Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Võ Tắc Thiên”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 145:
Năm Vĩnh Thuần thứ 2, tức Hoằng Đạo nguyên niên ([[683]]), Thiên hoàng di giá [[Phụng Thiên cung]] (奉天宮) lâm bệnh. Biết mình không xong, ông bèn triệu Hoàng thái tử từ Trường An về Lạc Dương, mệnh Thái tử giám quốc và giao cho đại thần [[Bùi Viêm]] cùng [[Lưu Cảnh Tiên]] (劉景先) và [[Quách Chính Nhất]] (郭正一) cùng phụ chính. Sau đó, ông chuyển về [[Lạc Dương]], bệnh chuyển nặng hơn, tể tướng cùng đại thần đều không thể tấn kiến<ref>{{harvp|Tư Mã Quang|loc=[https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7203 quyển 203]|ps=: 詔太子監國,以裴炎、劉景先、郭正一兼東宮平章事。上自奉天宮疾甚,宰相皆不得見。}}</ref>.
 
Ngày [[4 tháng 12]] (tức ngày [[27 tháng 12]] dương lịch), Thiên hoàng băng hà ở [[Trinh Quán điện]] (貞觀殿). Khi ông lâm chung, cho cận thần viết di chiếu: "''Sau 7 ngày tạm quàn, Hoàng thái tử tứclên Hoàngngôi đếhoàng vịđế trước Linhlinh tiềncữu. Về chế độ Viênviên lăng, nên chủ trương tiết kiệm. <u>Quân quốc đại sự có việc không thể quyết định, liền nhờ Thiên hậu quyết định</u>!''"<ref name="TTTG203">{{harvp|Tư Mã Quang|loc=[https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7203 quyển 203]|ps=: 十二月,丁巳,改元,赦天下。上欲御則天門樓宣赦,氣逆不能乘馬,乃召百姓入殿前宣之。是夜,召裴炎入,受遺詔輔政,上崩於貞觀殿。遺詔太子柩前即位,軍國大事有不決者,兼取天後進止。廢萬泉、芳桂、奉天等宮。庚申,裴炎奏太子未即位,未應宣敕,有要速處分,望宣天後令於中書、門下施行。甲子,中宗即位,尊天后為皇太后,政事鹹取決焉。太后以澤州刺史韓王元嘉等,地尊望重,恐其為變,並加三公等官以慰其心。}}</ref><ref>{{harvp|Lưu Hu|loc=[https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B75 quyển 5]|ps=: 宣遺詔:「七日而殯,皇太子即位于柩前。園陵制度,務從節儉。軍國大事有不決者,取天后處分。」}}</ref>. Theo di chiếu này, Hoàng thái tử Lý Hiển nối ngôi, tức là [[Đường Trung Tông]]., Thiên hậu Võ thị trở thành [[Hoàng thái hậu]], là hoàng thái hậu đầu tiên của nhà Đường, và cũng là thái hậu đầu tiên của triều đại này thực hiện '''Lâm triều xưng chế''' (臨朝稱制). Căn cứ theo di chiếu của Cao Tông thì mọi việc trong triều đều do Võ thái hậu quyết đoán<ref>{{harvp|Lưu Hu|loc=[https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B76 quyển 6]|ps=: 弘道元年十二月丁巳,大帝崩,皇太子顯即位,尊天后為皇太后。既將篡奪,是日自臨朝稱制。}}</ref><ref>{{harvp|Tư Mã Quang|loc=[https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7203 quyển 203]|ps=: 初,尚書左丞馮元常為高宗所委,高宗晚年多疾,百司奏事,每曰:「朕體中不佳,可與元常平章以聞。」元常嘗密言:「中宮威權太重,宜稍抑損。」高宗雖不能用,深以其言為然。及太后稱制,四方爭言符瑞;嵩陽令樊文獻瑞石,太后命於朝堂示百官,元常奏:「狀涉諂詐,不可誣罔天下。」太后不悅,出為隴州刺史。元常,子琮之曾孫也。}}</ref>, do đó Võ hậu là vị hoàng thái hậu đầu tiên của nhà Đường, và cũng là thái hậu đầu tiên của triều đại này, chính thức thực hiện việc [[nhiếp chính]], thay quyền Trung Tông xử lý phần lớn đại sự. Sách sử gọi việc thái hậu nhiếp chính là '''Lâm triều xưng chế''' (臨朝稱制).
 
Năm Tự Thánh nguyên niên ([[684]]), [[tháng 2]] (ÂL), Trung Tông muốn tạo đối trọng với Võ thái hậu trong triều, nên phong nhạc phụ [[Vi Huyền Trinh]] làm [[Thị trung]] trông coi [[Môn hạ tỉnh]], chức vụ này có quyền uy quá lớn, trong khi họ Vi không có tài cán. Tể tướng [[Bùi Viêm]] hết sức can ngăn nhưng Trung Tông không nghe, nói lại: "''Ta đem cả thiên hạ cho Vi Huyền Trinh còn được, huống hồ một chức Thị trung lang sao?!''". Bùi Viêm cố cãi lại không được, bèn mật cáo với Thái hậu. Ngày [[26 tháng 2]] (dương lịch), Thái hậu được Bùi Viêm, [[Lưu Y Chi]], [[Trình Vụ Đĩnh]], [[Trương Kiền Úc]] đưa vào triều, tuyên chiếu phế truất Trung Tông làm Lư Lăng vương. Khi bị lôi xuống, Trung Tông cố hỏi: "''Con có tội gì?!''", Võ thái hậu đanh thép đáp: "''Nhà ngươi đem thiên hạ đưa cho Vi Huyền Trinh, còn không có tội ư?!''", do đó Thái hậu bèn giam Trung Tông vào biệt cung<ref>{{harvp|Tư Mã Quang|loc=[https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7203 quyển 203]|ps=: 中宗欲以韋玄貞為侍中,又欲授乳母之子五品官;裴炎固爭,中宗怒曰:「我以天下與韋玄貞,何不可!而惜侍中邪!」炎懼,白太后,密謀廢立。二月,戊午,太后集百官於乾元殿,裴炎與中書侍郎劉禕之、羽林將軍程務挺、張虔勖勒兵入宮,宣太后令,廢中宗為廬陵王,扶下殿。中宗曰:「我何罪?」太后曰:「汝欲以天下與韋玄貞,何得無罪!乃幽於別所。己未,立雍州牧豫王旦為皇帝。}}</ref>, đổi tên thành "Triết". Thái hậu đưa Dự vương Lý Đán lên ngôi, tức là [[Đường Duệ Tông]].