Khác biệt giữa bản sửa đổi của “AUKUS”

'''AUKUS,''' cũng viết là '''Aukus''' (viết tắt của Úc ('''A'''ustralia), Vương quốc Anh ('''U'''nited '''K'''ingdom), Hoa Kỳ ('''U'''nited '''S'''tates), là một thoả thuận quốc phòng ba bên giữa [[Úc]], [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Vương quốc Anh]], và [[Hoa Kỳ|Mỹ]].<ref name="Politico-15-sep">{{Chú thích báo|last=Ward|first=Alexander|title=Biden to announce joint deal with U.K. and Australia on advanced defense-tech sharing|language=en|work=[[Politico]]|url=https://www.politico.com/news/2021/09/15/biden-deal-uk-australia-defense-tech-sharing-511877|access-date=15 September 2021}}</ref> Hoa Kỳ và Vương quốc Anh sẽ giúp Úc phát triển và triển khai [[tàu ngầm hạt nhân]], làm tăng thêm sự hiện diện quân sự của phương Tây ở khu vực Thái Bình Dương<ref name=":1">{{Chú thích báo|last=Sanger|first=David E.|last2=Kanno-Youngs|first2=Zolan|date=15 September 2021|title=Biden Announces Defense Deal With Australia in a Bid to Counter China|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2021/09/15/us/political-news|access-date=16 September 2021|issn=0362-4331}}</ref>.

Hoa Kỳ và Vương quốc Anh sẽ giúp Úc phát triển và triển khai [[tàu ngầm hạt nhân]], làm tăng thêm sự hiện diện quân sự của phương Tây ở khu vực Thái Bình Dương. <ref name=":1">{{Chú thích báo|last=Sanger|first=David E.|last2=Kanno-Youngs|first2=Zolan|date=15 September 2021|title=Biden Announces Defense Deal With Australia in a Bid to Counter China|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2021/09/15/us/political-news|access-date=16 September 2021|issn=0362-4331}}</ref> Mặc dù tuyên bố chung của Thủ tướng Australia [[Scott Morrison]], Thủ tướng Anh [[Boris Johnson]] và Tổng thống Mỹ [[Joe Biden]] không đề cập đến bất kỳ quốc gia nào khác, nhưng các nguồn tin giấu tên của Nhà Trắng cho biết nó được thành lập để chống lại ảnh hưởng của [[Trung Quốc]] ở [[Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương|khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương]], một điểm mà các nhà phân tích đã đồng ý. <ref name=":0">{{Chú thích web|url=https://www.reuters.com/world/us/biden-announce-alliance-with-britain-australia-tech-cyber-defense-politico-2021-09-15/|tựa đề=Pact with U.S., Britain, will see Australia scrap French sub deal-media|ngày=16 September 2021|website=[[Reuters]]|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=16 September 2021}}</ref> Một số nhà phân tích và truyền thông cũng đã mô tả liên minh này như một cách để bảo vệ [[Đài Loan|Trung Hoa Dân Quốc]] (Đài Loan) khỏi chủ nghĩa bành trướng của Trung Quốc. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.theguardian.com/world/2021/sep/17/taiwan-welcomes-support-from-major-allies-after-aukus-pact-riles-china|tựa đề=China vows to resist ‘interference’ as Taiwan welcomes support from Aukus allies|ngày=2021-09-17|website=The Guardian|ngôn ngữ=en|url-status=live|ngày truy cập=2021-09-17}}</ref> <ref>{{Chú thích web|url=https://www.independent.co.uk/independentpremium/aukus-defence-taiwan-china-b1922106.html|tựa đề=Improving defence capabilities is key for Taiwan to line up with Aukus, say experts|ngày=2021-09-17|website=The Independent|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=2021-09-17}}</ref>

Hiệp định này được coi là sự kế thừa của [[ANZUS|hiệp định ANZUS]] hiện có giữa Úc, [[New Zealand]] và Hoa Kỳ; với New Zealand "đứng ngoài cuộc" do [[Luật kiểm soát vũ khí, giải trừ vũ khí và khu vực hạt nhân của New Zealand năm 1987|lệnh cấm năng lượng hạt nhân]], nhưng không có tuyên bố chính thức nào được đưa ra về việc này. <ref>{{Chú thích báo|title=New Australia, United Kingdom, United States defence pact 'sidelines New Zealand', focus on nuclear capabilities|language=en|work=[[Newshub]]|url=https://www.newshub.co.nz/home/world/2021/09/new-australia-united-kingdom-united-states-defence-pact-sidelines-new-zealand-focus-on-nuclear-capabilities.html|access-date=15 September 2021}}</ref> <ref>{{Chú thích web|url=https://www.afr.com/policy/foreign-affairs/new-zealand-is-missing-from-aukus-20210916-p58s0b|tựa đề=New Zealand is missing from AUKUS|ngày=15 September 2021|website=[[Australian Financial Review]]|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=15 September 2021}}</ref> <ref>{{Chú thích báo|date=16 September 2021|title=Aukus submarines banned from New Zealand as pact exposes divide with western allies|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2021/sep/16/aukus-submarines-banned-as-pact-exposes-divide-between-new-zealand-and-western-allies}}</ref> Thỏa thuận bao gồm các lĩnh vực chính như [[trí tuệ nhân tạo]], [[chiến tranh mạng]], khả năng dưới nước và khả năng tấn công tầm xa. Nó cũng bao gồm một thành phần hạt nhân, có thể giới hạn ở Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, trên cơ sở hạ tầng phòng thủ hạt nhân. <ref name="Politico-15-sep2">{{Chú thích báo|last=Ward|first=Alexander|title=Biden to announce joint deal with U.K. and Australia on advanced defense-tech sharing|language=en|work=[[Politico]]|url=https://www.politico.com/news/2021/09/15/biden-deal-uk-australia-defense-tech-sharing-511877|access-date=15 September 2021}}</ref> Thỏa thuận sẽ tập trung vào khả năng quân sự, tách nó ra khỏi liên minh chia sẻ thông tin tình báo [[Five Eyes]], còn bao gồm [[New Zealand]] và [[Canada]].<ref name=":2">{{Chú thích báo|date=16 September 2021|title=Aukus: China denounces US-UK-Australia pact as irresponsible|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-58582573|access-date=16 September 2021}}</ref>