Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cây khế (truyện)”

|fontsize = 90%

}}

Thành ngữ kèm giảng nghĩa và điển tích được chép trong [[sách]] ''[[Tăng quảng hiền văn]]'' thời [[Nhà Minh|thịnh Minh]], về sau ''Thiếu Niên tạp chí'' và [[sách]] ''Quan tràng duy tân ký'' (cùng năm 1956 tại [[Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]]) bổ khuyết.

 

Hai anh em tranh đụn lúa khổng lồ tự dưng sinh sôi giữa đồng. Chim ưng trả ơn người em bằng cách cõng ra đảo ngọc, còn người anh cũng đi lấy của nhưng vì chở nặng quá nên chết đuối dưới biển, phần chim cũng bị mặt trời thiêu chết vì phơi mình quá lâu ngoài nắng.

Bản chính truyện của nghiên cứu gia [[Nguyễn Đổng Chi]], chép theo lời kể của người [[Nam Kỳ]], nhưng trong thực tế là phỏng theo cố sự [[Trung Hoa]].

Bản phó truyện mà tác gia [[Nguyễn Đổng Chi]] ghi theo lời kể của người [[Bắc Kỳ]], in trên một tạp chí [[Hà Nội]] năm 1910.

 

Chim phượng hoàng tới nhà người em ăn khế, rồi dặn "''Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng''". Người em được chim chở ra đảo lấy vàng, còn người anh tham nặng nên ngã xuống biển chết đuối. Phượng hoàng liền bay đi mất.

Bản phó truyện tác gia [[Nguyễn Đổng Chi]] chép theo lời kể [[dân gian]] [[Bắc Bộ]] [[thập niên 1950]].

 

Người anh sẵn có tính ác nên trong lòng chứa toàn nọc độc. Sau khi biết em được phượng hoàng trả vàng, y mua lại gốc ổi của em với giá hời. Kết cuộc, khi chở vàng về, người anh mang nặng nên "''rơi xuống đất tan xác, ruột gan lòi cả ra ngoài. Chim thấy ruột người, xuống rỉa ăn kỳ hết. Ăn xong nọc độc thấm vào, chim ngã lăn ra chết nốt''".

Bản phó truyện tác gia [[Nguyễn Đổng Chi]] chép theo lời kể của người [[Hmong]] rẻo cao, có lẽ cũng chịu ảnh hưởng từ điển tích [[Trung Hoa]].

 

 

Ở đống rấm trồi lên hột đậu, người em liền lấy nuốt. Lúc đi tiêu, chỗ ấy mọc lên rừng đậu tươi xanh bời bời. Vợ chồng người anh lén ra hái trộm, nhưng vừa bỏ mồm thì đậu trương lên khiến cả hai vỡ bụng mà chết.

Tác giả Ôn Như [[Nguyễn Văn Ngọc (học giả)|Nguyễn Văn Ngọc]] soạn lại bài báo năm 1910.

 

 

Người anh bèn xin đổi ruộng vườn lấy cây khế. Nhưng đợi mãi chẳng thấy phượng đâu, toàn là quạ đen quạ khoang tới rỉa điếc tai "''xấu hổ, xấu hổ''".

Nhóm chuyên viên Bộ Giáo Dục soạn lại bản truyện số 3 và 6, chỉ thêm chi tiết người anh may túi 12 gang. Văn bản này được đưa vào cuốn ''Truyện đọc lớp 5'' cấp [[tiểu học]]<ref>[http://hoctotnguvan.net/ke-lai-chuyen-cay-khe-bang-loi-cua-chim-phuong-hoang-33-3002.html Em hãy kể lại truyện Cây Khế bằng lời chim phượng hoàng]</ref>, [[Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam|Nhà xuất bản Giáo Dục]] ấn hành.

 

Tuy nhiên, ở cuốn [[tranh truyện]] đọc thêm cũng do [[Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam|NXB Giáo Dục]] trình bày, phát hành song song với ''Truyện đọc'', chi tiết cuối kể rằng [[phượng hoàng]] nghiêng cánh vì chở nặng quá, sau rốt cũng ngã xuống biển và mang theo người anh cùng chìm.

==Văn hóa==

{{chính|Hỏa điểu}}