Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kabul sụp đổ (2021)”

* Các cơ quan sứ quán phải di tản

* Các nhân viên chính phủ Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan bỏ trốn sang [[Ấn Độ]], [[Pakistan]], [[Tajikistan]] và [[Uzbekistan]]|result=|territory=|place=[[Kabul]], [[Afghanistan]]|date=15 tháng 8 năm 2021|caption=Máy bay đưa người Mỹ di tản khỏi Kabul|image_size=300px|image=|notes=}}

 

Các cuộc đàm phán căng thẳng đã diễn ra giữa phái đoàn Taliban và các quan chức Afghanistan.<ref name="auto">{{Chú thích báo|url=https://www.nytimes.com/live/2021/08/15/world/taliban-afghanistan-news|title=Afghanistan Live Updates: Afghan President Said to Have Fled as Taliban Enter Kabul|last=Jakes|first=Lara|date=15 August 2021|work=The New York Times|access-date=15 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815101652/https://www.nytimes.com/live/2021/08/15/world/taliban-afghanistan-news|archive-date=15 August 2021|last2=Schmitt|first2=Eric|issn=0362-4331|last3=Cooper|first3=Helene}}</ref><ref name="guardian152">{{Chú thích báo|url=https://www.theguardian.com/world/live/2021/aug/15/afghanistan-taliban-close-in-on-kabul-as-last-government-stronghold-in-north-falls|title=Afghanistan: Kabul to shift power to 'transitional administration' after Taliban enter city – live updates|last=Mistlin|first=Alex|date=15 August 2021|work=The Guardian|access-date=15 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815103044/https://www.theguardian.com/world/live/2021/aug/15/afghanistan-taliban-close-in-on-kabul-as-last-government-stronghold-in-north-falls|archive-date=15 August 2021|last2=Sullivan|first2=Helen|issn=0261-3077|last3=Harding|first3=Luke|last4=Harding|first4=Luke|last5=Borger|first5=Julian|last6=Mason|first6=Rowena}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.garda.com/crisis24/news-alerts/513486/afghanistan-heavy-fighting-ongoing-on-the-outskirts-of-kabul-as-of-early-aug-15-a-total-blackout-reported-in-the-city|tựa đề=Afghanistan: Heavy fighting ongoing on the outskirts of Kabul as of early Aug. 15; a total blackout reported in the city|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815010510/https://www.garda.com/crisis24/news-alerts/513486/afghanistan-heavy-fighting-ongoing-on-the-outskirts-of-kabul-as-of-early-aug-15-a-total-blackout-reported-in-the-city|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref><ref name=":02">{{Chú thích web|url=https://apnews.com/article/afghanistan-taliban-kabul-bagram-e1ed33fe0c665ee67ba132c51b8e32a5|tựa đề=Taliban enter Kabul, await 'peaceful transfer' of power|ngày=15 August 2021|website=AP NEWS|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815120025/https://apnews.com/article/afghanistan-taliban-kabul-bagram-e1ed33fe0c665ee67ba132c51b8e32a5|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref> Taliban yêu cầu có [[Chuyển giao quyền lực một cách hòa bình|sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình]]<ref name=":02" /> và chính phủ đã tuyên bố sẵn sàng tuân theo.<ref name="faz15">{{Chú thích báo|url=https://www.faz.net/aktuell/afghanistan-taliban-starten-angriff-auf-kabul-17485836.html|title=Afghanische Regierung kündigt friedliche Machtübergabe an|date=15 August 2021|access-date=15 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815094623/https://www.faz.net/aktuell/afghanistan-taliban-starten-angriff-auf-kabul-17485836.html|archive-date=15 August 2021|publisher=FAZ}}</ref> Tuy nhiên, chính phủ đã yêu cầu chuyển giao quyền lực cho một [[Chính phủ lâm thời|chính phủ chuyển tiếp]], trong khi Taliban mong muốn được chuyển giao quyền lực một cách hoàn toàn.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-officials-there-will-be-no-transitional-government-afghanistan-2021-08-15/|tựa đề=Taliban officials: there will be no transitional government in Afghanistan|ngày=15 August 2021|website=Reuters|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815160956/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-officials-there-will-be-no-transitional-government-afghanistan-2021-08-15/|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref> [[NATO|Lực lượng NATO]] vẫn duy trì sự hiện diện ở Kabul.<ref name="natoairport">{{Chú thích báo|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|date=15 August 2021|access-date=15 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|archive-date=15 August 2021|publisher=Reuters}}</ref>

 

== Phản ứng ==

 

Cựu Tổng thống Afghanistan [[Hamid Karzai]] đã công khai thúc giục một quá trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, hứa rằng ông sẽ ở lại Kabul với các cô con gái nhỏ của mình.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.ndtv.com/world-news/in-video-with-daughters-afghanistans-hamid-karzai-appeals-to-taliban-2511055|tựa đề=In Video With Daughters, Afghanistan's Hamid Karzai Appeals To Taliban|tác giả=Bose|tên=Saikat Kumar|ngày=15 August 2021|website=NDTV.com|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815184814/https://www.ndtv.com/world-news/in-video-with-daughters-afghanistans-hamid-karzai-appeals-to-taliban-2511055|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref> Một số quan chức Afghanistan đổ lỗi cho sự sụp đổ do chính phủ Ghani.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/8/15/a-disgrace-people-in-afghanistan-slam-ghanis-swift-departure|tựa đề='Unpatriotic': Afghans slam President Ghani's swift departure}}</ref> Chủ tịch Hội đồng Hòa giải Quốc gia Afghanistan [[Abdullah Abdullah]] tố cáo việc Ghani bỏ trốn khỏi Afghanistan, nói rằng “Tổng thống của Afghanistan đã rời Afghanistan, khiến đất nước rơi vào hoàn cảnh khó khăn này. Chúa nên yêu cầu ông ấy phải chịu trách nhiệm." [[Bismillah Khan Mohammadi]], cựu tham mưu trưởng ANA và Bộ trưởng Quốc phòng lâm thời, đã tweet “Họ đã trói tay chúng tôi từ phía sau và bán đứng đất nước này. Nguyền rủa Ghani và băng đảng của hắn. "<ref name="CTV 11:12PM EDT">{{Chú thích web|url=https://www.ctvnews.ca/world/official-taliban-to-declare-islamic-emirate-of-afghanistan-1.5547716|tựa đề=Afghan president flees the country as Taliban move on Kabul|ngày=15 August 2021|website=CTV News|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815184809/https://www.ctvnews.ca/world/afghan-president-flees-the-country-as-taliban-move-on-kabul-1.5547716|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref>

 

=== Các doanh nghiệp ===

 

== Đánh giá ==

Các sự kiện này được một số nhà bình luận so sánh với [[Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975]] vào cuối [[Chiến tranh Việt Nam]] vào tháng 4 năm 1975.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.startribune.com/rash-report-in-kabul-shadows-of-saigon/600087681/|tựa đề=Rash Report: In Kabul, shadows of Saigon|website=Star Tribune|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210813230933/https://www.startribune.com/rash-report-in-kabul-shadows-of-saigon/600087681/|ngày lưu trữ=13 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.bostonherald.com/2021/08/15/editorial-president-bidens-saigon-moment/|tựa đề=Editorial: President Biden's Saigon moment|ngày=15 August 2021|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815185455/https://www.bostonherald.com/2021/08/15/editorial-president-bidens-saigon-moment/|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/8/13/afghanistan-kabul-evacuations-1975-vietnam-war-saigon-taliban|tựa đề=Kabul evacuations 'sequel to humiliating fall of Saigon in 1975'|website=www.aljazeera.com|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815184053/https://www.aljazeera.com/news/2021/8/13/afghanistan-kabul-evacuations-1975-vietnam-war-saigon-taliban|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref> Một tháng trước khi Taliban đến Kabul, Tổng thống Mỹ [[Joe Biden]] đã bác bỏ sự so sánh này; ông nói:<ref>{{Chú thích web|url=https://www.nbcnews.com/politics/white-house/taliban-gains-ground-biden-grapples-ghosts-saigon-n1276727|tựa đề=As the Taliban gains ground, Biden grapples with the ghosts of Saigon|website=NBC News|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815083657/https://www.nbcnews.com/politics/white-house/taliban-gains-ground-biden-grapples-ghosts-saigon-n1276727|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref>

 

 

Các phóng viên cho rằng những bình luận này không tồn tại lâu, vì nhân viên đại sứ quán đã đốt tài liệu và "hình ảnh máy bay trực thăng bay lơ lửng phía trên khu nhà, đưa các nhà ngoại giao đến sân bay" chưa đầy một tháng sau đó.<ref name="eco2">{{Chú thích báo|url=https://www.economist.com/asia/2021/08/15/the-talibans-terrifying-triumph-in-afghanistan|title=The Taliban's terrifying triumph in Afghanistan|date=15 August 2021|access-date=15 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815173110/https://www.economist.com/asia/2021/08/15/the-talibans-terrifying-triumph-in-afghanistan|archive-date=15 August 2021|publisher=Economist}}</ref> [[Lawrence Chambers]], người đã ra lệnh đẩy trực thăng khỏi {{USS|Midway|CV-41|6}} chừng trong [[Chiến dịch Gió lốc]] để dọn đường cho nhiều máy bay di tản hơn từ Sài Gòn hạ cánh, đã tuyên bố rằng "những gì đang xảy ra bây giờ còn tồi tệ hơn những gì đã xảy ra ở Việt Nam", nói rõ thêm, "[Ở Việt Nam] chúng ta đã cố gắng mang theo người đã làm việc với chúng ta nhiều nhất có thể... Ở Afghanistan, chúng ta đang bỏ rơi những người đã ủng hộ chúng ta."<ref>{{Chú thích web|url=https://www.airforcetimes.com/news/your-military/2021/08/15/whats-happening-now-is-worse-midway-skipper-who-pushed-choppers-off-deck-in-fall-of-saigon/|tựa đề='What's happening now is worse': Midway skipper who pushed choppers off deck in fall of Saigon|tác giả=Altman|tên=Howard|ngày=15 August 2021|website=Air Force Times|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210815202010/https://www.airforcetimes.com/news/your-military/2021/08/15/whats-happening-now-is-worse-midway-skipper-who-pushed-choppers-off-deck-in-fall-of-saigon/|ngày lưu trữ=15 August 2021|url-status=live|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref> Nhà báo [[Nick Turse]] lập luận rằng "nếu không có sự đánh giá lại thực sự khoảng thời gian này, Mỹ có nguy cơ rơi vào tình trạng lặp lại chuyện cũ, mà một ngày nào đó, có thể khiến các thất bại quân sự ở Đông Nam và Tây Nam Á trở nên cực kỳ nhỏ bé."<ref>{{Chú thích web|url=https://theintercept.com/2021/08/15/afghanistan-taliban-kabul-fall-saigon/|tựa đề=The Fall of Kabul|tác giả=Turse|tên=Nick|lk tác giả=Nick Turse|ngày=15 August 2021|website=The Intercept|ngày truy cập=15 August 2021}}</ref>