Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Biến thể đáng lo ngại”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Biên soạn lại toàn bộ trang này
Dòng 1:
[[Tập tin:Novel Coronavirus SARS-CoV-2 (50047466123).jpg|nhỏ|Ảnh [[Hiển vi điện tử truyền qua độ phân giải cao|hiển vi điện tử]] một biến thể gây [[Bệnh virus corona 2019|Covit 19]]]]
'''Biến thể đáng lo ngại''' (tiếng Anh: variant of concern, [[viết tắt]]: VOC) dành cho [[SARS-CoV-2|coronavirus 2 với hội chứng hô hấp cấp tính nặng]] (SARS-CoV-2) là một thuật ngữ được sử dụng khi các đột biến trong miền liên kết thụ thể (RBD) về cơ bản làm tăng ái lực liên kết (ví dụ: N501Y) trong phức hợp RBD-hACE2 (dữ liệu di truyền), đồng thời có liên quan đến sự lây lan nhanh chóng của virus này trong quần thể người (dữ liệu dịch tễ học).<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Shahhosseini|first=Nariman|last2=Babuadze|first2=George (Giorgi)|last3=Wong|first3=Gary|last4=Kobinger|first4=Gary P.|date=May 2021|title=Mutation Signatures and In Silico Docking of Novel SARS-CoV-2 Variants of Concern|journal=Microorganisms|language=en|volume=9|issue=5|pages=926|doi=10.3390/microorganisms9050926|pmc=8146828|pmid=33925854|doi-access=free}}</ref>
'''Biến thể đáng lo ngại''' (tiếng Anh: '''''variant of concern''''', [[viết tắt]]: '''VOC''') là thuật ngữ dùng để chỉ một hay nhiều biến thể của [[SARS-CoV-2|coronavirus 2 gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng]] (SARS-CoV-2). Đây là một hay nhiều đột biến trong miền liên kết thụ thể (RBD) của loại virut này có khả năng làm tăng ái lực liên kết với tế bào chủ ở đối tượng của nó, nên dễ lây lan hơn và gây bệnh nặng hơn.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the-effects-of-virus-variants-on-covid-19-vaccines?gclid=Cj0KCQjw9O6HBhCrARIsADx5qCQWIijIc41_CREi_agTXZ3SAOzahZV6qv-H8VBs5vZ8hkL3rAiKn6waAi1REALw_wcB|tựa đề=The effects of virus variants on COVID-19 vaccines|url-status=live}}</ref> Trong tự nhiên, [[Virus|virut]] và [[vi khuẩn]] luôn luôn có [[Đột biến sinh học|đột biến]] như các loài sinh vật khác. Tuy nhiên, các sinh vật khác ([[sinh vật đa bào]]) khi bị đột biến thường giảm sức sống, bị quái thai, dị dạng và thường chết; trong khi đó, [[Virus|virut]] và [[vi khuẩn]] đột biến lại thường tồn tại và phát triển, miễn là dạng đột biến đó vẫn sinh sản được.
 
Một số nhà nghiên cứu cho rằng '''VOC''' là kiểu đột biến điểm ở miền liên kết thụ thể (RBD) làm tăng ái lực liên kết với tế bào chủ, tạo ra dạng đột biến N501Y,<ref>{{Chú thích web|url=https://www.news-medical.net/news/20210311/N501Y-mutation-in-SARS-CoV-2-responsible-for-increased-viral-transmission.aspx|tựa đề=N501Y mutation in SARS-CoV-2 responsible for increased viral transmission|họ=Michael Burgess|url-status=live}}</ref> gây ra kháng nguyên RBD-hACE2 không hoặc ít chịu tác động của một số loại [[Vắc-xin|văc-xin]] mới chế tạo và liên quan đến sự lây lan nhanh chóng trong quần thể người.<ref>{{Chú thích web|url=https://worldwide.promega.com/products/immunoassay-elisa/lumit-immunoassays/sars-cov-2-spike-rbd-hace2-immunoassay/|tựa đề=Lumit™ SARS-CoV-2 Spike RBD: hACE2 Immunoassay|url-status=live}}</ref><ref>{{Chú thích tạp chí|last=Shahhosseini|first=Nariman|last2=Babuadze|first2=George (Giorgi)|last3=Wong|first3=Gary|last4=Kobinger|first4=Gary P.|date=May 2021|title=Mutation Signatures and In Silico Docking of Novel SARS-CoV-2 Variants of Concern|journal=Microorganisms|language=en|volume=9|issue=5|pages=926|doi=10.3390/microorganisms9050926|pmc=8146828|pmid=33925854|doi-access=free}}</ref>
Trước đó, một biến thể mới nổi đã được gắn nhãn là "biến thể đáng quan tâm".<ref name="VDoCD">{{Chú thích web|url=https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-variants-genomically-confirmed-case-numbers/variants-distribution-of-cases-data#variant1|tựa đề=Variants: distribution of cases data|ngày=28 January 2021|website=GOV.UK|at=At "Differences between a Variant of Concern and Variant Under Investigation"|ngày truy cập=19 February 2021|trích dẫn=SARS-CoV-2 variants, if considered to have concerning epidemiological, immunological, or pathogenic properties, are raised for formal investigation. At this point they are designated Variant Under Investigation (VUI) with a year, month, and number. Following a risk assessment with the relevant expert committee, they may be designated Variant of Concern (VOC)}}</ref> Trong hoặc sau khi đánh giá đầy đủ hơn với tư cách là "biến thể cần quan tâm", biến thể này thường được chỉ định cho một dòng virus trong hệ thống danh pháp [[Phylogenetic Assignment of Named Global Outbreak Lineages|PANGOLIN]]<ref name="RambautETAL.">{{Chú thích tạp chí|last=Rambaut, A.|last2=Holmes, E.C.|last3=O’Toole, Á.|displayauthors=etal|year=2020|title=A dynamic nomenclature proposal for SARS-CoV-2 lineages to assist genomic epidemiology|journal=Nature Microbiology|volume=5|issue=11|pages=1403–1407|doi=10.1038/s41564-020-0770-5|pmc=7610519|pmid=32669681|doi-access=free}}</ref> và xuất hiện trong cac hệ thống [[Nextstrain]] <ref name="nextstrain-amendation">{{Chú thích web|url=https://nextstrain.org/blog/2021-01-06-updated-SARS-CoV-2-clade-naming|tựa đề=Updated Nextstrain SARS-CoV-2 clade naming strategy|tác giả=Bedford|tên=Trevor|tác giả 2=Hodcroft|tên 2=Emma B|ngày=6 January 2021|website=nextstrain.org/blog|ngày truy cập=19 January 2021|tác giả 3=Neher|tên 3=Richard A}}</ref> và [[GISAID]].<ref name="GCTree">{{Chú thích web|url=https://www.gisaid.org/fileadmin/gisaid/files/images/clade_tree.jpg|tựa đề=clade tree (from 'Clade and lineage nomenclature')|ngày=4 July 2020|website=www.gisaid.org|ngày truy cập=7 January 2021}}</ref>▼
 
▲Trước đóphát hiện này, một số biến thể mới nổiphát hiện đã được gắn nhãngọi là "'''biến thể đángđược quan tâm"''' (variant of interest).<ref name="VDoCD">{{Chú thích web|url=https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-variants-genomically-confirmed-case-numbers/variants-distribution-of-cases-data#variant1|tựa đề=Variants: distribution of cases data|ngày=28 January 2021|website=GOV.UK|at=At "Differences between a Variant of Concern and Variant Under Investigation"|ngày truy cập=19 February 2021|trích dẫn=SARS-CoV-2 variants, if considered to have concerning epidemiological, immunological, or pathogenic properties, are raised for formal investigation. At this point they are designated Variant Under Investigation (VUI) with a year, month, and number. Following a risk assessment with the relevant expert committee, they may be designated Variant of Concern (VOC)}}</ref> Trong hoặc sauSau khi đánhphát giáhiện đầycác đủdòng hơn với tư cách là "biến thể cần quan tâm"này, biếnthì thểchúng này thườngđã được chỉđưa địnhvào chohệ mộtthống dòngdanh viruspháp trongPANGOLIN hệ(phát thốngsinh danhloài phápcác [[Phylogeneticdòng Assignmentbùng ofphát Namedtoàn Globalcầu Outbreakđã Lineages|PANGOLIN]]đặt tên),<ref name="RambautETAL.">{{Chú thích tạp chí|last=Rambaut, A.|last2=Holmes, E.C.|last3=O’Toole, Á.|displayauthors=etal|year=2020|title=A dynamic nomenclature proposal for SARS-CoV-2 lineages to assist genomic epidemiology|journal=Nature Microbiology|volume=5|issue=11|pages=1403–1407|doi=10.1038/s41564-020-0770-5|pmc=7610519|pmid=32669681|doi-access=free}}</ref> và xuất hiện trong cac hệ thống của tổ chức [[:en:Nextstrain|Nextstrain]] cũng như của tổ chức [[:en:GISAID|GISAID]] .<ref name="nextstrain-amendation">{{Chú thích web|url=https://nextstrain.org/blog/2021-01-06-updated-SARS-CoV-2-clade-naming|tựa đề=Updated Nextstrain SARS-CoV-2 clade naming strategy|tác giả=Bedford|tên=Trevor|tác giả 2=Hodcroft|tên 2=Emma B|ngày=6 January 2021|website=nextstrain.org/blog|ngày truy cập=19 January 2021|tác giả 3=Neher|tên 3=Richard A}}</ref> và [[GISAID]].<ref name="GCTree">{{Chú thích web|url=https://www.gisaid.org/fileadmin/gisaid/files/images/clade_tree.jpg|tựa đề=clade tree (from 'Clade and lineage nomenclature')|ngày=4 July 2020|website=www.gisaid.org|ngày truy cập=7 January 2021}}</ref>
Trong [[đại dịch COVID-19]], virus SARS-CoV-2 đã phát sinh đột biến, với [[Các biến chủng của SARS-CoV-2|một số tổ hợp]] [[đột biến điểm]] cụ thể được chứng minh là đáng quan tâm hơn những loại khác.<ref name="CanSum">{{Chú thích web|url=https://nccid.ca/wp-content/uploads/sites/2/2021/02/CanCOGeN-Interim-Recommendations-for-Naming-Identifying-and-Reporting-SARS-CoV-2-Variants.pdf|tựa đề=CanCOGeN Interim Recommendations for Naming, Identifying, and Reporting SARS-CoV-2 Variants of Concern|tác giả=Griffiths|tên=Emma|tác giả 2=Tanner|tên 2=Jennifer|ngày=2021-01-15|website=CanCOGeN (nccid.ca)|ngày truy cập=25 February 2021|tác giả 3=Knox|tác giả 4=Hsiao|tác giả 5=Van Domselaar|tên 3=Natalie|tên 4=Will|tên 5=Gary}}</ref> Sự quan tâm này chủ yếu là vì lý do [[Hệ số lây nhiễm cơ bản|lây truyền]] và [[Độc lực (vi sinh học)|độc lực]], và cũng liên quan đến sự xuất hiện của các [[Thoát kháng nguyên|đột biến thoát]] trong các đột biến trên.▼
 
▲TrongGần đây (tính đến tháng 6 năm 2021), trong [[đại dịch COVID-19]], virusthì virut [[SARS-CoV-2]] đã liên tục phát sinh đột biến, với [[Các biến chủng của SARS-CoV-2|một số tổ hợp]] [[đột biến điểm]] cụ thểđáng đượcquan chứngtâm minh làvà đáng quanlo tâmngại hơn nhiều những loạichủng khác.trước đây,<ref name="CanSum">{{Chú thích web|url=https://nccid.ca/wp-content/uploads/sites/2/2021/02/CanCOGeN-Interim-Recommendations-for-Naming-Identifying-and-Reporting-SARS-CoV-2-Variants.pdf|tựa đề=CanCOGeN Interim Recommendations for Naming, Identifying, and Reporting SARS-CoV-2 Variants of Concern|tác giả=Griffiths|tên=Emma|tác giả 2=Tanner|tên 2=Jennifer|ngày=2021-01-15|website=CanCOGeN (nccid.ca)|ngày truy cập=25 February 2021|tác giả 3=Knox|tác giả 4=Hsiao|tác giả 5=Van Domselaar|tên 3=Natalie|tên 4=Will|tên 5=Gary}}</ref> Sự quando tâm này chủ yếu là vì lý dochúng [[Hệ số lây nhiễm cơ bản|lây truyền]] nhanh và [[Độc lực (vi sinh học)|độc lực]], vàmạnh hơn; đồng cũngthời liên quan đến sự xuất hiện của các [[Thoátdạng '''kháng nguyên|đột biếntrốn''' thoát([[:en:Antigenic_escape|antigenic escape]]) trongtức là dòng này có khả năng thoát miễn dịch hay tránh miễn dịch của hệ thống miễn dịch ở vật chủ, do các độtkháng biếnthể của vật chủ không nhận biết và loại bỏ được trênchúng.
 
== Từ nguyên ==
Thuật ngữ VOC ban đầu được gọi là "biến thể quan tâm" (''variants of interest'') hoặc "biến thể đang được điều tra" (''variants under investigation'') đang chờ xác minh và xác thực các thuộc tính cơ bản của các dòng mới phát sinh. Sau khi đã được chứng minh xác thực, các biến thể kiểu này được các tổ chức giám sát có đủ trách nhiệm và quyền hạn, chẳng hạn như [[Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Hoa Kỳ)|CDC]],<ref name="VDoCD2">{{cite web|url=https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-variants-genomically-confirmed-case-numbers/variants-distribution-of-cases-data#variant1|title=Variants: distribution of cases data|date=28 January 2021|website=GOV.UK|at=At "Differences between a Variant of Concern and Variant Under Investigation"|access-date=19 February 2021|quote=SARS-CoV-2 variants, if considered to have concerning epidemiological, immunological, or pathogenic properties, are raised for formal investigation. At this point they are designated Variant Under Investigation (VUI) with a year, month, and number. Following a risk assessment with the relevant expert committee, they may be designated Variant of Concern (VOC)}}</ref><ref name="CanSum2">{{cite web|url=https://nccid.ca/wp-content/uploads/sites/2/2021/02/CanCOGeN-Interim-Recommendations-for-Naming-Identifying-and-Reporting-SARS-CoV-2-Variants.pdf|title=CanCOGeN Interim Recommendations for Naming, Identifying, and Reporting SARS-CoV-2 Variants of Concern|last1=Griffiths|first1=Emma|last2=Tanner|first2=Jennifer|date=2021-01-15|website=CanCOGeN (nccid.ca)|access-date=25 February 2021|last3=Knox|first3=Natalie|last4=Hsiao|first4=Will|last5=Van Domselaar|first5=Gary}}</ref><ref>[https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/961299/Variants_of_Concern_VOC_Technical_Briefing_6_England-1.pdf Investigation of SARS-CoV-2 variants of concern in EnglandTechnical briefing 6] 13 February 2021 (See section: Nomenclature of variants in the UK, P.3) ''assets.publishing.service.gov.uk'', accessed 27 February 2021</ref> đổi tên thành thật ngữ này, nhằm nâng cấp cảnh báo về các dòng này.<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/variant-surveillance/variant-info.html|title=Cases, Data, and Surveillance|last=CDC|date=2020-02-11|website=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us|access-date=2021-03-16}}</ref>
 
== Tiêu chí khác ==
Trong đại dịch COVID-19, một số tổ chức y tế quốc gia và quốc tế, như [[Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Hoa Kỳ)|Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh]] (CDC Mỹ), Y tế Công cộng Anh (PHE) và COVID-19 Genomics UK Consortium Vương quốc Anh và Mạng lưới COVID Genomics Canada, đã sử dụng các tiêu chí sau để đánh giá các biến thể:<ref>{{Cite web|url=https://sciencespeaksblog.org/2021/02/02/covid-mega-variant-and-eight-criteria-for-a-template-to-assess-all-variants/|title=COVID "Mega-variant" and eight criteria for a template to assess all variants|last=Contributor|first=IDSA|date=2021-02-02|website=Science Speaks: Global ID News|language=en-US|access-date=2021-02-20}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/more/science-and-research/scientific-brief-emerging-variants.html|title=Emerging SARS-CoV-2 Variants|last=CDC|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us|access-date=2021-01-04}} {{PD-notice}}</ref>
 
* Tăng khả năng truyền
* Tăng tỷ lệ mắc bệnh
* Tăng tỷ lệ tử vong
* Tăng nguy cơ mắc "COVID lâu dài"
* Khả năng tránh bị phát hiện bằng các xét nghiệm chẩn đoán
* Giảm tính nhạy cảm với thuốc kháng vi-rút (khi đã dùng những loại thuốc này)
* Giảm tính nhạy cảm với các kháng thể trung hòa, hoặc trị liệu (ví dụ, huyết tương dưỡng bệnh hoặc kháng thể đơn dòng) hoặc trong các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm
* Khả năng tránh miễn dịch tự nhiên (ví dụ, gây ra tái nhiễm trùng)
* Khả năng lây nhiễm cho các cá thể được tiêm chủng
* Tăng nguy cơ mắc các tình trạng cụ thể như hội chứng viêm đa hệ hoặc COVID đường dài.
* Tăng ái lực với các nhóm nhân khẩu học hoặc lâm sàng cụ thể, chẳng hạn như trẻ em hoặc người bị suy giảm miễn dịch.
 
==Tham khảo==
{{Refbegin}}
* {{cite journal|vauthors=Bar-On YM, Flamholz A, Phillips R, Milo R|date=April 2020|title=SARS-CoV-2 (COVID-19) by the numbers|journal=eLife|volume=9|arxiv=2003.12886|bibcode=2020arXiv200312886B|doi=10.7554/eLife.57309|pmc=7224694|pmid=32228860|ref=none}}
* {{cite journal|vauthors=Brüssow H|date=May 2020|title=The Novel Coronavirus - A Snapshot of Current Knowledge|journal=Microbial Biotechnology|volume=13|issue=3|pages=607–612|doi=10.1111/1751-7915.13557|pmc=7111068|pmid=32144890|ref=none}}
* {{cite journal|vauthors=Cascella M, Rajnik M, Aleem A, Dulebohn S, Di Napoli R|date=January 2020|title=Features, Evaluation and Treatment Coronavirus (COVID-19)|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554776/|journal=StatPearls|pmid=32150360|archive-url=https://web.archive.org/web/20200406135818/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554776/|archive-date=6 April 2020|access-date=4 April 2020|ref=none|url-status=live}}
* {{Cite report|title=Laboratory testing for coronavirus disease 2019 (COVID-19) in suspected human cases|date=2 March 2020|publisher=[[World Health Organization]]|hdl-access=free|hdl=10665/331329|name-list-style=vanc|ref=none}}
* {{cite journal|vauthors=Zoumpourlis V, Goulielmaki M, Rizos E, Baliou S, Spandidos DA|date=October 2020|title=[Comment] The COVID‑19 pandemic as a scientific and social challenge in the 21st century|journal=Molecular Medicine Reports|type=Review|volume=22|issue=4|pages=3035–3048|doi=10.3892/mmr.2020.11393|pmc=7453598|pmid=32945405}}
{{Refend}}
 
== Nguồn trích dẫn ==
{{tham khảo}}
 
{{Các biến chủng của SARS-CoV-2}}
 
{{sơ khai y học}}
== Liên kết ngoài ==
{{Scholia|Q82069695}}
 
* {{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html|title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|date=11 February 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)}}
* {{Cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019|title=Coronavirus disease (COVID-19) Pandemic|website=[[World Health Organization]] (WHO)}}
* {{Cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/genbank/sars-cov-2-seqs/|title=SARS-CoV-2 (Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) Sequences|website=[[National Center for Biotechnology Information]] (NCBI)}}
* {{Cite web|url=https://www.thelancet.com/coronavirus|title=COVID-19 Resource Centre|website=[[The Lancet]]}}
* {{Cite web|url=https://www.nejm.org/coronavirus|title=Coronavirus (Covid-19)|website=[[The New England Journal of Medicine]]}}
* {{Cite web|url=https://novel-coronavirus.onlinelibrary.wiley.com/|title=Covid-19: Novel Coronavirus Outbreak|website=[[Wiley (publisher)|Wiley]]}}
* {{Cite web|url=https://www.viprbrc.org/brc/home.spg?decorator=corona_ncov|title=SARS-CoV-2|website=[[Virus Pathogen Database and Analysis Resource]]}}
* {{Cite web|url=http://www.rcsb.org/news?year=2020&article=5e3c4bcba5007a04a313edcc|title=SARS-CoV-2 related protein structures|website=[[Protein Data Bank]]}}
{{Medical resources|ICD10={{ICD10|U07.1}}}}
{{subject bar|commons=y|q=y|portal2=Medicine|portal1=COVID-19|d-search=Q82069695|d=y|v-search=|v=y|s-search="SARS-CoV-2"|s=y|q-search=SARS-CoV-2|b-search=SARS-CoV-2|commons-search=Category:SARS-CoV-2|b=y|wikt-search=|wikt=y|n-search=SARS-CoV-2|n=y|voy-search=SARS-CoV-2|voy=y|species-search=|species=y|portal13=Viruses}}{{Taxonbar|from=Q82069695}}
[[Thể loại:Đại dịch COVID-19]]
[[Thể loại:Các biến chủng của SARS-CoV-2]]
[[Thể loại:Y học]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Biến_thể_đáng_lo_ngại”