Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tào Bân”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dhgtvt171 (thảo luận | đóng góp)
Dhgtvt171 (thảo luận | đóng góp)
Dòng 26:
Cuối đời Hậu Chu, [[Triệu Khuông Dẫn]] nắm Cấm quân, Bân giữ trung lập, không nương tựa ông ta. Nếu chẳng có việc công, Bân không hề tìm gặp Khuông Dẫn. Các buổi tiệc tùng gặp gỡ, Bân cũng ít khi tham dự, nên được Khuông Dẫn xem trọng. Năm Kiến Long thứ 2 (961), Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn triệu Bân từ Bình Dương về triều, hỏi ông rằng: “Ta từng muốn kết thân với anh, anh sao lại xa lánh ta?” Bân dập đầu lạy rằng: “Thần là thân thích nhà Chu, lại bất tài mà được nhận chức vụ trong cung, lặng lẽ cung kính làm việc, còn sợ mắc lỗi, nào dám tự đi kết giao?” Sau đó Bân được thăng làm Khách tỉnh sử, cùng [[Vương Toàn Bân]], [[Quách Tiến]] lãnh kỵ binh tấn công huyện Bình Nhạc {{ref|2}} của [[Bắc Hán]], thu hàng 1800 người của bọn tướng Vương Siêu, Hầu Bá Vinh, bắt hơn ngàn người khác. Tiếp đó tướng địch Úy Tiến soái binh đến cứu viện, đôi bên giao chiến 3 trận, quân Tống đều thắng. Triều đình Tống lấy Bình Nhạc để đặt Bình Tấn quân. Năm Càn Đức đầu tiên (963), Bân được đổi làm Tả thần vũ tướng quân. Bấy giờ quân Tống mới hạ Liêu Châu, Bắc Hán mời 6 vạn kỵ binh Khiết Đan đến đánh Bình Tấn, Bân cùng bọn [[Lý Kế Huân]] đánh bại quân Khiết Đan ở dưới thành. Ít lâu sau, Bân được kiêm chức Xu mật thừa chỉ. {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Sơ, Thái Tổ điển cấm lữ, Bân trung lập bất ỷ, phi công sự vị thường tạo môn, quần cư yến hội, diệc sở hãn dự, do thị khí trọng yên. Kiến Long nhị niên, tự Bình Dương triệu quy, vị viết: “Ngã trù tích thường dục thân nhữ, nhữ hà cố sơ ngã?” Bân đốn thủ tạ viết: “Thần vi Chu thất cận thân, phục thiểm nội chức, tĩnh cung thủ vị, do khủng hoạch quá, an cảm vọng hữu giao kết?” Thiên Khách tỉnh sử, dữ Vương Toàn Bân, Quách Tiến lĩnh kị binh công Hà Đông Bình Nhạc huyện, hàng kì tướng Vương Siêu, Hầu Bá Vinh đẳng thiên bát bách nhân, phu hoạch thiên dư nhân. Kí nhi tặc tướng Úy Tiến soái binh lai viên, tam chiến giai bại chi. Toại kiến Bình Nhạc vi Bình Tấn quân. Càn Đức sơ, cải Tả thần vũ tướng quân. Thì sơ khắc Liêu Châu, Hà Đông triệu Khiết Đan binh lục vạn kị lai công Bình Tấn, Bân dữ Lý Kế Huân đẳng đại bại chi vu thành hạ. Nga kiêm Xu mật thừa chỉ.}}
 
Mùa đông năm thứ 2 (964), quân Tống đánh [[Hậu Thục]], triều đình giáng chiếu lấy [[Lưu Quang Nghĩa]] {{ref|3}} làm Quy Châu hành doanh tiền quân phó bộ thự, Bân làm Đô giám. Quân Tống hạ được tất cả quận huyện ở Hạp Trung, chư tướng đều muốn đồ thành để thỏa dục vọng, Bân một mình lệnh cho cấm chỉ bộ hạ, đi đến đâu cũng khiến họnơi ấy vui vẻ khuất phục. Thái Tổ nghe được, giáng chiếu khen ngợi. Quân Tống chiếm xong 2 Xuyên, bọn Vương Toàn Bân đêm ngày ăn chơi, không quản tướng sĩ, nên bộ hạ cướp bóc không thôi, khiến người Thục khổ sở. Bân nhiều lần xin rút quân, bọn Toàn Bân không nghe. Ít lâu sau bọn [[Toàn Sư Hùng]] nổi loạn, tập hợp 10 vạn người, Bân lại cùng Lưu Quang Nghĩa phá nghĩa quân ở Tân Phồn, dập tắt cuộc nổi dậy. Bấy giờ chư tướng phần nhiều chiếm đoạt trai gái ngọc lụa, hành lý của Bân chỉ có tranh sách, khăn áo mà thôi. Khi trở về, Thái Tổ nắm hết tình hình, đem bọn Toàn Bân ra định tội, nói rằng Bân thanh (trong sạch) giới (chánh trực) liêm (liêm khiết) cẩn (cẩn thận), cho thụ chức Tuyên huy nam viện sứ, Nghĩa Thành quân Tiết độ sứ. Bân vào gặp, nói: “Tướng sĩ chinh tây đều chịu tội, một mình thần được thưởng, sợ không lấy làm sự khích lệ cho họ.” Thái Tổ nói: “Khanh có công lao, lại không khoe khoang, ví có lỗi nhỏ, bọn [[Vương Nhân Thiệm|(Vương) Nhân Thiệm]] há tiếc lời ư? Trừng phạt và khích lệ là phép thường của nước, không thể từ chối.” {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Nhị niên đông, phạt Thục, chiếu dĩ Lưu Quang Nghị vi Quy Châu hành doanh tiền quân phó bộ thự, Bân vi Đô giám. Hạp Trung quận huyện tất hạ, chư tướng hàm dục đồ thành dĩ sính kì dục, Bân độc thân lệnh tập hạ, sở chí duyệt phục. Thượng văn, hàng chiếu bao chi. Lưỡng Xuyên bình, Toàn Bân đẳng trú dạ yến ẩm, bất tuất quân sĩ, bộ hạ ngư đoạt vô dĩ, Thục nhân khổ chi. Bân lũ thỉnh toàn sư, Toàn Bân đẳng bất tòng. Nga nhi Toàn Sư Hùng đẳng cấu loạn, ủng chúng thập vạn, Bân phục dữ Quang Nghị phá chi vu Tân Phồn, tốt bình Thục loạn. Thì chư tướng đa thủ tử nữ ngọc bạch, Bân thác trung duy đồ thư, y khâm nhi dĩ. Cập hoàn, thượng tận đắc kì trạng, dĩ Toàn Bân đẳng chúc lại. Vị Bân thanh giới liêm cẩn, thụ Tuyên huy nam viện sứ, Nghĩa Thành quân tiết độ sứ. Bân nhập kiến, từ viết: “Chinh tây tướng sĩ câu đắc tội, thần độc thụ thưởng, khủng vô dĩ kì khuyến.” Thượng viết: “Khanh hữu mậu công, hựu bất căng phạt, thiết hữu vi luy, Nhân Thiệm đẳng khởi tích ngôn tai? Trừng khuyến quốc chi thường điển, khả vô nhượng.”}} Thì ra Vương Nhân Thiệm là đối tượng đầu tiên bị Thái Tổ chất vấn trong các tướng chinh tây. Nhân Thiệm vạch tội mọi người nhằm giấu diếm tội trạng của mình, riêng nói: “Thanh (trong sạch) khiêm (khiêm nhường) úy (kính phụcsợ) cẩn (cẩn thận), người không phụ trách nhiệm bệ hạ giao phó, chỉ có một mình Tào Bân vậy.” {{refn|group=Sử liệu khác|'''[[Tục tư trị thông giám]] quyển 5, Tống kỷ 5, Thái Tổ Khải Vận Lập Cực Anh Vũ Duệ Văn Thần Đức Thánh Công Chí Minh Đại Hiếu hoàng đế Càn Đức ngũ niên (Liêu Ứng Lịch thập thất niên)''': Xuân, chánh nguyệt.... Thục thần dân nghệ khuyết tụng Vương Toàn Bân, Vương Nhân Thiệm, Thôi Ngạn Tiến đẳng phá Thục thì chư bất pháp sự, vu thị chư tướng đồng thì triệu hoàn. Nhân Thiệm tiên nhập kiến, đế cật chi, Nhân Thiệm lịch để chư tướng quá thất, kí tự giải miễn... Sơ, Vương Nhân Thiệm lịch để chư tướng, độc viết: “Thanh khiêm úy cẩn, bất phụ bệ hạ nhâm sử giả, duy Tào Bân nhất nhân nhĩ.”}}
 
Năm thứ 6 (968), triều đình sai Lý Kế Huân, [[Đảng Tiến]] soái quân đánh Bắc Hán, mệnh Bân làm Tiền quân đô giám; đôi bên giao chiến ở sông Đỗng Qua, quân Tống chém hơn 2000 thủ cấp, bắt sống rất nhiều. Năm Khai Bảo thứ 2 (969), Thái Tổ chuẩn bị thân chinh Bắc Hán, lại mệnh Bân làm Tiền quân đô giám, soái quân đi trước, đến hang Đoàn Bách, thu hàng tướng địch Trần Đình Sơn. Bân lại giao chiến ở phía nam thành Thái Nguyên, áp sát cây cầu ở hào nước, đoạt hơn ngàn con ngựa. Khi Thái Tổ đến, Bân đã lập doanh trại ở 4 mặt, tự mình giữ mặt bắc. Năm thứ 6 (973), Bân được tiến làm Kiểm hiệu thái phó. {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Lục niên, khiển Lý Kế Huân, Đảng Tiến soái sư chinh Thái Nguyên, mệnh vi Tiền quân đô giám, chiến Đỗng Qua hà, trảm nhị thiên dư cấp, phu hoạch thậm chúng. Khai Bảo nhị niên, nghị thân chinh Thái Nguyên, phục mệnh vi Tiền quân đô giám, soái binh tiên vãng, thứ Đoàn Bách cốc, hàng tặc tướng Trần Đình Sơn. Hựu chiến thành nam, bạc vu hào kiều, đoạt mã thiên dư. Cập Thái Tổ chí, tắc dĩ phân trại tứ diện, nhi tự chủ kì bắc. Lục niên, tiến Kiểm hiệu thái phó.}}
 
Năm thứ 7 (974), nước Tống sắp đánh [[Nam Đường]]. Tháng 9 ÂL, Bân phụng chiếu cùng [[Lý Hán Quỳnh]], [[Điền Khâm Tộ]] đi trước đến Kinh Nam phát động chiến hạm, [[Phan Mỹ (Bắc Tống)|Phan Mỹ]] soái bộ binh đi sau. Tháng 10 ÂL, có chiếu lấy Bân làm Thăng Châu tây nam lộ hành doanh mã bộ quân chiến trạo đô bộ thự, chia binh từ Kinh Nam xuôi dòng đông tiến, phá trại hạp khẩu, tiến chiếm Trì Châu, liên tiếp chiếm 2 huyện Đương Đồ, Vu Hồ, trú quân ở Thái Thạch ki. Tháng 11 ÂL, Bân làm cầu nổi, giăng ngang [[Trường Giang]] để vượt sông. Tháng 12 ÂL, Bân đại phá quan Đường ở cù lao Bạch Lộ. {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Thất niên, tương phạt Giang Nam. Cửu nguyệt, Bân phụng chiếu dữ Lý Hán Quỳnh, Điền Khâm Tộ tiên phó Kinh Nam phát chiến hạm, Phan Mỹ soái bộ binh kế tiến. Thập nguyệt, chiếu dĩ Bân vi Thăng Châu tây nam lộ hành doanh mã bộ quân chiến trạo đô bộ thự, phân binh do Kinh Nam thuận lưu nhi đông, phá Hạp Khẩu trại, tiến khắc Trì Châu, liên khắc Đương Đồ, Vu Hồ nhị huyện, trú quân Thái Thạch ki. Thập nhất nguyệt, tác phù lương, khóa Đại giang dĩ tể sư. Thập nhị nguyệt, đại phá kì quân vu Bạch Lộ châu.}}
 
Tháng giêng ÂL năm thứ 8 (975), Bân lại phá quân Đường ở cảng Tân Lâm. Tháng 2 ÂL, quân Tống tiến đến [[Tần Hoài]], hơn 10 vạn thủy lục quân Đường bày trận dưới thành Kim Lăng; quân Tống đại thắng, bắt và giết hàng vạn quân Đường. Khi cầu nổi hoàn thành, quân Đường đến ngăn chặn, Bân phá địch ở cù lao Bạch Lộ. Từ tháng 3 ÂL đến tháng 8 ÂL, Bân liên tiếp phá địch, tiến chiếm Nhuận Châu. Quân TôngTống vây chặt Kim Lăng, tìnhtriều hìnhđình nhà Nam Đường dần trởcảm nênthấy tuyệt vọng. {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Bát niên chánh nguyệt, hựu phá kì quân vu Tân Lâm cảng. Nhị nguyệt, sư tiến thứ Tần Hoài, Giang Nam thủy lục thập dư vạn trần vu thành hạ, đại bại chi, phu trảm sổ vạn kế. Cập phù lương thành, Ngô nhân xuất binh lai ngữ, phá chi vu Bạch Lộ châu. Tự tam nguyệt chí bát nguyệt, liên phá chi, tiến khắc Nhuận Châu. Kim Lăng thụ vi, chí thị phàm tam thì, Ngô nhân tiều thải lộ tuyệt, tần kinh bại nục, Lý Dục nguy cấp, khiển kì thần Từ Huyễn phụng biểu nghệ khuyết, khất hoãn sư, thượng bất chi tỉnh. Tiên thị, đại quân liệt tam trại, Mỹ cư thủ bắc thiên, đồ kì hình thế lai thượng. Thái Tổ chỉ bắc trại vị sử giả viết: “Ngô nhân tất dạ xuất binh lai khấu, nhĩ cức khứ, lệnh Tào Bân tốc thành thâm câu dĩ tự cố, vô đọa kì kế trung.” Kí thành, Ngô binh quả dạ lai tập, Mỹ soái sở bộ y tân câu cự chi, Ngô nhân đại bại. tấuTấu chí, thượng tiếu viết: “Quả như thử.”}}
 
Trong quá trình bao vây, Bân nhiều lần trì hoãn tấn công, mong Nam Đường đầu hàng. Tháng 11 ÂL, Bân sai người khuyên dụ rằng: “Tình thế như vầy, đáng tiếc cho dân chúng trong thành, nếu chịu đầu hàng, là bậc thượng trong kế sách đấy.” Thành sắp hạ được, Bân xưng bệnh không coi việc, chư tướng đều đến hỏi thăm. Bân nói: “Bệnh của tôi chẳng có thuốc nào chữa khỏi, chỉ cần các anh thề rằng, vào ngày chiếm được thành, không giết bừa một người nào, thì sẽ tự khỏi.” Chư tướng nhận lời, rồi đốt nhang phát lời thề. Hôm sau, Bân khỏi bệnh. Hôm sau nữa, quân Tống chiếm được thành. [[Nam Đường Hậu Chủ]] Lý Dục cùng quan viên đến cửa quân nhận tội, Bân an ủi họ, đãi theo lễ dành cho khách, mời Hậu Chủ vào cung chuẩn bị hành trang. Bân đem theo vài kỵ binh đợi ở ngoài cung, bộ hạ ngầm hỏi: “Dục vào cung có gì bất trắc hay không?” Bân cười đáp: “Dục vốn hèn nhát không quyết đoán, đã đầu hàng, thì không thể tự sát nữa.” Vì vậy, vua tôi, quan dân Nam Đường đều được bảo toàn. Từ khi Bân xuất quân cho đến khi khải hoàn, binh sĩ sợ phục, không làm sằng bậy. Đến khi vào chầu, Bân xưng “phụng sắc đến Giang Nam làm việc rồi trở về”. {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Trường vi trung, Bân mỗi hoãn sư, kí Dục quy phục. Thập nhất nguyệt, Bân hựu sử nhân dụ chi viết: “Sự thế như thử, sở tích giả nhất thành sanh tụ, nhược năng quy mệnh, sách chi thượng dã.” Thành thùy khắc, Bân hốt xưng tật bất thị sự, chư tướng giai lai vấn tật. Bân viết: “Dư chi tật phi dược thạch sở năng dũ, duy tu chư công thành tâm tự thệ, dĩ khắc thành chi nhật, bất vọng sát nhất nhân, tắc tự dũ hĩ.” Chư tướng hứa nặc, cộng phần hương vi thệ. Minh nhật, sảo dũ. Hựu minh nhật, thành hãm. Dục dữ kì thần bách dư nhân nghệ quân môn thỉnh tội, Bân úy an chi, đãi dĩ tân lễ, thỉnh Dục nhập cung trì trang, Bân dĩ sổ kị đãi cung môn ngoại. Tả hữu mật vị Bân viết: “Dục nhập hoặc bất trắc, nại hà?” Bân tiếu viết: “Dục tố nhuyễn vô đoạn, kí dĩ hàng, tất bất năng tự dẫn quyết.” Dục chi quân thần, tốt lại bảo toàn. Tự xuất sư chí khải toàn, sĩ chúng úy phục, vô khinh tứ giả. Cập nhập kiến, thứ xưng “phụng sắc Giang Nam cán sự hồi”, kì khiêm cung bất phạt như thử.}}
 
Ban đầu, Bân được nắm quyền chỉ huy, Thái Tổ nói: “Đợi bắt được Lý Dục, sẽ lấy khanh làm Sứ tướng {{ref|4}}.” Lúc này Phó soái Phan Mỹ sắp sửa chúc mừng, Bân nói: “Không đâu, hành động lần này, dựa vào thiên uy, tuân theo chiến lược, nên mới thành công, tôi có công gì, hướng hồ Sứ tướng là cực phẩm đấy!” Mỹ hỏi: “Sao vậy?” Bân đáp: “Thái Nguyên còn chưa dẹp được.” Khi trở về, hiến tù binh, Thái Tổ nói: “Vốn thụ khanh làm Sứ tướng, nhưng [[Lưu Kế Nguyên]] chưa bắt được, hãy đợi chút nữa.” Nghe nói như vậy, Mỹ nhìn trộm Bân mà cười. Thái Tổ phát hiện, gặn hỏi vì sao, Mỹ không dám giấu, thành thật trả lời. Thái Tổ cũng cả cười, rồi ban cho Bân 20,000 tiền. Bân từ chối: “Đời người hà tất làm Sứ tướng, quan tốt cũng không cần nhiều tiền. Ít lâu sau, Bân được bái làm Xu mật sứ, Kiểm hiệu thái úy, Trung Vũ quân Tiết độ sứ. {{refn|group=Tống sử|'''Tào Bân truyện''': Sơ, Bân chi tổng sư dã, Thái Tổ vị viết: “Sĩ khắc Lý Dục, đương dĩ khanh vi Sứ tướng.” Phó soái Phan Mỹ dự dĩ vi hạ. Bân viết: “Bất nhiên, phu thị hành dã, trượng thiên uy, tuân miếu mô, nãi năng thành sự, ngô hà công tai, huống Sứ tướng cực phẩm hồ!” Mỹ viết: “Hà vị dã?” Bân viết: “Thái Nguyên vị bình nhĩ.” Cập hoàn, hiến phu. Thượng vị viết: “Bổn thụ khanh Sứ tướng, nhiên Lưu Kế Nguyên vị hạ, cô thiếu đãi chi.” Kí văn thử ngữ, Mỹ thiết thị Bân vi tiếu. Thượng giác, cự cật sở dĩ, Mỹ bất cảm ẩn, toại dĩ thật đối. Thượng diệc đại tiếu, nãi tứ Bân tiền nhị thập vạn. Bân thối viết: “Nhân sanh hà tất Sứ tướng, hảo quan diệc bất quá đa đắc tiễn nhĩ.” Vị ki, bái Xu mật sứ, Kiểm hiệu thái úy, Trung Vũ quân Tiết độ sứ.}}
 
===Thời Thái Tông===