Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Địa Trung Hải”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n clean up, replaced: cite web → Chú thích web (6), cite news → Chú thích báo using AWB |
||
Dòng 2:
'''Địa Trung Hải''' là một phần của [[Đại Tây Dương]] được vây quanh bởi đất liền – phía bắc bởi [[châu Âu]], phía nam bởi [[châu Phi]] và phía đông bởi [[châu Á]].
Địa Trung Hải có diện tích 2.509.000
Địa Trung Hải là phần sót lại của một đại dương lớn thời cổ đại, gọi là [[biển Tethys|đại dương Tethys]]<ref name=msn />, đã bị ép gần như đóng chặt trong [[thế Oligocen]], khoảng 30 triệu năm trước, khi các mảng kiến tạo lục địa làm cho châu Phi và [[đại lục Á-Âu]] va chạm vào nhau. Các mảng này vẫn đang tiếp tục đè nén nhau, gây ra các đợt phun trào của các núi lửa, như [[đỉnh Etna]], [[đỉnh Vesuvius]] và Stromboli, tất cả đều tại [[Ý]], cũng như kích thích các trận động đát thường xuyên, tàn phá các phần của Ý, Hy Lạp và [[Thổ Nhĩ Kỳ]].
Một sống ngầm đại dương từ [[Tunisia]] tới [[Sicilia]] chia Địa Trung Hải ra thành hai bồn địa đông và tây. Một sống ngầm đáy biển khác, từ [[Tây Ban Nha]] tới [[Maroc]], nằm tại lối thoát ra của Đại Tây Dương. Chỉ sâu 300
Các hải cảng quan trọng nằm bên Địa Trung Hải gồm: [[Barcelona]], [[Marseille]], [[Genoa]], [[Trieste]], [[Haifa]]. Các sông chính đổ vào Địa Trung Hải có [[Ebro]], [[Rhone]], [[Sông Po|Po]] và [[sông Nin|Nin]].
Dòng 92:
===Mực nước biển dâng===
Mực nước biển của Địa Trung Hải có thể dâng từ 3–61 cm do ảnh hưởng của [[biến đổi khí hậu]].<ref>{{cite article|title=Mediterranean Sea Level Could Rise By Over Two Feet, Global Models Predict|url=http://www.sciencedaily.com/releases/2009/03/090303084057.htm|publisher=[[Science Daily]]|date=2009-03-03}}</ref> Điều này có thể ảnh hưởng đến dân cư sống trong vùng Địa Trung Hải:
*Mực nước biển dâng sẽ nhấn chìm các khu vực của [[Malta]], và làm tăng mực nước mặn trong khu vực cấp nước ngầm ở Malta và làm giảm khả năng cung cấp nước uống.<ref>{{
*Mực nước biển dâng 30 cm có thể gây ngập trên diện tích 200 km2 của [[châu thổ sông Nile]], ảnh hưởng đến hơn 500.000 người Ai Cập.<ref>{{
Các hệ sinh thái ven biển cũng đứng trước nguy cơ bị đe dọa do nước biển dâng đặc biệt là các biển kính như [[biển Baltic]], Địa Trung Hải và biển Đen.<ref>Nicholls, R.J.; Klein,R.J.T. (2005). Climate change and coastal management on Europe's coast, in: Vermaat, J.E. et al. (Ed.) (2005). Managing European coasts: past, present and future. pp. 199-226.</ref> Mực nước biển dâng trong giai thế kỷ 21 có thể từ {{convert|30|cm|in|abbr=on}} đến {{convert|100|cm|in|abbr=on}} và nhiệt độ thay đổi 0.05-0.1°C ở biển sâu là đủ để tạo ra các thay đổi đáng kể sự phong phú của các loài và chức năng đa dạng.<ref name="greenpeace.org">{{
===Ô nhiễm===
Ô nhiễm khu vực này tăng rất cao trong các năm gần đây. [[Chương trình môi trường Liên hiệp quốc]] ước tính rằng {{convert|650000000|t|ST|abbr=on}} chất thải từ cống, {{convert|129000|t|ST|abbr=on}} [[dầu khoáng]], {{convert|60000|t|ST|abbr=on}} thủy ngân, {{convert|3800|t|ST|abbr=on}} chì và {{convert|36000|t|ST|abbr=on}} phốt phát thải vào Địa Trung Hải mỗi năm.<ref>{{
Địa Trung Hải cũng tồn tại rác biển. Theo một nghiên cứu về đáy biển năm 1994 sử dụng lưới đánh cá xung quanh các bờ biển của Tây Ban Nha, Pháp và Ý cho thấy rằng rác tập trung với mật độ trung bình 1.935 loại/km². Rác nhựa chiếm 76%, trong đó túi nhựa chiếm 94%.<ref>{{
== Ghi chú ==
|