Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngành (sinh học)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 3:
 
==Tổng quan==
Một ngành đại diện cho việc gộp nhóm nói chung được công nhận và ở cấp lớn nhất của giới [[động vật]] và các [[sinh vật]] khác với các đặc trưng tiến hóa nào đó, mặc dù một số ngành đôi khi cũng được gộp chung lại trong nhóm gọi là [[siêu ngành]]/liên ngành (''superphyla''), ví dụ như siêu ngành ''[[Động vật lột xác|Ecdysozoa]]'' với 8 ngành, trong đó có ''[[Động vật Chân khớp|Arthropoda]]''''[[Giun tròn|Nematoda]]''; còn siêu ngành ''[[Động vật miệng thứ sinh|Deuterostomia]]'' chứa ''[[Động vật da gai|Echinoderma]]'', ''[[Động vật có dây sống|Chordata]]'', ''[[Động vật nửa dây sống|Hemichordata]]'' v.v. Một cách không chính thức thì các ngành có thể coi là việc gộp nhóm các động vật dựa trên sơ đồ cơ thể tổng quát<ref>{{chú thích sách | last = Valentine | first = James W. | year = 2004 | title = On the Origin of Phyla | publisher = Nhà in Đại học Chicago | location = Chicago | id = 0226845486 | pages = 7}}"<cite>Việc phân loại các sinh vật trong các hệ thống có thứ bậc đã được sử dụng từ thế kỷ 17 và 18, thông thường các sinh vật được gộp nhóm theo các điểm giống nhau về hình thái, được các tác giả của các hệ thống phân loại cảm nhận, và các nhóm này khi đó đã được gộp lại phù hợp với sự giống nhau <strong>của chúng</strong>, và cứ như vậy để tạo ra một trật tự thứ bậc</cite>"</ref>; đây chính là việc gộp nhóm theo [[giải phẫu so sánh|hình thái]]. Vì vậy, mặc dù dường như có các khác biệt ''bề ngoài'' của các sinh vật, nhưng chúng được phân loại vào trong các ngành dựa trên cơ cấu tổ chức ''bên trong'' của chúng<ref>{{chú thích sách | last = Parker | first = Andrew | year = 2003 | title = In the blink of an eye: How vision kick-started the big bang of evolution | url = https://archive.org/details/inblinkofeyecaus00park | publisher = Free Press | location = Sydney | id = 0743257332 | pages = [https://archive.org/details/inblinkofeyecaus00park/page/n22 1]-4}}"<cite>Công việc của các nhà sinh học tiến hóa là khả năng phán đoán về sự đa dạng mâu thuẫn của dạng - ở đây không phải luôn luôn có mối quan hệ giữa các phần bên trong và bên ngoài. Từ ban đầu trong lịch sử của chủ đề này, một điều rõ ràng là cơ cấu tổ chức bên trong nói chung là quan trọng hơn cho phân loại bậc cao của động vật hơn là hình dáng bề ngoài. Cơ cấu tổ chức bên trong đã thiết lập các hạn chế chung đối với việc các động vật có thể trao đổi khí, thu được các dưỡng chất và sinh sản như thế nào.</cite>"</ref>. Chẳng hạn, dường như là đã rẽ nhánh và không giống nhau về bề ngoài, nhưng [[nhện|nhên]] và [[phân thứ bộ Cua|cua]] cả hai đều thuộc về ngành ''[[Động vật Chân khớp|Arthropoda]]'', trong khi [[giun đất]] và [[giun dẹp]], khá tương tự về hình dáng, lại tạo thành hai ngành ''[[Ngành Giun đốt|Annelida]]''''[[Giun dẹp|Platyhelminthes]]''.
 
Các ngành động vật được biết đến nhiều nhất có lẽ là [[Động vật thân mềm|Mollusca]], [[Ngành Thân lỗ|Porifera]], [[Ngành Thích ty bào|Cnidaria]], [[Giun dẹp|Platyhelminthes]], [[Giun tròn|Nematoda]], [[Ngành Giun đốt|Annelida]], [[Động vật Chân khớp|Arthropoda]], [[Động vật da gai|Echinodermata]] và [[Động vật có dây sống|Chordata]] (loài người thuộc về ngành này). Hiện nay người ta đã biết khoảng 35 ngành động vật, trong đó 9 ngành chiếm phần lớn các loài. Nhiều ngành chỉ tồn tại trong lòng đại dương, và chỉ duy nhất 1 ngành là hoàn toàn không có trong các [[đại dương]] của thế giới: Ngành [[Giun có móc|Onychophora]] (giun có móc). Ngành gần đây mới phát hiện ra là [[Động vật miệng tròn|Cycliophora]] <ref>"<cite>...khi một loài mới được phát hiện, không quan trọng là nó không bình thường như thế nào, thông thường nó có thể được phân loại vào trong một nhóm đã biết của các sinh vật với cùng sơ đồ cơ thể hay ngành. Mặc dù có khoảng trên 1,5 triệu loài đã biết trên thế giới, tất cả chúng đều có thể được phân loại trong 35 hay đại loại như thế số lượng ngành. Chúng bao gồm động vật có dây sống (ví dụ động vật có xương sống như người), động vật thân mềm (ốc) và động vật chân đốt (các chi có khớp như côn trùng). Tuy nhiên, ''S. pandora'' là bất thường đến mức nó không thể được phân loại vào bất kỳ ngành nào đang có, và vì thế một ngành mới đã được đề xuất, gọi là [[Cycliophora]]</cite>" [http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/indexmag.html?http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/articles/pandora.html] (URL truy cập ngày [[5 tháng 7]] năm [[2006]])</ref> được tìm thấy năm 1993; và chỉ có 3 ngành được phát hiện ra trong thế kỷ 20.