Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lý thuyết Chủng tộc Phê phán”

CRT bắt nguồn từ giữa thập niên 1970 trong các bài viết của một số học giả pháp lý Mỹ, bao gồm Derrick Bell, Alan Freeman, Kimberlé Crenshaw, Richard Delgado, Cheryl Harris, Charles R. Lawrence III, Mari Matsuda và Patricia J. Williams, những người lập luận rằng phân biệt chủng tộc và quyền tối cao của người da trắng là yếu tố xác định các yếu tố của hệ thống pháp luật Mỹ - và xã hội Mỹ với quy mô lớn. {{R|Ansell 2008}} Nó nổi lên như một phong trào trong thập niên 1980, sửa đổi các lý thuyết về các nghiên cứu pháp lý phê bình (CLS) với trọng tâm chú trọng về chủng tộc. <ref name="Ansell 2008">{{RCite book |last=Ansell |first=Amy |title=Encyclopedia of Race, Ethnicity, and Society, Volume 1 |publisher=SAGE Publications |year=2008 |isbn=978-1-4129-2694-2 |editor-first=Richard T. |editor-last=Schaefer |pages=344–346 |chapter=Critical Race Theory |chapter-url=https://archive.org/details/encyclopediaofra0001unse_o0i9/page/344/mode/2up |chapter-url-access=registration |doi=10.4135/9781412963879.n138}}</ref> {{Sfn|Cole|2007|pp=112–113|ps=: "CRT was a reaction to Critical Legal Studies (CLS)&nbsp;... CRT was a response to CLS, criticizing the latter for its undue emphasis on class and economic structure, and insisting that 'race' is a more critical identity."}} CRT dựa trên lý thuyết phê bình <ref>{{Harvard citation no brackets|Crenshaw|Gotanda|Peller|Thomas|1995}}</ref> và rút ra từ các nhà tư tưởng như [[Antonio Gramsci]], [[Sojourner Truth]], [[Frederick Douglass]] và WEB DuBois, cũng như Black Power, Chicano, và các phong trào nữ quyền quá khích từ những thập niên 1960 và 1970. {{R|Ansell 2008}}

Trong khi không phải tất cả các nhà lý thuyết Chủng tộc Phê phán đều có chung niềm tin, <ref name="Britannica">{{Chú thích web|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|tựa đề=Critical race theory|ngày=June 16, 2021|website=Encyclopedia Britannica|url-access=limited}}</ref> các nguyên lý cơ bản của CRT bao gồm rằng phân biệt chủng tộc và các hậu quả khác biệt về chủng tộc là kết quả của các động lực xã hội và thể chế phức tạp, thay đổi và thường tinh tế hơn là các định kiến rõ ràng và có chủ ý của các cá nhân. <ref name="Gillborn 2020">{{Chú thích|isbn=978-1-5264-2103-6}}</ref> {{R|Iati}} Các học giả CRT cũng xem chủng tộc và quan niệm người da trắng thượng đẳng là một cấu trúc xã hội giao thoa nhằm duy trì lợi ích của người da trắng <ref name="Curry 2009a">{{Chú thích sách|title=Encyclopedia of Race and Crime|last=Curry|first=Tommy|date=2009a|publisher=SAGE Publications|isbn=978-1-4129-5085-5|editor-last=Greene|editor-first=Helen Taylor|page=166|chapter=Critical Race Theory|editor-last2=Gabbidon|editor-first2=Shaun L.}}</ref> chống lại lợi ích của các cộng đồng bị thiệt thòi nói chung. <ref>{{Chú thích tạp chí|last=Milner|first=Richard|title=Analyzing Poverty, Learning, and Teaching Through a Critical Race Theory Lens|journal=Review of Research in Education|volume=37}}</ref> <ref>{{Chú thích tạp chí|last=Crenshaw|first=Kimberly|date=1990|title=Mapping the margins: Intersectionality, identity politics, and violence against women of color.|journal=Stanford Law Review}}</ref> <ref>{{Chú thích tạp chí|last=Crenshaw|first=Kimberle|date=1989|title=Demarginalizing the intersection of race and sex: a black feminist critique of antidiscrimination doctrine, feminist theory and antiracist politics.|journal=Chicago: University of Chicago Legal Forum.}}</ref> Trong lĩnh vực nghiên cứu pháp lý, CRT nhấn mạnh rằng việc chỉ làm luật mù màu trên giấy tờ có thể không đủ để làm cho việc áp dụng luật được mù màu; rõ ràng là luật mù màu có thể được áp dụng theo những cách phân biệt chủng tộc. <ref name="Crenshaw 2019">{{Chú thích sách|title=Seeing Race Again: Countering Colorblindness across the Disciplines|last=Crenshaw|first=Kimberlé Williams|date=2019|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-97214-8|chapter=Unmasking Colorblindness in the Law: Lessons from the Formation of Critical Race Theory|doi=10.1525/9780520972148-004|jstor=j.ctvcwp0hd|access-date=June 21, 2021|chapter-url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1525/9780520972148-004/html|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622024959/https://www.degruyter.com/document/doi/10.1525/9780520972148-004/html|archive-date=June 22, 2021}}</ref> Một khái niệm CRT chính là tính giao thoa, trong đó nhấn mạnh rằng chủng tộc có thể giao nhau với các đặc điểm bản sắc khác (chẳng hạn như giới tính và giai cấp) để tạo ra sự kết hợp phức tạp giữa quyền lực và bất lợi. <ref name="Gillborn 2021">{{Chú thích tạp chí|last=Gillborn|first=David|date=2015|title=Intersectionality, Critical Race Theory, and the Primacy of Racism: Race, Class, Gender, and Disability in Education|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1077800414557827|journal=Qualitative Inquiry|volume=21|issue=3|pages=277–287|doi=10.1177/1077800414557827|issn=1077-8004|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114024227/https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1077800414557827|archive-date=January 14, 2021|access-date=June 21, 2021}}</ref>

Các nhà phê bình học thuật đối với CRT cho rằng nó dựa trên chủ nghĩa xây dựng xã hội, nâng cao khả năng kể chuyện hơn bằng chứng và lý trí, bác bỏ các khái niệm về chân lý và công lao, đồng thời phản đối chủ nghĩa cấp tiến. <ref name="Farber & Sherry 1997">{{Chú thích sách|url=https://archive.org/details/beyondallreasonr00farb|title=Beyond All Reason: The Radical Assault on Truth in American Law|last=Farber|first=Daniel A.|last2=Sherry|first2=Suzanna|date=1997|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0195355437|pages=5, 9–11, 58, 118–119, 127|url-access=registration}}</ref> {{Sfn|Pyle|1999|pp=789, 793–795, 802–803}} Kể từ năm 2020, các nhà lập pháp bảo thủ ở Hoa Kỳ đã tìm cách cấm hoặc hạn chế việc giảng dạy lý thuyết Chủng tộc Phê phán cùng với các chương trình chống phân biệt chủng tộc khác. <ref name="Wallace-Wells">{{R|IatiCite web |last=Wallace-Wells |first=Benjamin |date=June 18, 2021 |title=How a Conservative Activist Invented the Conflict Over Critical Race Theory |url=https://www.newyorker.com/news/annals-of-inquiry/how-a-conservative-activist-invented-the-conflict-over-critical-race-theory |url-status=live |access-date=June 19, 2021 |website=The New Yorker |url-access=limited |archive-date=June 18, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210618140627/https://www.newyorker.com/news/annals-of-inquiry/how-a-conservative-activist-invented-the-conflict-over-critical-race-theory |oclc=909782404}}</ref> Những người chỉ trích những nỗ lực này nói rằng các nhà lập pháp đã định nghĩa sai hoặc trình bày sai các nguyên lý và tầm quan trọng của CRT và mục tiêu của các luật lệ đưa ra là để ngăn chặn các cuộc thảo luận rộng rãi hơn về phân biệt chủng tộc, sự bình đẳng, công bằng xã hội và lịch sử chủng tộc. <ref name="Bump">{{Chú thích báo|url=https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/15/scholar-strategy-how-critical-race-theory-alarms-could-convert-racial-anxiety-into-political-energy/|title=Analysis {{!}} The Scholar Strategy: How 'critical race theory' alarms could convert racial anxiety into political energy|last=Bump|first=Philip|date=June 15, 2021|work=The Washington Post|access-date=June 21, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622025034/https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/15/scholar-strategy-how-critical-race-theory-alarms-could-convert-racial-anxiety-into-political-energy/|archive-date=June 22, 2021|issn=0190-8286}}</ref> <ref name="Harris, Adam">{{RCite web |last=Harris, |first=Adam |date=May 7, 2021 |title=The GOP's 'Critical Race Theory' Obsession |url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2021/05/gops-critical-race-theory-fixation-explained/618828/ |access-date=June 21, 2021 |website=The Atlantic |url-access=limited |archive-date=May 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210526223637/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2021/05/gops-critical-race-theory-fixation-explained/618828/ |url-status=live }}</ref> <ref>{{Chú thích web|url=https://www.politico.com/news/2021/06/23/trumpworld-critical-race-theory-495712|tựa đề='The Tea Party to the 10th power': Trumpworld bets big on critical race theory|website=POLITICO|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=June 23, 2021}}</ref>

[[Thể loại:Thể loại:Chủ nghĩa Hậu hiện đại]]

[[Thể loại:Thể loại:Chính trị và chủng tộc]]

[[Thể loại:Thể loại:Lý thuyết phê bình]]