Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ung thư”

 

== Lịch sử ==

 

=== Thời kỳ y học cổ điển ===

 

=== Thời kỳ y học hiện đại ===

[[Tập tin:Protein RB1 PDB 1ad6.png|nhỏ|245x245px|Protein Rb (viết tắt cho "retinoblastoma") là một protein ức chế khối u. Sai hỏng chức năng của [[protein]] này thường được tìm thấy ở nhiều loại ung thư. ]]

Với [[học thuyết tế bào]] làm tiền đề, năm 1902, nhà di truyền học [[Theodor Boveri]] đề xuất rằng ung thư xuất hiện là từ những tế bào bị tổn thương và gợi ý rằng những thay đổi này đã khiến cho tế bào ung thư phân chia một cách mất kiểm soát. Năm 1911, [[Francis Peyton Rous|Peyton Rous]] phát hiện rằng gây nhiễm tế bào với virus (sau này được đặt tên là [[virus sarcoma Rous]]) thì có thể tạo thành các tế bào ung thư và đặt nền móng cho quan điểm rằng [[virus]] là nguyên nhân gây ung thư.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.cancer.gov/research/progress/250-years-milestones|tựa đề=Milestones in Cancer Research and Discovery|tác giả=|họ=|tên=|ngày=2020-08-31|website=National Cancer Institute|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201216084209/https://www.cancer.gov/research/progress/250-years-milestones|ngày lưu trữ=2020-12-16|url hỏng=No|ngày truy cập=tháng 1 năm 2021}}</ref> Vào đầu những năm 1950, các nhà khoa học chia thành ba trường phái khi trả lời câu hỏi: "Điều gì gây ra ung thư?". Những nhà [[virus học]], với đại diện là là Rous, cho rằng ung thư là do virus gây ra; những nhà dịch tễ học, như [[Richard Doll|Doll]] và [[Austin Bradford Hill|Hill]], thì cho rằng các tác nhân hóa học bên ngoài (như khói [[thuốc lá]]) là nguyên nhân gây nên ung thư; cuối cùng và yếu thế nhất trong ba nhóm, những nhà khoa học theo bước Theodor Boveri tin rằng các thay đổi trong [[gen]] bên trong tế bào gây nên ung thư.<ref>{{Chú thích sách|title=The Emperor of All Maladies|url=https://archive.org/details/emperorofallmala00mukh|last=Mukherjee|first=Siddhartha|publisher=Scribner|year=2010|isbn=978-1-4391-0795-9|location=Hoa Kỳ|pages=[https://archive.org/details/emperorofallmala00mukh/page/375 375]}}</ref>

Năm 1958, [[Howard Martin Temin]], một nhà nghiên cứu virus người Mỹ, đã thành công trong việc tạo nên ung thư trong [[Đĩa Petri|đĩa petri]] bằng cách gây nhiễm virus Rous vào tế bào. Một trong những điểm độc đáo của loại virus này là nó có thể cài xen DNA của nó vào DNA của tế bào chủ.<ref>{{Chú thích sách|title=The Emperor of All Maladies|url=https://archive.org/details/emperorofallmala00mukh|last=Mukherjee|first=Siddhartha|publisher=Scribner|year=2010|isbn=978-1-4391-0795-9|location=Hoa Kỳ|pages=[https://archive.org/details/emperorofallmala00mukh/page/376 376]}}</ref> Đây có thể được coi là một chiếc cầu để kết nối lý thuyết sinh ung thư của Rous và Boveri: virus, một tác nhân bên ngoài, có thể trở thành một yếu tố ''nội sinh'' bằng cách gắn với bộ gen của tế bào. Đến thập niên 1970, nhiều phòng thí nghiệm bắt đầu nghiên cứu để tìm ra những gen được thay đổi do virus. Đoạn gen gây ung thư của virus sarcoma Rous cuối cùng cũng được tìm ra, nó được đặt tên là ''[[src]]'', viết tắt cho "sarcoma".<ref name=autogenerated1>{{Chú thích sách|title=The Emperor of All Maladies|url=https://archive.org/details/emperorofallmala00mukh|last=Mukherjee|first=Siddhartha|publisher=Scribner|year=2010|isbn=978-1-4391-0795-9|location=Hoa Kỳ|pages=[https://archive.org/details/emperorofallmala00mukh/page/384 384]}}</ref>

 

 

== Tác động đối với xã hội ==