Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Paris”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Đã cứu 8 nguồn và đánh dấu 2 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.8.2
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
Dòng 55:
}}
 
'''Paris''' ({{IPA-fr|paʁi|3=Paris Pronunciation in French by James Tamim.ogg}}) là [[thủ đô]] và là [[Danh sách thành phố Pháp|thành phố đông dân nhất]] nước [[Pháp]], với [[dân số]] ước tính là 2.175.601 người {{as of|2018|lc=y}}, trên diện tích hơn {{convert|105|km2|abbr=off}}.<ref name="pop2018">{{cite web|url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5001880?geo=COM-75056|title=Populations légales 2018: Commune de Paris (75056)|date=28 December 2020|publisher=INSEE}}</ref> Kể từ thế kỷ 17, Paris đã là một trong những trung tâm lớn về [[tài chính]], [[ngoại giao]], [[thương mại]], [[thời trang]], [[ẩm thực]], [[khoa học]] và [[nghệ thuật]] của châu Âu. Thành phố Paris là trung tâm và là nơi đặt trụ sở chính quyền của [[Vùng của Pháp|vùng]] và [[Tỉnh (đơn vị hành chính cũ của Pháp)|tỉnh]] [[Île-de-France]], hay Vùng Paris, có dân số ước tính là 12.174.880 người, hay khoảng 18% dân số Pháp {{as of|2017|lc=y}}.<ref name="IDF_pop">{{cite web|url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/1405599?geo=REG-11|title=Comparateur de territoire: Région d'Île-de-France (11)|publisher=INSEE|access-date=10 February 2021}}</ref> Vùng Paris có [[Tổng sản phẩm quốc nội|GDP]] là 709 tỷ € (808 tỷ USD) vào năm 2017.<ref name="Euro-PR">{{cite press release |url=https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/9618249/1-26022019-AP-EN.pdf/f765d183-c3d2-4e2f-9256-cc6665909c80 |title=Regional GDP per capita in EU |publisher=Eurostat |date=28 February 2018 |access-date=6 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190902020336/https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/9618249/1-26022019-AP-EN.pdf/f765d183-c3d2-4e2f-9256-cc6665909c80 |archive-date=2 September 2019 |url-status=live }}</ref> Theo Khảo sát Chi phí Sinh hoạt Toàn cầu của [[Economist Intelligence Unit]] vào năm 2018, Paris là thành phố đắt đỏ thứ hai trên thế giới, sau [[Singapore]] và đứng trước [[Zürich]], [[Hồng Kông]], [[Oslo]] và [[Geneva]].<ref>Economist Intelligence Unit Worldwide Cost of Living Survey, 2018, cited in the ''[[The Daily Telegraph|Daily Telegraph]]'', [https://www.telegraph.co.uk/travel/city-breaks/most-expensive-and-cheapest-cities-2018/ 16 March 2018] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190330170311/https://www.telegraph.co.uk/travel/city-breaks/most-expensive-and-cheapest-cities-2018/ |date=30 March 2019 }}</ref> Một nguồn tin khác xếp Paris là thành phố đắt đỏ nhất, ngang hàng với Singapore và Hồng Kông, vào năm 2018.<ref>[https://www.courrierinternational.com/article/classement-singapour-hong-kong-paris-le-trio-des-villes-les-plus-cheres-du-monde Singapour, Hong Kong, Paris : le trio des villes les plus chères du monde] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190327091032/https://www.courrierinternational.com/article/classement-singapour-hong-kong-paris-le-trio-des-villes-les-plus-cheres-du-monde|date=27 March 2019}}, International mail.com. 20 tháng 3 năm 2019.</ref><ref>{{Cite web|last=Annabel Fenwick Elliott|first=SENIOR CONTENT EDITOR|title=Revealed: The world's most expensive (and cheapest) cities for 2018|url=https://www.telegraph.co.uk/travel/city-breaks/most-expensive-and-cheapest-cities-2018/|access-date=2020-07-07|website=The Telegraph|language=en-GB}}</ref>
 
Paris là một trung tâm vận tải đường sắt, đường cao tốc và đường hàng không được phục vụ bởi hai sân bay quốc tế chính: [[Sân bay Paris-Charles-de-Gaulle|Paris–Charles de Gaulle]] (sân bay bận rộn thứ hai ở Châu Âu) và [[Sân bay Paris – Orly|Paris–Orly]].<ref>{{Cite news|url=https://www.usatoday.com/story/travel/flights/todayinthesky/2018/04/09/list-worlds-20-busiest-airports-2017/498552002/|title=List: The world's 20 busiest airports (2017)|work=USA Today|access-date=2018-05-02|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180625213204/https://www.usatoday.com/story/travel/flights/todayinthesky/2018/04/09/list-worlds-20-busiest-airports-2017/498552002/|archive-date=25 June 2018|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.airport-world.com/news/general-news/6601-aci-figures-reveal-the-world-s-busiest-passenger-and-cargo-airports.html|title=ACI reveals the world's busiest passenger and cargo airports|date=2018-04-09|work=Airport World|access-date=2018-05-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20180628125151/http://www.airport-world.com/news/general-news/6601-aci-figures-reveal-the-world-s-busiest-passenger-and-cargo-airports.html|archive-date=28 June 2018|url-status=live}}</ref> Khai trương vào năm 1900, hệ thống tàu điện ngầm của thành phố, [[Métro Paris]], phục vụ 5,23 triệu hành khách mỗi ngày;<ref>{{cite web|title = Métro2030|url = http://www.ratp.fr/en/ratp/r_108501/metro2030-our-new-paris-metro/|website = RATP (Paris metro operator)|access-date = 25 September 2016|url-status=dead|archive-url = https://web.archive.org/web/20161221051116/http://www.ratp.fr/en/ratp/r_108501/metro2030-our-new-paris-metro/|archive-date = 21 December 2016|df = dmy-all}}</ref> nó là hệ thống tàu điện ngầm bận rộn thứ hai ở châu Âu sau [[Tàu điện ngầm Moskva|Metro Moscow]]. [[Gare du Nord]] là nhà ga bận rộn thứ 24 trên thế giới, nhưng lại là bận rộn nhất bên ngoài lãnh thổ [[Nhật Bản]], với 262 triệu hành khách vào năm 2015.<ref>{{Cite news|url=https://japantoday.com/category/features/travel/the-51-busiest-train-stations-in-the-world-all-but-6-located-in-japan|title=The 51 busiest train stations in the world – all but 6 located in Japan|work=Japan Today|date=6 February 2013|access-date=22 April 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170422213423/https://japantoday.com/category/features/travel/the-51-busiest-train-stations-in-the-world-all-but-6-located-in-japan|archive-date=22 April 2017|url-status=live}}</ref> Paris đặc biệt nổi tiếng với các bảo tàng và địa danh kiến trúc: [[Louvre]] vẫn là bảo tàng được ghé thăm nhiều nhất trên thế giới với 2.677.504 du khách vào năm 2020, bất chấp việc đóng cửa do virus [[COVID-19]] gây ra.<ref>"Le Parisien", 8 tháng 1 năm 2021, "Covid-19 - la frequentation du Musée du Louvre s'est effondrée de 72 percent en 2020"</ref> [[Bảo tàng Orsay]], [[bảo tàng Marmottan Monet]] và [[bảo tàng Orangerie]] gây chú ý nhờ các bộ sưu tập tranh nghệ thuật [[Trường phái ấn tượng|Ấn tượng]] Pháp. [[Musée National d'Art Moderne|Bảo tàng Quốc gia Nghệ thuật Hiện đại]] của [[Trung tâm Pompidou]] có bộ sưu tập tranh nghệ thuật [[Nghệ thuật đương đại|đương đại]] và [[Nghệ thuật hiện đại|hiện đại]] lớn nhất ở châu Âu. [[Bảo tàng Rodin]] và [[bảo tàng Picasso]] trưng bày các tác phẩm của hai danh họa. Quận lịch sử dọc theo sông Seine ở trung tâm thành phố đã được [[UNESCO]] công nhận là [[Di sản thế giới]] từ năm 1991; các địa danh nổi tiếng tại đây bao gồm [[Nhà thờ Đức Bà Paris]] ở [[Île de la Cité]], hiện đã đóng cửa để tu sửa sau [[Vụ hỏa hoạn nhà thờ Đức Bà Paris|trận hỏa hoạn ngày 15 tháng 4 năm 2019]]. Những địa điểm du lịch nổi tiếng khác bao gồm nhà nguyện hoàng gia theo kiểu kiến trúc Gothic [[Sainte-Chapelle]], cũng nằm trên Île de la Cité; [[Tháp Eiffel]], được xây dựng nhằm chuẩn bị cho [[Triển lãm Quốc tế (1889)|Triển lãm Quốc tế Paris 1889]]; [[Grand Palais]] và [[Petit Palais]], được xây dựng nhằm chuẩn bị cho [[Triển lãm Quốc tế (1900)|Triển lãm Quốc tế Paris 1900]]; [[Khải Hoàn Môn]] nằm trên đại lộ [[Champs-Élysées]], đồi [[Montmartre]] và [[Vương cung thánh đường Sacré-Cœur, Paris|Vương cung thánh đường Sacré-Cœur]].<ref name = "unesco">{{cite web |url = http://whc.unesco.org/en/list/600 |title = Paris, Banks of the Seine |website = UNESCO World Heritage Centre |publisher = United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization |access-date = 17 October 2021}}</ref>
Dòng 61:
Paris chào đón 12,6 triệu lượt khách vào năm 2020, tính theo thời gian lưu trú tại khách sạn, giảm 73% so với năm 2019, do [[SARS-CoV-2|virus COVID-19]]. Số lượng du khách nước ngoài giảm 80,7%.<ref>"Le tourisme à Paris - Chiffres clés 2020 (édition 2021)", Official Website of the Paris Convention and Visitor Bureau, retrieved September 10, 2021</ref> Các bảo tàng được mở cửa trở lại vào năm 2021, với giới hạn về số lượng khách tham quan tại một thời điểm và yêu cầu du khách bắt buộc phải đeo khẩu trang.
 
Câu lạc bộ [[bóng đá]] [[Paris Saint-Germain]] và câu lạc bộ [[bóng bầu dục liên hiệp]] [[Stade Français]] có trụ sở tại Paris. Sân vận động [[Stade de France]] có sức chứa 80.000 chỗ ngồi, được xây dựng để chuẩn bị cho [[FIFA World Cup 1998]], tọa lạc phía bắc Paris ở xã [[Saint-Denis]] lân cận. Paris tổ chức giải [[quần vợt]] [[Grand Slam]] thường niên [[Pháp Mở rộng]] trên sân đất nện [[Sân vận động Roland Garros|Roland Garros]]. Thành phố này đã đăng cai [[Thế vận hội Mùa hè]] vào các năm [[Thế vận hội Mùa hè 1900|1900]], [[Thế vận hội Mùa hè 1924|1924]] và sẽ đăng cai [[Thế vận hội Mùa hè 2024]]. Các kỳ [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1938|FIFA World Cup 1938]] và [[FIFA World Cup 1998|1998]], [[World Cup Rugby 2007]], cũng như [[Euro 1960|UEFA Euro 1960]], [[Euro 1984|1984]] và [[UEFA Euro 2016|2016]] đều được tổ chức tại thành phố này. Vào tháng 7 hàng năm, cuộcgiải đua xe đạp [[Tour de France]] cánkết đíchthúc tại đại lộ [[Champs-Élysées]] ở Paris.
 
== Tên gọi ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Paris”