tienphong.vn/phat-hien-nhieu-van-bia-co-tai-hoi-an-post596389.tpo|ngày lưu trữ=2021-06-10|url hỏng=no|ngày=2012-10-20|nhà xuất bản=|ngày truy cập=2021-06-10|ngôn ngữ=Tiếng Việt}}</ref>
 
Ngôi mộ có đặc điểm là tồn tại hai tấm bia mộ được dựng chồng lên nhau rồi tô vôi [[vữa]] vào để tránh bị phát hiện. Tấm bia bên ngoài làm từ [[đá cẩm thạch]], dựng năm 1858 (Tự Đức thứ 11). Tấm bia bên trong làm từ đá [[sa thạch]], được dựng năm 1798 (Cảnh Thịnh thứ 6).<ref name="baovanhoa"/><ref name="baodanang"/><ref name="thanhnien 1">{{chú thích web|url=https://thanhnien.vn/van-hoa/phat-hien-mo-vo-quan-tay-son-tai-hoi-an-343916.html|tiêu đề=Phát hiện mộ võ quan Tây Sơn tại Hội An|author=Hứa Xuyên Huỳnh|website=[[Thanh Niên (báo)|Thanh Niên]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210610192203/https://thanhnien.vn/van-hoa/phat-hien-mo-vo-quan-tay-son-tai-hoi-an-343916.html|ngày lưu trữ=2021-06-10|url hỏng=no|ngày=2009-07-18|nhà xuất bản=|ngày truy cập=2021-06-10|ngôn ngữ=Tiếng Việt}}</ref>
 
Các nhà nghiên cứu đặt ra khả năng sau khi nhà Tây Sơn sụp đổ, con cháu phải phá bỏ và san lấp mộ của Nguyễn Đức Lễ. Đến năm 1858, có thể do triều đình [[nhà Nguyễn]] không còn truy tra gắt gao, nên ngôi mộ được phát lộ và lập một tấm bia mới che đi tấm bia cũ.<ref name="nld"/>
 
Tháng 7 năm 2009, Ủy ban nhân dân Thành phố Hội An bổ sung ngôi mộ tướng Nguyễn Đức Lễ vào danh mục [[di tích]] lịch sử văn hoá. Qua nhiều năm, di tích vẫn đang bị để hoang phế, chưa được tôn tạo.<ref name="baovanhoa"/><ref name="baodanang"/>
 
== Gia đình ==
Nguyễn Đức Lễ có hai vợ là Nguyễn Thị Trung và Phạm Thị Huệ. Con trai [[Nguyễn Đức Hiên]] là người dựng tấm bia năm 1798. Hai cháu đích tôn [[Nguyễn Đức Hóa]] và thứ tôn [[Nguyễn Đức Thường]] là người dựng tấm bia năm 1858.<ref name="baovanhoa"/>
 
== Chú thích ==
{{tham khảo|2}}
{{thời gian sống|sinh=thế kỷ 18|mất=1798}}
 
{{sơ khai}}
 
[[Thể loại:Người Quảng Nam]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguyễn_Đức_Lễ”