Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vận tốc”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up |
Tính năng gợi ý liên kết: 5 liên kết được thêm. Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao Nhiệm vụ người mới Gợi ý: thêm liên kết |
||
Dòng 3:
'''Vận tốc''' của một vật là [[Đạo hàm thời gian|tốc độ thay đổi]] [[Vị trí (vector)|vị trí]] của nó đối với hệ [[Hệ quy chiếu|quy chiếu]] và là một hàm của thời gian. Vận tốc ở đây được hiểu là '''vận tốc dài''' hay '''vận tốc tuyến tính''', phân biệt với '''[[vận tốc góc]]'''. Vận tốc tương đương với đặc điểm kỹ thuật về [[tốc độ]] và hướng [[chuyển động]] của một đối tượng (ví dụ: {{Val|60|u=[[Kilometres per hour|km/h]]}} về phía bắc). Vận tốc là một khái niệm cơ bản trong [[Chuyển động học|động học]], một nhánh của [[cơ học cổ điển]] mô tả chuyển động của các vật thể.
Vận tốc là một [[Vectơ|đại]] [[Đại lượng vật lý|lượng]] [[vectơ]] vật lý; cả độ lớn và hướng đều cần thiết để xác định nó. [[Giá trị tuyệt đối]] [[Đại lượng vô hướng|vô hướng]] ([[độ lớn]]) của vận tốc được gọi là tốc độ, là một đơn vị dẫn xuất nhất quán mà đại lượng của nó được đo trong [[Hệ đo lường quốc tế|SI]] ([[hệ mét]]) dưới dạng [[mét trên giây]] (m/s) hoặc là đơn vị cơ sở SI của (m⋅s <sup>- 1</sup>). Ví dụ: "5 mét trên giây" là một [[đại lượng vô hướng]], trong khi "5 mét trên giây về phía đông" là một vectơ. Nếu có sự thay đổi về tốc độ, hướng hoặc cả hai thì vật có vận tốc thay đổi và được cho là đang trải qua một ''[[gia tốc]]''.
== Vận tốc không đổi so với gia tốc ==
Dòng 11:
== Sự khác biệt giữa tốc độ và vận tốc ==
[[Tập
[[Tốc độ]], độ lớn [[Scalar (toán học)|vô hướng]] của vectơ vận tốc, chỉ biểu thị tốc độ của một vật đang chuyển động.<ref name="Wolf2019">{{Chú thích web|url=http://mathworld.wolfram.com/VelocityVector.html|tựa đề=Velocity Vector|tác giả=Rowland|tên=Todd|năm=2019|nhà xuất bản=Wolfram MathWorld|ngày truy cập=ngày 2 tháng 6 năm 2019}}</ref><ref name="Bidwell1901">{{Chú thích sách|url=http://hdl.handle.net/2027/mdp.39015000962285?urlappend=%3Bseq=149|title=Vector analysis: a text-book for the use of students of mathematics and physics, founded upon the lectures of J. Willard Gibbs|last=Wilson|first=Edwin Bidwell|year=1901|pages=125}} Earliest occurrence of the speed/velocity terminology.</ref>
Dòng 21:
Nếu đã biết chiều chuyển động, điều chúng ta quan tâm là tốc độ chuyển động, hay ''quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian''. Để tính tốc độ chuyển động, chúng ta đơn giản lấy quãng đường đi được chia cho thời gian đi hết quãng đường đó.
Trong chuyển động thẳng của một [[chất điểm]], nếu chất điểm chuyển động theo một chiều ta chọn chiều đó làm chiều dương thì độ lớn của độ dài bằng quãng đường đi được của chất điểm.
:<math> \mathbf{v} = \frac{\mathbf{s}}{t} </math>
Dòng 29:
* <math>\mathbf{v}</math> là tốc độ của chuyển động thẳng đều
Trong [[SI]], quãng đường đo bằng [[mét]] (m), thời gian đo bằng [[giây]] (s) thì tốc độ có đơn vị là mét trên giây (m/s). Tốc độ có thể có những đơn vị khác, chẳng hạn như [[kilômét|kilomet]]/[[giờ]] (km/h), phụ thuộc vào đơn vị mà ta chọn cho [[Chiều dài|quãng đường]] và [[thời gian]]. Như vậy, khi nói một vật chuyển động thẳng đều với vận tốc 5 m/s (giả sử ta đã biết chiều chuyển động nên vận tốc ở đây đơn giản là tốc độ), điều đó có nghĩa là cứ mỗi 1 giây, vật đi được quãng đường 5 mét.1 km/h≈0,28 m/s. [[Tốc độ âm thanh|Vận tốc âm thanh]] là 344 m/s. [[Tốc độ ánh sáng|Vận tốc ánh sáng]] trong [[chân không]] là 299.792.458 m/s
Nếu quan tâm đến chiều chuyển động, ta có thể quy ước 1 trong 2 chiều là chiều dương và gán cho vận tốc giá trị dương khi vật chuyển động cùng chiều với chiều dương đã chọn và giá trị âm khi vật chuyển động theo chiều ngược lại.
| |||