Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Xói mòn thẳng đứng”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Tham khảo: clean up, general fixes using AWB
n Thay đổi về liên kết các từ giúp bài viết dễ hiểu và có tính liên kết cao hơn
Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Nhiệm vụ người mới
Dòng 1:
{{Chất lượng dịch}}
[[Tập tin:San_Juan_River_Utah_1927.jpg|phải|nhỏ|300x300px| Một số giai đoạn hạ nguồn của sông San Juan ở [[Utah]] có thể được xác định trong bức ảnh năm 1927 này. Tàn dư của [[Bãi bồi|vùng đồng bằng ngập nước]] cũ đứng như ruộng bậc thang trên mức hiện đại của dòng sông. ]]
'''Cắt xén''', còn được gọi là cắt '''xénxói mòn''', '''xói mòn xuống''' hoặc '''xói mòn''' '''thẳng đứng''' là một quá trình thay đổi [[Địa chất học|địa chất]] bằng hành động thủy lực làm sâu [[Kênh nước|kênh]] của các con suối hoặc các [[thung lũng]] bằng cách loại bỏ các lớp vật liệu khỏi lòng suối hoặc đáy thung lũng. Tốc độ cắtloại giảmbỏ các lớp vật liệu phụ thuộc vào ''mức cơ sở'' của luồng, điểm thấp nhất mà luồng có thể [[Xói mòn|bị xói mòn]]. [[Mực nước biển]] là [[Mực nước biển|mức]] cơ sở cuối cùng, nhưng nhiều dòng suối có mức cơ sở "tạm thời" cao hơn vì chúng đổ vào một vùng nước khác nằm trên mực nước biển hoặc gặp phải [[Móng (địa chất)|đá nền]] chống xói mòn. Một quá trình đồng thời được gọi là [[xói mòn bờ]] đề cập đến việc mở rộng kênh hoặc thung lũng. Khi một luồng cao trên mức cơ sở của nó, việc cắtloại giảmbỏ sẽ diễn ra nhanh hơn so với xói mòn bờ; nhưng khi mức độ của dòng chảy đạt đến mức cơ sở của nó, tốc độ xói mòn bên tăng lên. Đây là lý do tại sao các dòng suối ở khu vực [[Núi|miền núi]] có xu hướng hẹp và chảy xiết, tạo thành [[Thung lũng|các thung lũng hình chữ V]], trong khi các dòng chảy ở vùng thấp có xu hướng rộng và di chuyển chậm, với các thung lũng tương ứng rộng và đáy phẳng. Thuật ngữ ''[[Độ dốc của luồng|độ dốc]]'' chỉ độ cao của luồng so với mức cơ sở của nó. Độ dốc càng dốc, dòng chảy càng nhanh. Đôi khi nâng cao địa chất sẽ làm tăng độ dốc của luồng ngay cả khi luồng giảm xuống mức cơ sở của nó, một quá trình gọi là " trẻ hóa ". Điều này đã xảy ra trong trường hợp ở dòng [[sông Colorado]] ở miền tây [[Hoa Kỳ]], dẫn đến quá trình tạo ra thung lũng [[Grand Canyon]].
 
== Hồ hạ lưu ==