Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sự sống”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Sửa lỗi chính tả " vơi" thành với
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Cập nhật danh pháp theo TCVN, GF, replaced: axit amin → amino acid using AWB
Dòng 27:
 
Hiện nay, không có kết luận khoa học về sự sống có nguồn gốc như thế nào. Tuy nhiên, các mô hình khoa học được chấp nhận nhiều nhất được xây dựng dựa trên các quan sát sau:
* [[Thí nghiệm Urey-Miller|Thí nghiệm Miller-Urey]], và công trình của [[Sidney W. Fox|Sidney Fox]], thể hiện các điều kiện của Trái Đất nguyên thủy bao gồm các phản ứng hóa học tổng hợp các [[axitamino aminacid]] và các hợp chất hữu cơ khác từ các tiền chất vô cơ.
* [[Phospholipid]] được hình thành liên tục từ các [[lớp lipid kép]], một cấu trúc cơ bản của [[màng tế bào]].
 
Dòng 40:
Năm 2009, người ta thực hiện các thí nghiệm minh họa [[tiến hóa Darwin]] của hệ hai hợp phần gồm các enzyme RNA ([[ribozymes]]) ''trong ống nghiệm''.<ref>{{chú thích tạp chí | last1=Lincoln | first1=Tracey A. | first2=Gerald F. | last2=Joyce | title=Self-Sustained Replication of an RNA Enzyme | journal=Science | date=ngày 27 tháng 2 năm 2009 | volume=323 | issue=5918 | pages=1229–1232 | doi=10.1126/science.1167856 | pmid=19131595 | pmc=2652413|bibcode = 2009Sci...323.1229L }}</ref> Công trình được thực hiện trong phòng thí nghiệm của [[Gerald Joyce]], ông cho rằng "Đây là ví dụ đầu tiên, ngoài sinh học và ngoài thích nghi tiến hóa trong một hệ thống di truyền phân tử."<ref>{{chú thích tạp chí | last1=Joyce | first1=Gerald F. | title=Evolution in an RNA world | journal=Cold Spring Harbor Symposium on Quantitative Biology | pmc=2891321 | doi=10.1101/sqb.2009.74.004 | pmid=19667013 | volume=74 | year=2009 | pages=17–23}}</ref>
 
Các phát hiện của [[NASA]] năm 2011 dựa trên những nghiên cứu về [[thiên thạch]] được phát hiện trên Trái Đất cho thấy rằng các thành phần của RNA và DNA ([[adenine]], [[guanine]] và các phân tử hữu cơ liên quan) có thể được hình thành trong không gian bên ngoài Trái Đất.<ref name="Callahan">{{chú thích web |last1=Callahan |last2=et |first2=al.|date=ngày 11 tháng 8 năm 2011 |title=Carbonaceous meteorites contain a wide range of extraterrestrial nucleobases |url=http://www.pnas.org/content/early/2011/08/10/1106493108 |publisher=[[PNAS]] |doi=10.1073/pnas.1106493108 |access-date = ngày 15 tháng 8 năm 2011}}</ref><ref name="Steigerwald">{{chú thích web |last=Steigerwald |first=John |title=NASA Researchers: DNA Building Blocks Can Be Made in Space |url=http://www.nasa.gov/topics/solarsystem/features/dna-meteorites.html |publisher=[[NASA]] |date=ngày 8 tháng 8 năm 2011 |access-date = ngày 10 tháng 8 năm 2011}}</ref><ref name="DNA">{{chú thích web |author=ScienceDaily Staff |title=DNA Building Blocks Can Be Made in Space, NASA Evidence Suggests|url=http://www.sciencedaily.com/releases/2011/08/110808220659.htm |date=ngày 9 tháng 8 năm 2011 |publisher=[[ScienceDaily]] |access-date = ngày 9 tháng 8 năm 2011}}</ref><ref name=Lincei>{{chú thích tạp chí |last=Gallori |first=Enzo |title=Astrochemistry and the origin of genetic material |journal=Rendiconti Lincei |date=November 2010 |volume=22 |issue=2 |pages=113–118 |id= |url=http://www.springerlink.com/content/x332837483630g24/ |access-date=ngày 11 tháng 8 năm 2011 |doi=10.1007/s12210-011-0118-4 }}{{Liên kết hỏng|date =2021-03- ngày 29 tháng 3 năm 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 
== Các môi trường sống ==
[[Tập tin:20100422 235222 Cyanobacteria.jpg|thumb|[[Vi khuẩn lam]] đã làm thay đổi đáng kể các thành phần của các dạng sống trên Trái Đất dẫn đến khả năng gần như tuyệt chủng của các [[sinh vật kỵ khí|sinh vật không ưa ôxy]].]]
Sự đa dạng của sự sống trên Trái Đất là kết quả của sự tương tác năng động giữa [[Di truyền học#biến đổi di truyền|cơ hội di truyền]], khả năng trao đổi chất, những thách thức của môi trường vật lý,<ref name=astrobiology>{{chú thích web |url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g5.html |title=Understand the evolutionary mechanisms and environmental limits of life |access-date=ngày 13 tháng 7 năm 2009 |last=Rothschild |first=Lynn |date=September, 2003 |publisher=NASA |archive-date =2011-01- ngày 26 tháng 1 năm 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110126083203/http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g5.html }}</ref> và sự [[cộng sinh]].<ref>{{chú thích tạp chí |title=Symbiosis and the origin of life |journal=Origins of Life and Evolution of Biospheres |date=April, 1977 |first=G.A.M. |last=King |volume=8 |issue=1 |pages=39–53 |doi=10.1007/BF00930938 |url=http://www.springerlink.com/content/n10p775113175l67/ |access-date=ngày 22 tháng 2 năm 2010 |bibcode=1977OrLi....8...39K }}{{Liên kết hỏng|date =2021-03- ngày 29 tháng 3 năm 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{chú thích sách |last= Margulis |first=Lynn |title=The Symbiotic Planet: A New Look at Evolution |publisher=Orion Books Ltd. |year=2001 |location=London, England |isbn=0-7538-0785-8}}</ref><ref>{{chú thích sách |authors=Douglas J. Futuyma & Janis Antonovics |title=Oxford surveys in evolutionary biology: Symbiosis in evolution |publisher=Oxford University Press |year=1992 |volume=8 |location=London, England |pages=347–374 |isbn= 0-19-507623-0}}</ref> Đối với hầu hết sự tồn tại của nó, các môi trường sống trên Trái Đất bị chiếm lĩnh chủ yếu bởi các [[vi sinh vật]] và là môi trường cho quá trình trao đổi chất và tiến hóa của chúng. Hệ quả là, môi trường vật lý-hóa học trên Trái Đất đã và đang thay đổi theo [[niên đại địa chất|thời gian địa chất]], do đó nó ảnh hưởng đến con đường tiến hóa của các sự sống kế tục.<ref name=autogenerated1>{{chú thích web |url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g5.html |archiveurl=https://www.webcitation.org/664nY11q7?url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g5.html |archivedate=ngày 11 tháng 3 năm 2012 |title=Understand the evolutionary mechanisms and environmental limits of life |access-date =ngày 13 tháng 7 năm 2009 |last= Rothschild |first=Lynn |date=September 2003 |publisher=NASA}}</ref> Ví dụ, hoạt động [[quang hợp]] của [[vi khuẩn lam]] thải ra khí oxy gây ra các thay đổi trong môi trường toàn cầu. Vì ôxy là chất độc đối với hầu hết sự sống trên Trái Đất thời buổi đầu. Điều này đặt ra những thách thức tiến hóa mới, và cuối cùng đó là sự hình hành nên các loài động và thực vật trên Trái Đất. Sự tác động qua lại giữa các sinh vật và môi trường là một đặc điểm vốn có của các hệ sống.<ref name=astrobiology/>
 
== Hình dạng và chức năng ==