Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lý Chiêu Hoàng”

Năm [[Đinh Dậu]], Thiên Ứng Chính Bình thứ 6 ([[1237]]), hơn 10 năm mà Thái Tông cùng Chiêu Thánh không có con, Thái sư [[Trần Thủ Độ]] cùng [[Linh Từ quốc mẫu|Thiên Cực công chúa]] lo sợ huyết thống hoàng gia bị đứt đoạn, nên ép Thái Tông phải bỏ Chiêu Thánh để lấy chị dâu là [[Thuận Thiên (hoàng hậu)|Thuận Thiên Công chúa]] đang có thai 3 tháng. Trần Thái Tông cảm thấy chuyện này hổ thẹn, đang đêm trốn khỏi kinh thành để lên gặp sư Phù Vân ở [[Yên Tử]] nương nhờ. Trần Thủ Độ vừa dỗ vừa gây sức ép, cuối cùng Thái Tông cũng phải chịu nghe theo. Thuận Thiên Công chúa được lập làm hoàng hậu thay thế, Chiêu Thánh bị giáng làm "công chúa" - tức hàng [[mệnh phụ|ngoại mệnh phụ]]<ref>{{harvp|Ngô Sĩ Liên|1697|loc= [https://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt10a.html "Bản kỷ・Quyển 5, Thái Tông Hoàng đế"]|ps=: Đinh Dậu, [Thiên Ứng Chính Bình] năm thứ 6 [1237], (Tống Gia Hy năm thứ 1)... Lập công chúa Thuận Thiên họ Lý, là vợ của Hoài vương Liễu, anh vua, làm Thuận Thiên hoàng hậu, giáng Chiêu Thánh làm công chúa. Bấy giờ Chiêu Thánh không có con mà Thuận Thiên đã có mang Quốc Khang được 3 tháng. Trần Thủ Độ và Thiên Cực công chúa bàn kính với vua là nên mạo nhận lấy để làm chổ dựa về sau, cho nên có lệnh ấy.}}</ref>. Vì chuyện này, Hoài vương [[Trần Liễu]] nổi loạn ở [[sông Cái]], nhiều năm nhiều tháng không ngừng. Cuối cùng, Trần Liễu đến xin Thái Tông tha tội, hai anh em ôm nhau khóc thảm thiết. Sau đó, Liễu được đổi phong hiệu làm '"''An Sinh vương'''" (安生王), được ban các vùng Yên Sinh, Yên Phụ, Yên Dưỡng, Yên Hưng, Yên Bang làm ấp thang mộc (nay thuộc hai huyện [[Đông Triều]] và [[Yên Hưng]], tỉnh [[Quảng Ninh]]). Những tướng sĩ và quân lính đi theo Trần Liễu làm loạn đều bị xử tử<ref>{{harvp|Ngô Sĩ Liên|1697|loc= "Bản kỷ・Quyển 5, Thái Tông Hoàng đế"|ps=: Lấy đất Yên Phụ, Yên Dưỡng, Yên Sinh, Yên Hưng, Yên Bang cho Liễu làm ấp thang mộc. Nhân đất được phong, mà Liễu có tên hiệu là Yên Sinh vương (hay An Sinh vương). Binh lính [theo Liễu] làm loạn ở sông Cái đều bị giết.}}</ref>.

Từ ấy đến hơn 20 năm sau, chính sử không hề đề cập hành trạng của bà. Sách "[[Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió]]" của Lê Thái Dũng có đề cập về một truyền thuyết rằng Chiêu Thánh sau khi bị giáng đã [[xuất gia]] tại chùa Linh Tiên của làng Giao Tự (nay thuộc xã [[Kim Sơn]], huyện [[Gia Lâm]], [[Hà Nội]]), thế nhưng văn bản chứng minh rất mơ hồ<ref>Lê Thái Dũng (2011), ''Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió'', tr. 34-35.</ref>. Năm [[Mậu Ngọ]], Nguyên Phong năm thứ 8 ([[1258]]), sau cuộc chiến với quân đội [[Mông Cổ]] trong dịp [[Chiến tranh Nguyên Mông-Đại Việt lần 1|người Nguyên vào cướp]], Trần Thái Tông gả Chiêu Thánh cho quan Ngự sử trung tướng [[Lê Phụ Trần]], vốn tên '''Lê Tần''' (黎秦), người [[Ái Châu]]{{NoteTag|Học giả [[Trần Bá Chi]] căn cứ vào "''Cổ Mai bi ký''" và "''Lê triều miêu duệ''" cho rằng Lê Tần là con của danh tướng [[Lê Khâm]] - người có công giúp [[Trần Thái Tổ]] Trần Thừa đánh dẹp Hoài Đạo vương [[Nguyễn Nộn]]. Thông tin này vẫn chỉ là dựa vào bia ký cùng phả hệ được soạn vào đời sau, trong khi các sách đương thời ngoài đề cập Lê Tần là người Ái Châu ra thì cũng không nói gì thêm.}}, vì có công phò giúp nhà Vua nên được Thái Tông ban tên "Phụ Trần" (có nghĩa giúp họ Trần) và ban cho chức [[Ngự sử đại phu]], sách [[An Nam chí lược]] ghi Lê Phụ Trần được phong "Nhập nội Phán thủ" (入內判首) và còn được ban tước '"''Bảo Văn hầu'''" (保文侯)<ref>{{harvp|Lê Tắc|loc= [https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%AE%89%E5%8D%97%E5%BF%97%E7%95%A7/%E5%8D%B7%E5%8D%81%E4%BA%94 quyển 15]|ps=: Lê Tần, người Ái Châu, tính hoà kính, học rộng, Thái vương (tức Trần Thái Tông) dùng làm Hàn trưởng (翰長). Mùa đông năm Đinh Tỵ, theo Vương chống Ngột Lương Hợp Thai, binh bại, cùng Vương giong ngựa chạy đến Phạm Gia Bảo, gặp có Phạm Cụ Chích đem binh đến cứu, quan binh (quân Nguyên) giết Cụ Chích, Thái vương chạy khỏi đến bến Lãnh Mỹ mới lên thuyền, kỵ binh đuổi theo kịp, nhắm Thái vương loạn xạ, Tần lấy ván thuyền che cho Vương chạy khỏi. Thái vương nhớ công, phong Tần làm Bảo Văn hầu, Nhập nội Phán thủ.}}</ref>. Khi quyết định ban hôn, Thái Tông còn nói: "''Trẫm không có khanh, thì đâu có ngày nay. Khanh hãy cố gắng để cùng được trọn vẹn về sau''"<ref>{{harvp|Ngô Sĩ Liên|1697|loc= "Bản kỷ・Quyển 5, Thái Tông Hoàng đế"}}</ref>.

Đầu năm [[Mậu Dần]], niên hiệu Bảo Phù thứ 6 ([[1278]]), [[tháng 3]], Chiêu Thánh Công chúa Lý thị qua đời, thọ 61 tuổi. Bà qua đời sau gần 1 năm tròn so với Trần Thái Tông (qua đời năm [[1277]]). Khi bà Chiêu Thánh được gả cho Lê Phụ Trần thì bà đã ở vào khoảng năm 40 tuổi, hai người sống với nhau 20 năm, sinh ra con trai là Thượng vị hầu [[Lê Tông]], con gái là [[Ứng Thụy côngCông chúa]] tên là Khuê. Chính sử không chép nơi an táng và lễ nghi của bà Chiêu Thánh, và dù khi qua đời bà vẫn chỉ là "''Chiêu Thánh Công chúa''", nhưng hậu thế vẫn thường gọi bà theo tôn hiệu "'''Lý Chiêu Hoàng'''".