Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sông Danube”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
→‎Từ nguyên: clean up, general fixes using AWB
n →‎Từ nguyên: clean up, replaced: {{cite journal → {{chú thích tạp chí (2)
Dòng 142:
''Danube'' là một tên sông trong tiếng Âu Cổ bắt nguồn từ ''*dānu'' của [[tiếng Proto-Ấn-Âu]]. Các tên sông có cùng gốc khác là Dunaj, Dzvina/[[Daugava]], [[Don]], [[Donets]], [[Dnieper]], [[Dniestr]], [[Dysna]] và [[Tana]]/Deatnu. Trong [[tiếng Phạn Vệ Đà]], ''dānu'' có nghĩa là "chất lỏng, giọt sương" và ''dānuja'' có nghĩa là "sinh ra từ ''dānu''" hoặc "sinh ra từ giọt sương". Trong [[tiếng Avesta]], từ tương tự có nghĩa là "sông". Trong [[Rigveda]], nữ thần [[Danu]] là mẹ của [[Vrtra]], "một con rồng chặn sông". [[Tiếng Phần Lan]] gọi dòng Danube là ''Tonava'', rất có thể có nguồn gốc tên con sông trong tiếng Đức, Donau. Tên [[tiếng Sámi]] của con sông là Deatnu, có nghĩa là "Sông lớn". ''Dānu'' trong [[tiếng Scythia]] có thể là một từ chung cho "sông": ''Dnieper'' và ''Dniestr'', từ ''Danapris'' và ''Danastius'', được cho là tiếp nối của hai từ tiếng Scythia ''*dānu apara'' "sông xa" và ''*dānu nazdya-'' "sông gần", tương ứng.<ref name="Mallory, J.P 2000. p. 106">{{chú thích sách |author-link1=J. P. Mallory |last1=Mallory |first1=J.P |author-link2=Victor H. Mair |first2=Victor H. |last2=Mair |title=The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West |url=https://archive.org/details/tarimmummiesanci00mall |url-access=registration |location=London |publisher=Thames and Hudson |year=2000 |page=[https://archive.org/details/tarimmummiesanci00mall/page/106 106] }}. {{chú thích sách |url=http://i.ironau.ru/pdf/osjazfolk1949.pdf |author=V. I. Adaev |script-title=ru:Осетинский язык и фольклор |trans-title=Ossetian language and folklore |location=Moscow |publisher=Publishing house of Soviet Academy of Sciences |year=1949 |page=236 |language=ru }}</ref>
 
Con sông được người [[Hy Lạp cổ đại]] gọi là ''Istros'' (Ἴστρος)[3] vay ​​mượn từ tiếng [[Daco-Thracia]] có nghĩa là 'mạnh mẽ, nhanh chóng', có thể là một gốc từ tên cổ là Dniester (''Danaster'' trong [[tiếng Latinh]], ''Tiras'' trong [[tiếng Hy Lạp]]) và tương tự như ''turos'' của [[tiếng Iran]] 'nhanh chóng' và tiếng Phạn ''iṣiras'' (इषिरस्) 'nhanh chóng', từ tiếng Ấn Âu (PIE) ''*isro-'', ''*sreu'' 'chảy'.<ref name="Felecan & Felecan 2015">{{citechú journalthích tạp chí |title=Straturi etimologice reflectate în hidronimia românească |first1=Oliviu |last1=Felecan |first2=Nicolae |last2=Felecan |page=254 |journal=Quaderns de Filologia: Estudis Lingüístics |volume=20 |year=2015 |issue=1 |publisher=Universitat de València |doi=10.7203/qfilologia.20.7521 |url=http://roderic.uv.es/bitstream/10550/49693/1/5283423.pdf }}</ref> Vào thời Trung cổ, ''Tiras'' trong tiếng Hy Lạp được mượn sang [[tiếng Ý]] là ''Tyrlo'' và sang ngôn ngữ Turkic là ''Tyrla'', [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]] rồi lại lan truyền nó sang tiếng Romania thành Turlă.<ref name="Felecan & Felecan 2015"/>
 
Tên Thraco-Phrygia của con sông là ''Matoas'',<ref>{{citechú journalthích tạp chí |title=Matoas, the Thraco-Phrygian name for the Danube, and the IE root *madų |first=Robert |last=Dyer |journal=Glotta |volume=52 |year=1974 |issue=1/2 |pages=91–95 |publisher=Vandenhoeck & Ruprecht (GmbH & Co. KG) |jstor=40266286}}</ref> "kẻ mang lại may mắn".<ref name="Šašel2009">{{chú thích sách |first=Marjeta |last=Šašel Kos |language=sl, en |url=http://iza.zrc-sazu.si/pdf/Sasel_Kos_Ukrocena_lepotica.pdf |pages=42–50 |chapter=Reka kot božanstvo&nbsp;— Sava v antiki |trans-chapter=River as a Deity&nbsp;– The Sava in Antiquity |editor-first=Jožef |editor-last=Barachini |title=Ukročena lepotica: Sava in njene zgodbe |trans-title=The Tamed Beauty: The Sava and Its Stories |isbn=978-961-92735-0-0 |year=2009 |place=Sevnica |publisher=Javni zavod za kulturo, šport, turizem in mladinske dejavnosti |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304041135/http://iza.zrc-sazu.si/pdf/Sasel_Kos_Ukrocena_lepotica.pdf |archive-date=ngày 4 tháng 3 năm 2016 }}</ref>
 
Trong tiếng Latinh, sông Danube được biết đến với nhiều tên khác nhau là ''Danubius'', ''Danuvius'', ''Ister''<ref>{{chú thích sách|title=Ancient Languages of the Balkans, Part One|location=Paris|publisher=Mouton|year=1976|page=144}}</ref> hoặc ''Hister''. Tên Latinh của con sông là giống đực, cũng như tất cả các tên [[Slav]] của nó, ngoại trừ [[tiếng Slovenia]] (tên [[sông Rhine]] cũng là giống đực trong tiếng Latinh, hầu hết các ngôn ngữ Slav, và cả trong tiếng Đức). ''Donau'' trong tiếng Đức (Tiếng Đức cận đại ''Donaw'', ''Tonaw'',<ref>{{lang|de|Tonaw}} in {{chú thích sách|author=Sebastian Franck |title=Weltbuch |year=1542 |url=https://books.google.com/books?id=dk9QLBxWmxcC&q=tonach&pg=PT167 |page=81 |author-link=Sebastian Franck}} {{lang|de|Donaw}} e.g. in {{chú thích sách |author=Leonhard Thurneisser zum Thurn |title=Pison |year=1572 |url=https://books.google.com/books?id=PWhWAAAAcAAJ&pg=PR186|page=186}} Spelling {{lang|de|Donau}} from the 17th century.</ref> tiếng Đực Thượng trung kỳ ''Tuonowe'')<ref>{{chú thích sách|author=Grimm|title=Deutsche Grammatik|page=[https://archive.org/details/bub_gb_VXTJ_C205t4C/page/n426 407]|title-link=Deutsche Grammatik}}</ref> là giống cái, vì chứa hậu tố ''-ouwe'' "đất ngập nước".
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Sông_Danube”