Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chernobyl”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 68:
Mặc dù ngày nay Chernobyl chủ yếu là một thị trấn bị bỏ hoang, một số ít người vẫn sống ở đó, trong những ngôi nhà được đánh dấu bằng những tấm biển ghi dòng chữ "Chủ nhân của ngôi nhà này sống ở đây",<ref>{{cite book|last=Withington|first=John|title=Disaster!: A History of Earthquakes, Floods, Plagues, and Other Catastrophes|url=https://books.google.com/books?id=tE4tAgAAQBAJ&pg=PT328|date=13 December 2013|publisher=Skyhorse Publishing Company, Incorporated|isbn=978-1-62636-708-1|page=328}}</ref> và một số lượng nhỏ động vật cũng sống ở đây. Nhân viên giám sát và nhân viên hành chính của [[Khu vực phong tỏa Chernobyl]] cũng đóng quân trong thành phố. Thành phố có hai [[cửa hàng tổng hợp]] và một khách sạn.
==
[[File:Свято-Іллінська церква в Чорнобилі.jpg|thumb|Nhà thờ Thánh Elijah]]
[[File:Tabula VIII Europae.jpg|thumb|Bản đồ Sarmatia châu Âu năm 1525. Azagarium được đánh dấu trên bờ tây của sông Boristhenes (Dnieper), bên dưới dòng chữ "Sarmatia Europe", phía đông (bên phải) của hồ có chú thích "Amodora palus". "Paludes Meotides" ([[Maeotian Swamp]]) là [[Sea of Azov]], "Ponti Euxini pars" đánh dấu [[Biển Đen]] và [[Dãy núi Karpat]] được vẽ ở phía góc dưới bên trái (phía tây nam) với tên "Carpatus mons".]]
[[Từ điển Địa lý của Vương quốc Ba Lan]] của Ba Lan năm 1880–1902 nói rằng không biết thời điểm thành lập thành phố.<ref>[http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/750 Czarnobyl]. [[Geographical Dictionary of the Kingdom of Poland]] (1880–1902), vol. I, p. 750. Accessed 2 September 2020.</ref>
=== Thế kỷ 12 đến 18 ===
Các cuộc khai quật khảo cổ học được tiến hành vào năm 2005–2008 đã tìm thấy một tầng văn hóa từ thế kỷ 10–12 [[Common Era|CE]], có trước bộ phim tài liệu đầu tiên đề cập đến Chernobyl.<ref>Pereverziev, S.V. ''[http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/83442 Exploring of Chernobyl hillfort. Problems and perspectives of medieval archaeology in exclusion zone]''. Archaeology and old history of Ukraine. Collection of scientific works. Kyiv, 2010</ref>
Vào khoảng thế kỷ 12, Chernobyl là một phần của vùng đất [[Kievan Rus′]]. Đề cập đầu tiên được biết đến về khu định cư với tên gọi Chernobyl là từ một điều lệ năm 1193, trong đó mô tả nó như một nơi nghỉ khi săn bắn của [[Knyaz]] [[Rurik Rostislavich]]<ref name="ND">[[Norman Davies]], ''[[Europe: A History]]'', Oxford University Press, 1996, {{ISBN|0-19-820171-0}}</ref><ref>[http://www.Chernobyl.in.ua/en/Chernobyl.htm Chernobyl ancient history and maps]{{Dead link|date=November 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> Vào năm 1362<ref name=hcvu>[[Petro Tronko]]. ''[http://imsu-kyiv.com/msta-sela-kivsko-oblast/chornobylskyj-rajon/chornobyl.html Chornobyl]''. [[The History of Cities and Villages of the Ukrainian SSR]].</ref> nó là một ngôi làng thuộc vương quyền của [[Đại công quốc Litva]]. Vào khoảng thời gian đó, thị trấn có một lâu đài riêng đã bị phá hủy ít nhất hai lần vào năm 1473 và 1482.<ref name=hcvu/> Lâu đài Chernobyl được xây dựng lại vào quý đầu tiên của thế kỷ 16, nằm gần khu định cư.<ref name=hcvu/> Với sự hồi sinh của lâu đài, Chernobyl trở thành một hạt lỵ.<ref name=hcvu/> Năm 1552, nó có 196 tòa nhà với 1.372 cư dân, trong đó hơn 1.160 người được coi là cư dân thành phố.<ref name=hcvu/> Trong thành phố thời kỳ này phát triển nhiều nghề thủ công khác nhau như thợ rèn và những nghề khác.<ref name=hcvu/> Gần Chernobyl đã được khai quật được [[quặng sắt nâu]], sắt được sản xuất từ đó.<ref name=hcvu/> Ngôi làng được trao cho [[Filon Kmita]], một đội trưởng của [[kỵ binh]] hoàng gia, làm [[fiefdom]] vào năm 1566. Sau [[Liên minh Lublin]], tỉnh nơi Chernobyl tọa lạc đã được chuyển giao cho [[Hoàng quyền của Vương quốc Ba Lan]] vào năm 1569.<ref name=hcvu/> Dưới thời Vương quốc Ba Lan, Chernobyl trở thành một thủ phủ ([[starostwo]]).<ref name=hcvu/> Trong thời kỳ đó Chernobyl là nơi sinh sống của [[tá điền]] [[người Ukraina|Ukraina]], một số [[người Ba Lan]] và một số lượng tương đối lớn người Do Thái.<ref>{{Cite web|title=Refworld {{!}} The Situation of Ethnic Minorities|url=https://www.refworld.org/docid/3ae6a80718.html|last=Refugees|first=United Nations High Commissioner for|website=Refworld|language=en|access-date=2020-05-27}}</ref> Người Do Thái được [[Filon Kmita]] đưa đến Chernobyl, trong chiến dịch thực dân hóa của Ba Lan. Lần đầu tiên đề cập đến cộng đồng Do Thái ở Chernobyl là vào thế kỷ 17.<ref>[https://eleven.co.il/diaspora/communities/14672/ Chernobyl]. Electronic Jewish Encyclopedia.</ref> Vào năm 1600, kosciol (từ tiếng Ba Lan cho nhà thờ Công giáo La Mã) đầu tiên được xây dựng trong thành phố.<ref name=hcvu/> Người dân địa phương đã bị ngược đãi vì tổ chức các nghi thức của Chính thống giáo Đông phương.<ref name=hcvu/> Người nông dân Ukraina theo truyền thống theo [[Chính thống giáo Đông phương]] xung quanh thị trấn đã bị Ba Lan cưỡng bức chuyển đổi thành [[Gíao hội thống nhất Ruthenia]].<ref>{{Cite book|last=Serhii|first=Plokhy|title=Chernobyl: History of a Tragedy|publisher=Penguin Books Limited|year=2018|isbn=9780241349038}}</ref> Vào năm 1626, trong [[Phản cải cách]], một nhà thờ và [[tu viện]] [[mệnh lệnh Dominica| Dominica]] được thành lập bởi Lukasz Sapieha. Một nhóm [[Người Công giáo cũ]] phản đối các sắc lệnh của [[Hội đồng Trent]].{{clarify|date=June 2017}} Cư dân Chernobyl đã tích cực ủng hộ [[khởi nghĩa Khmelnytsky]] (1648–1657).<ref name=hcvu/>
=== Thế kỷ 18 đến thời Liên Xô: nhân khẩu học và sự kiện ===
Sau [[Phân vùng thứ hai của Ba Lan]], vào năm 1793 Chernobyl được sáp nhập vào [[Đế quốc Nga]]<ref name="ND2">[[Davies, Norman]] (1995) [http://www.ruf.rice.edu/~sarmatia/195/index.html "Chernobyl"], ''[[The Sarmatian Review]], vol. 15'', No. 1, Polish Institute of Houston at [[Rice University]], {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070304203059/http://www.ruf.rice.edu/~sarmatia/195/index.html |date=4 March 2007 }}.</ref> và trở thành một phần của hạt [[Radomyshl]] ('' [[uyezd]] '') với tư cách là một [[thị trấn bậc nhất]] ("zashtatny gorod").<ref name=hcvu/> Nhiều người trong [[Giáo hội Thống nhất Ruthenia|Giáo hội Thống nhất]] đã trở lại [[Chính thống giáo Đông phương]].<ref>{{Cite book|last1=Roudometof|first1=Victor|url=https://books.google.com/books?id=mQRtAAAAQBAJ&pg=PA153 |title= Eastern Orthodoxy in a Global Age: Tradition Faces the 21st Century|last2=Agadjanian|first2=Alexander|last3=Pankhurst|first3=Jerry|date=2005-06-28|publisher=Rowman Altamira|isbn=978-0-7591-1477-7|language=en}}</ref>
Năm 1832, sau cuộc Khởi nghĩa Tháng Mười Một thất bại của Ba Lan, tu viện Dominica đã được di dời. Nhà thờ của người Công giáo cũ đã bị giải tán vào năm 1852.<ref name="ND" />
Cho đến cuối thế kỷ 19, Chernobyl là một thành phố thuộc sở hữu tư nhân thuộc về gia đình [[Chodkiewicz]]. Năm 1896 họ bán thành phố cho nhà nước, nhưng họ vẫn sở hữu một lâu đài và một ngôi nhà trong thành phố cho đến năm 1910.
Vào nửa sau của thế kỷ 18, Chernobyl trở thành một trung tâm chính của [[Do Thái giáo Hasidim]]. [[Chernobyl (triều đại Hasidim) |Chernobyl Hasidim]] được thành lập bởi Giáo sĩ [[Menachem Nachum Twersky]]. Người Do Thái đã chịu thiệt hại rất nhiều từ các cuộc [[pogrom]] vào tháng 10 năm 1905 và vào tháng 3 đến tháng 4 năm 1919; nhiều người Do Thái đã bị giết hoặc bị cướp theo sự xúi giục của người Nga theo chủ nghĩa dân tộc [[Black Hundred]]. Khi Vương triều Twersky rời Chernobyl vào năm 1920, nó không còn là một trung tâm của chủ nghĩa Hasidim.
Chernobyl có dân số 10.800 vào năm 1898, bao gồm 7.200 [[người Do Thái]]. Vào đầu tháng 3 năm 1918<ref name=hcvu/> Chernobyl bị quân Đức<ref name="ND"/> chiếm đóng trong [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]] (xem [[Hiệp ước Brest-Litovsk]]).
=== Thời Liên Xô (1920–1991) ===
Người Ukraina và [[Bolshevik]] đã tranh giành thành phố trong [[Ukraina sau Cách mạng Nga|Nội chiến]]. Trong [[Chiến tranh Ba Lan-Liên Xô]] 1919–20, Chernobyl [[Trận Czarnobyl (1920)|bị Quân đội Ba Lan chiếm trước]] và sau đó là kỵ binh của [[Hồng quân]]. Từ năm 1921 trở đi, nó chính thức được đưa vào [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina]].<ref name="ND"/>
Từ năm 1929 đến năm 1933, nhiều người dân Chernobyl bị giết trong chiến dịch [[Tập thể hóa ở Liên Xô|tập thể hóa]] của [[Joseph Stalin|Stalin]]. Thành phố cũng bị ảnh hưởng bởi [[Holodomor|nạn đói]] do các chính sách của Stalin.<ref>{{Cite web|url=http://www.historyplace.com/worldhistory/genocide/stalin.htm|title=The History Place – Genocide in the 20th Century: Stalin's Forced Famine 1932–33|website=www.historyplace.com|access-date=16 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181224182059/http://www.historyplace.com/worldhistory/genocide/stalin.htm|archive-date=24 December 2018|url-status=live}}</ref> Cộng đồng người Đức và Ba Lan ở Chernobyl đã bị trục xuất đến [[Kazakhsta ]] vào năm 1936, trong bởi Liên Xô.<ref>{{Cite book|title=A Biography of No Place: From Ethnic Borderland to Soviet heartland|last=Brown|first=Kate|date=2004|publisher=Harvard University Press|isbn=0674011686|location=Cambridge, Mass.|oclc=52727650}}</ref>
Trong [[Thế chiến II]], Chernobyl bị [[Wehrmacht|Quân đội Đức]] chiếm đóng từ ngày 25 tháng 8 năm 1941 đến ngày 17 tháng 11 năm 1943. Cộng đồng Do Thái đã bị sát hại trong [[Holocaust]].<ref name="ND" />
Vào năm 1972, máy thu vô tuyến Duga-1, một phần của [[radar nhìn qua đường chân trời]] [[radar Duga|Duga]] lớn hơn, bắt đầu được xây dựng cách {{convert|11|km|mi|abbr=on}} về phía tây-tây bắc của Chernobyl. Đó là nguồn gốc của Chim gõ kiến Nga và được thiết kế là một phần của mạng lưới [[radar cảnh báo sớm]] [[chống tên lửa đạn đạo]].<ref>{{Cite web|author=Pavlo Fedykovych|title=Duga radar: Enormous abandoned antenna hidden in forests near Chernobyl|url=https://www.cnn.com/travel/article/duga-radar-chernobyl-ukraine/index.html|access-date=2021-04-17|website=CNN|language=en}}</ref>
Vào ngày 15 tháng 8 năm 1972, [[Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl]] (tên chính thức là Nhà máy điện hạt nhân Vladimir Ilyich Lenin) bắt đầu được xây dựng cách {{convert|15|km|mi|abbr=on}}<ref>Marc Lallanilla. ''[https://www.livescience.com/39961-chernobyl.html Chernobyl: Facts About the Nuclear Disaster]''. Live Science. 20 June 2019</ref><ref>[https://www.oecd-nea.org/rp/chernobyl/c01.html Chernobyl: Assessment of Radiological and HealthImpact]. Nuclear Energy Agency. 2002</ref> phía tây bắc Chernobyl. Nhà máy được xây dựng bên cạnh [[Pripyat]], một thành phố "[[atomograd]]" được thành lập vào ngày 4 tháng 2 năm 1970 nhằm phục vụ nhà máy điện hạt nhân. Quyết định xây dựng nhà máy điện đã được [[Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô]] và [[Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô]] thông qua theo khuyến nghị của [[DerzhPlan|Ủy ban Kế hoạch Nhà nước]] rằng SSR Ukraina là vị trí của nó. Đây là nhà máy điện hạt nhân đầu tiên được xây dựng ở Ukraina.
=== Ukraina độc lập (1991 – nay) ===
Với việc [[Liên Xô giải thể]] vào năm 1991, Chernobyl vẫn là một phần của [[Ukraina]] trong [[Vùng phong tỏa Chernobyl]] mà Ukraina được kế thừa từ [[Liên Xô]].
==Khí hậu==
| |||