Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhà Tùy”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Quật khởi và thống nhất: Bổ sung quân số của quân nhà Tùy
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Đã bị lùi lại Soạn thảo trực quan
Dòng 51:
}}
{{Lịch sử Trung Quốc}}
'''Nhà Tùy''' trào({{zh|c=隋朝|p=Suí cháo|v=Tùy triều}}, 581-619) là một [[triều đại Trung Quốc|triều đại]] trong [[lịch sử Trung Quốc]], kế thừa [[Nam-Bắc triều (Trung Quốc)|Nam-Bắc triều]], theo sau nó là [[triều Đường]]. Năm 581, [[Tùy Văn Đế]] Dương Kiên [[thiện nhượng|thụ thiện]] từ [[Bắc Chu Tĩnh Đế]] mà kiến lập triều Tùy; đến năm 619 thì Hoàng Thái Chủ [[Dương Đồng]] [[thiện nhượng|nhường ngôi]] cho [[Vương Thế Sung]], triều Tùy diệt vong, vận nước kéo dài 38 năm.<ref name="隋帝國的亂亡">傅樂成(1993年):《中國通史·隋唐五代史》第四章〈隋帝國的亂亡〉,第36頁。</ref> Từ khi Tùy Văn Đế lên ngôi, triều đình căn cứ theo kinh nghiệm thời Nam-Bắc triều mà tiến hành cải cách chế độ chính trị, cho xây dựng [[Đại Vận Hà]] kéo theo sự xuất hiện của rất nhiều thành thị dọc theo kênh, thay thế phế lập rất nhiều thứ cũ mới. Trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và ngoại giao, triều Tùy có ảnh hưởng sâu rộng đến triều Đường, [[triều Tống]], và các triều đại sau này của Trung Quốc.
 
Dương Kiên thuộc thế gia Quan Lũng Hồ-Hán của [[Bắc Chu]], dần dần kiểm soát triều đình Bắc Chu sau khi [[Bắc Chu Tuyên Đế]] Vũ Văn Uân kế vị. Sau khi [[Bắc Chu Tĩnh Đế]] Vũ Văn Xiển tức vị khi còn nhỏ tuổi, Dương Kiên khống chế triều chính với thân phận [[ngoại thích]]. Năm 581, Bắc Chu Tĩnh Đế thiện nhượng cho Dương Kiên, Bắc Chu mất, Dương Kiên đặt quốc hiệu là "Tùy".<ref>《[http://www.sui.org.cn/xwzx/show.php?bh=186 隋、随一家]》、《[http://www.sui.org.cn/ssqy/index.php?flbm=0201 隋氏历史之迷]》:楊堅的爵位是隨國公,依照慣例應將國號定為「隨」,但「隨」字的「辶」有忽走忽停不穩定的意思,於是他去掉「辶」,以「隋」這個新字作為王朝名。</ref> Năm 587, Tùy Văn Đế phế trừ [[Hậu Lương (Nam triều)|Hậu Lương]], đến năm 589 thì phát động chiến tranh diệt [[nhà Trần (Trung Quốc)|Nam triều Trần]], bắt được [[Trần Thúc Bảo|Trần Hậu Chủ]] Trần Thúc Bảo. Đến lúc này, triều Tùy thống nhất [[thiên hạ]], cục diện phân liệt từ thời [[Ngụy-Tấn-Nam-Bắc triều]] chấm dứt.