Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch Du”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 11:
| chồng = [[Quốc Hương]] (?–1975)
| đào tạo điện ảnh = [[Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội|SKDA]]
| tác phẩm điện ảnh = {{ubl|''Hai người mẹ''}}
}}
Nghệ sĩ ưu tú '''Lịch Du''' (1940 – 2021) là một [[diễn viên điện ảnh]], [[nhà biên kịch]] Việt Nam.
 
== Cuộc đời ==
Nghệ sĩ Lịch Du tên thật là '''Đỗ Thị Lịch Du''', sinh năm 1940 ở thị xã [[Hưng Yên (thành phố)|Hưng Yên]], tỉnh [[Hưng Yên]]. Bà là con gái út trong một gia đình bảy anh chị em. Ban đầu, cha mẹ định cho bà sang [[Bắc Kinh]] học tập để vào làm cán bộ ở [[Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông|Công ty Bóng đèn, phích nước Rạng Đông]]. Nhưng vì ước mơ làm diễn viên mà bà đã bỏ về, một mình lên Hà Nội, ở nhà nhà bạn, làm nghề đan len thuê, thùa khuyết đơn cúc áo cho các tiệm may.<ref name="cand 1">{{Chú thích web|url=https://cand.com.vn/doi-song-van-hoa/NSUT-Lich-Du-Noi-co-don-kieu-hanh-i328518/|tựa đề=NSƯT Lịch Du: Nỗi cô đơn kiêu hãnh|tác giả=Thảo Duyên|ngày=2010-05-16|website=Báo Công an nhân dân điện tử|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 13 tháng 1 năm 2022|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20220113070055/https://cand.com.vn/doi-song-van-hoa/NSUT-Lich-Du-Noi-co-don-kieu-hanh-i328518/}}</ref> Ban đầu, cha mẹ định cho bà sang [[Bắc Kinh]] học tập để vào làm cán bộ ở [[Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông|Công ty Bóng đèn, phích nước Rạng Đông]]. Nhưng vì ước mơ làm diễn viên mà bà đã bỏ về, một mình lên Hà Nội, ở nhà nhà bạn, làm nghề đan len thuê, thùa khuyết đơn cúc áo cho các tiệm may.
 
Trong một lần tham gia lớp học kịch, Lịch Du đọc được thông báo tuyển diễn viên và tham gia đợt thi tuyển đầu tiên của Trường Điện ảnh Việt Nam. Bà bị đánh trượt nhưng vẫn đỗ "vớt" nhờ thợ ảnh hôm đó (chuyên gia người [[Liên Xô]]<ref name="cand 1"/>) khẳng định triển vọng nếu được đào tạo bài bản. Lịch Du trở thành sinh viên khóa đầu tiên (1959–1962) của [[Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội|Trường Điện ảnh Việt Nam]] (nay là Trường Sân khấu Điện ảnh), cùng khóa với [[Trà Giang (diễn viên)|Trà Giang]], [[Hải Ninh (nghệ sĩ)|Hải Ninh]], [[Ngọc Lan (nghệ sĩ)|Ngọc Lan]], [[Minh Đức (diễn viên)|Minh Đức]],...<ref name="cand 2">{{Chú thích web|url=https://cand.com.vn/Kinh-te-Van-hoa-The-Thao/Nghe-Si-Uu-Tu-Lich-Du-Hong-nhan-don-doc-i451602/|tựa đề=Nghệ sĩ Ưu tú Lịch Du: Hồng nhan đơn độc|tác giả=Trần Hoàng Thiên Kim|ngày=ngày 20 tháng 10 năm 2017|website=Báo Công an nhân dân điện tử|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 13 tháng 1 năm 2022|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20220113070055/https://cand.com.vn/doi-song-van-hoa/NSUT-Lich-Du-Noi-co-don-kieu-hanh-i328518/}}</ref>
 
Sau khi tốt nghiệp, Lịch Du gia nhập [[Hãng phim truyện Việt Nam]]. Năm 1966, bà bắt đầu sự nghiệp diễn xuất với bộ phim ''Bình minh trên rẻo cao'' của đạo diễn [[Trần Đắc]] và [[Nguyễn Đỗ Ngọc]]. Từ đó cho đến năm 1975, bà tham gia hơn 20 bộ phim, nhưng chỉ có một lần vào vai chính Luông Chăn trong phim ''Hai người mẹ'' (1975) của đạo diễn [[Nguyễn Khắc Lợi]]. Vai Luông Chăn được nhiều đạo diễn khen ngợi ở [[Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 4|Liên hoan phim Việt Nam]] năm 1977, cũng là vai chính duy nhất trong sự nghiệp diễn xuất của bà.<ref name="cand 1"/>
 
Sau một thời gian tham gia lồng tiếng cho phim, vào đầu những năm 90, nghệ sĩ Lịch Du chuyển vào Thành phố Hồ Chí Minh vì sự nghiệp của con gái, chuyển sang viết kịch bản. Từ năm 1992, một số kịch bản của bà được đạo diễn [[Hoàng Tích Chỉ]] chuyển thể thành phim. Thành công lớn nhất trong sự nghiệp cầm bút của bà là ''[[Người Hà Nội (phim)|Người Hà Nội]]'', chuyển thể từ tiểu thuyết ''[[Phố (tiểu thuyết)|Phố]]'' của nhà văn [[Chu Lai (nhà văn)|Chu Lai]].<ref name="cand 2"/> Năm 1997, bà được Nhà nước trao tặng danh hiệu [[Nghệ sĩ ưu tú]].<ref name="cand 1"/>
 
Những năm cuối đời, bà trở lại Hà Nội, vào sống ở Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi, còn căn nhà thì cho thuê.<ref name="cand 2"/><ref>{{Chú thích web|url=https://cand.comvietnamnet.vn/Kinhvn/giai-tetri/phim/dien-Vanvien-hoavi-Thetuyen-Thao/Nghe17-Singay-Uuva-Tudem-Lichva-Dunoi-Hong-nhanco-don-doctrong-i451602/vien-duong-lao-436389.html|tựa đề=NghệCuộc sống Ưu đơn Lịch Du:viện Hồngdưỡng nhanlão đơncủa độcdiễn viên 'Vĩ tuyến 17 ngày và đêm'|tác giả=TrầnTình Hoàng Thiên Kim|ngày=ngày 2023 tháng 103 năm 20172018|website=Báo Công an nhân dân điện tửVietNamNet|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 1321 tháng 112 năm 20222018|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/2022011307005520181221013933/httpshttp://cand.comvietnamnet.vn/doivn/giai-songtri/phim/dien-vanvien-hoa/NSUTvi-Lichtuyen-Du17-Noingay-va-dem-va-noi-co-don-kieutrong-hanhvien-i328518/duong-lao-436389.html}}</ref> Ngày 27 tháng 1 năm 2021, Nghệ sĩ ưu tú Lịch Du qua đời vì [[nhồi máu cơ tim]].<ref>{{Chú thích web|url=https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/nsut-lich-du-qua-doi-709649.html|tựa đề=NSƯT Lịch Du qua đời|tác giả=|ngày=ngày 30 tháng 1 năm 2021|website=Báo VietNamNet|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 5 tháng 2 năm 2021|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210205074715/https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/nsut-lich-du-qua-doi-709649.html}}</ref><ref name="dantri">{{Chú thích web|url=https://dantri.com.vn/van-hoa/nsut-lich-du-qua-doi-vi-nhoi-mau-co-tim-20210130112607040.htm|tựa đề=NSƯT Lịch Du qua đời vì nhồi máu cơ tim|tác giả=Hà Tùng Long|ngày=ngày 30 tháng 1 năm 2021|website=Báo Dân trí|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 5 tháng 2 năm 2021|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210205201937/https://dantri.com.vn/van-hoa/nsut-lich-du-qua-doi-vi-nhoi-mau-co-tim-20210130112607040.htm}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/dien-vien-vi-tuyen-17-ngay-va-dem-va-noi-co-don-trong-vien-duong-lao-436389.html|tựa đề=Cuộc sống cô đơn ở viện dưỡng lão của diễn viên 'Vĩ tuyến 17 ngày và đêm'|tác giả=Tình Lê|ngày=ngày 23 tháng 3 năm 2018|website=Báo VietNamNet|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 21 tháng 12 năm 2018|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20181221013933/http://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/dien-vien-vi-tuyen-17-ngay-va-dem-va-noi-co-don-trong-vien-duong-lao-436389.html}}</ref>
Những năm cuối đời, bà trở lại Hà Nội, vào sống ở Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi, còn căn nhà thì cho thuê. Ngày 27 tháng 1 năm 2021, Nghệ sĩ ưu tú Lịch Du qua đời vì nhồi máu cơ tim.
 
== Cuộc sống cá nhân ==
Nghệ sĩ Lịch Du từng làm đám cưới "chui" với ca sĩ [[Quốc Hương]], với sự góp mặt của Thứ trưởng [[Lê Liêm]], nhà thơ [[Huy Cận]], Thủ trưởng [[Hãng phim truyện Việt Nam|Xưởng phim truyện]] (cơ quan của bà Lịch Du) và Trưởng [[Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam|đoàn Ca múa nhân dân Trung ương]] (cơ quan của ông Quốc Hương).<ref>{{Chú thích web|url=https://cand.com.vn/Nhan-vat/Ca-si-Quoc-Huong-Dang-cay-trong-huyen-thoai-i312704/|tựa đề=Ca sĩ Quốc Hương: Đắng cay trong huyền thoại|tác giả=Tân Linh|ngày=ngày 4 tháng 10 năm 2009|website=Báo Công an nhân dân điện tử|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 14 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 14 tháng 1 năm 2022|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20220114123450/https://cand.com.vn/Nhan-vat/Ca-si-Quoc-Huong-Dang-cay-trong-huyen-thoai-i312704/}}</ref> Hai người có một con gái tên là Dạ Hương. Đến năm 1975, khi đất nước thống nhất, hai người tự nguyện chia tay khi Quốc Hương vào Nam.<ref>{{Chú thích web|url=https://cand.com.vn/Tu-lieu-van-hoa/NSND-Quoc-Huong-Voi-nhung-ban-Tinh-ca-chay-bong-i599961/|tựa đề=NSND Quốc Hương: Với những bản "Tình ca" cháy bỏng|tác giả=Vương Tâm|ngày=ngày 18 tháng 3 năm 2021|website=Báo Công an nhân dân điện tử|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 14 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 14 tháng 1 năm 2022|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20220114125149/https://cand.com.vn/Tu-lieu-van-hoa/NSND-Quoc-Huong-Voi-nhung-ban-Tinh-ca-chay-bong-i599961/}}</ref>
 
Nghệ sĩ Lịch Du còn có hai cuộc hôn nhân khác nhưng đều đi đến chia tay.<ref name="cand 1"/><ref name="dantri"/>
 
<ref>{{Chú thích web|url=https://cand.com.vn/Kinh-te-Van-hoa-The-Thao/Nghe-Si-Uu-Tu-Lich-Du-Hong-nhan-don-doc-i451602/|tựa đề=Nghệ sĩ Ưu tú Lịch Du: Hồng nhan đơn độc|tác giả=Trần Hoàng Thiên Kim|ngày=ngày 20 tháng 10 năm 2017|website=Báo Công an nhân dân điện tử|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 13 tháng 1 năm 2022|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20220113070055/https://cand.com.vn/doi-song-van-hoa/NSUT-Lich-Du-Noi-co-don-kieu-hanh-i328518/}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/nsut-lich-du-qua-doi-709649.html|tựa đề=NSƯT Lịch Du qua đời|tác giả=|ngày=ngày 30 tháng 1 năm 2021|website=Báo VietNamNet|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 5 tháng 2 năm 2021|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210205074715/https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/nsut-lich-du-qua-doi-709649.html}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://dantri.com.vn/van-hoa/nsut-lich-du-qua-doi-vi-nhoi-mau-co-tim-20210130112607040.htm|tựa đề=NSƯT Lịch Du qua đời vì nhồi máu cơ tim|tác giả=Hà Tùng Long|ngày=ngày 30 tháng 1 năm 2021|website=Báo Dân trí|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 5 tháng 2 năm 2021|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210205201937/https://dantri.com.vn/van-hoa/nsut-lich-du-qua-doi-vi-nhoi-mau-co-tim-20210130112607040.htm}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/dien-vien-vi-tuyen-17-ngay-va-dem-va-noi-co-don-trong-vien-duong-lao-436389.html|tựa đề=Cuộc sống cô đơn ở viện dưỡng lão của diễn viên 'Vĩ tuyến 17 ngày và đêm'|tác giả=Tình Lê|ngày=ngày 23 tháng 3 năm 2018|website=Báo VietNamNet|kiểu=|url-status=live|ngày truy cập=ngày 13 tháng 1 năm 2022|ngày lưu trữ=ngày 21 tháng 12 năm 2018|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20181221013933/http://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/dien-vien-vi-tuyen-17-ngay-va-dem-va-noi-co-don-trong-vien-duong-lao-436389.html}}</ref>
 
{{đang viết}}
 
== Cuộc sống cá nhân ==
Nghệ sĩ Lịch Du từng làm đám cưới "chui" với ca sĩ Quốc Hương, với sự góp mặt của Thứ trưởng Lê Liêm, nhà thơ Huy Cận, Thủ trưởng Xưởng phim truyện (cơ quan của bà Lịch Du) và Trưởng đoàn Ca múa nhân dân Trung ương (cơ quan của ông Quốc Hương). Hai người có một con gái tên là Dạ Hương.
 
== Sự nghiệp ==
=== Phim điện ảnh ===
{| class="wikitable"
|+
!Năm
!Phim
!Đạo diễn
!Vai diễn
!Ghi chú
|-
|1966
|''[[Bình minh trên rẻo cao]]''
|[[Trần Đắc]]
|Vợ ông Ruôn
|-
|1971
|''[[Không nơi ẩn nấp]]''
|[[Phạm Kỳ Nam]]
|Vợ Hai Dong
|-
|1972
|''[[Vĩ tuyến 17 ngày và đêm]]''
|[[Hải Ninh (nghệ sĩ)|Hải Ninh]]
|Vợ Vế
|-
|1975
|''[[Hai người mẹ (phim 1975)|Hai người mẹ]]''
|[[Khắc Lợi]]
|Luông Chăn
|Vai chính
|-
|1980
|''[[Đất mẹ]]''
|[[Hải Ninh (nghệ sĩ)|Hải Ninh]]
|Vợ Voòng Chăn
|-
|1984
|''[[Ngọn đèn trong mơ]]''
|Đỗ Minh Tuấn
|Mẹ Linh
|}
 
=== Kịch bản ===
* ''Gọi tình yêu quay về''
* ''Tình yêu của tôi, nỗi buồn của tôi''
* ''[[Người Hà Nội (phim)|Người Hà Nội]]''
 
== Danh hiệu ==