Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiến pháp Pháp năm 1958”

không có tóm lược sửa đổi
(Đã cứu 1 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.8.5)
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Trình soạn thảo mã nguồn 2017
[[Cuộc khủng hoảng tháng 5 năm 1958 tại Pháp|Cuộc đảo chính quân sự ở Alger]] cùng cuộc khủng hoảng ngày 13 tháng 5 năm 1958 dẫn tới [[Charles de Gaulle|Tướng de Gaulle]] giành lại chính quyền. Ngày 1 tháng 6 ông được Nghị viện tin dùng làm Thủ tướng: ông đồng ý nếu được trị nước bằng sắc lệnh trong thời kì sáu tháng và được sửa đổi Hiến pháp. Ngày 3 tháng 6 năm 1958 Nghị viện chấp nhận các điều kiện của ông và thông qua luật hiến pháp cho phép chính phủ Gaulle đề xuất sửa đổi Hiến pháp; tuy nhiên cũng quy định bản sửa đổi này phải đúng theo các tiêu chuẩn nội dung và hình thức.
 
Có năm điều kiện cơ bản: “tổng tuyển cử là nguồn chính quyền duy nhất”; “Quyền hành chính và quyền lập pháp phải được chia định một cách hiệu quả”; “Chính phủ phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện”; “Cơ quan tư pháp phải giữ được độc lập”; “Hiến pháp phải cho phép tổ chức quan hệ giữa Pháp và các dân tộc phụ thuộc”.<ref>{{Ouvrage|languelanguage=Français|auteur1author1=Parlement de la {{4e}} République Française|titretitle=Loi constitutionnelle du 3 juin 1958|lieulocation=France|éditeureditor=|annéeyear=1958|pages totales=|isbn=|lire en ligne=|passagepage=}}.</ref> Nghị viện muốn thành lập chế độ đại nghị dựa vào Hiến pháp dân chủ, có thể giải quyết các vấn đề giữa Pháp và các thuộc địa, đặc biệt là Algérie. Vì thế nên phải tổ chức cuộc bỏ phiếu xem toàn dân có chấp nhận bản sửa đổi này hay không. Thủ tục này vẫn còn gây tranh cãi và bị chỉ trích bởi vì cho phép chính phủ Charles de Gaulle lánh được thủ tục sửa đổi của Hiến pháp Đệ tứ cộng hoà.
 
=== Soạn thảo ===
Ngày 4 tháng 6 năm 1958 Tướng de Gaulle thành lập uỷ ban không chính thức phụ trách soạn hiến pháp. Ngày 15 tháng 7 năm 1958 uỷ ban cố vấn lập hiến thành lập và tiếp tục làm công tác chuẩn bị<ref>Interview de Yves Guéna le 17 février 2008, les enfants d'Europe1, Europe1.</ref> cùng Michel Debré và những nhà chính trị từ các đảng khác. Có ba giai đoạn chính:
 
* giai đoạn đầu tiên là soạn dự thảo bước đầu, bắt đầu vào ngày 15 tháng 6. Hai cơ quan có chân trong việc soạn thảo: một uỷ ban gồm các chuyên gia, do Michel Debré cầm đầu,<ref>{{Lien web|languelanguage=fr-FR|nom1last1=Education|prénom1first1=FTV|titretitle=L’élaboration de la Constitution de 1958: entretien avec Michel Debré|url=https://education.francetv.fr/matiere/epoque-contemporaine/cm2/article/l-elaboration-de-la-constitution-de-1958-entretien-avec-michel-debre|sitewebsite=education.francetv.fr|consulté le=2018-07-06}}.</ref> gồm các viên chức cấp cao; và một uỷ ban liên bộ, bao gồm Tướng de Gaulle và Người giữ con dấu, Michel Debré. Hai uỷ ban này phỏng theo các đề xuất khác nhau của cánh tả cũng như cánh hữu kể từ năm 1920 và có mục đích tăng cường quyền hành chính so với quyền lập pháp. Mùa hè năm 1958 Debré và ba thành viên khác của uỷ ban này rút vào Cung La Celle để soạn xong toàn bộ dự thảo sơ bộ;<ref>Béatrice Gurrey, « Jérôme Solal-Céligny, l’inconnu de la rédaction de la Constitution de 1958 », ''Le Monde'', 27 septembre 2018 (lire en ligne [archive]).</ref>
* giai đoạn thứ hai là Nghị viện can dự vào việc soạn thảo bằng cách đề xuất một số sửa đổi. Cấu trúc chung của Hiến pháp không bị biến đổi và một số bản sửa đổi được giữ lại;
* giai đoạn cuối cùng là bản dự thảo bước đầu có sửa đổi được Toà Tham chính xem xét từ ngày 15 tháng 8 năm 1958.
Toàn văn hiến pháp in lên Công báo Pháp vào ngày 5 tháng 10 năm 1958.
 
Điều 16 trong bản gốc phạm lỗi chính tả:{{Quote|Lorsque les institutions de la République, l'indépendance de la Nation, l'intégrité de son territoire ou l'exécution de ses engagements internationaux sont menacés d'une manière grave et immédiate<ref>Source: [http://www.senat.fr/evenement/revision/texte_originel.html texte de la Constitution publié au Journal officiel] (site du Sénat).</ref>[…]}}Chữ "menacés" đáng lí phải viết là "menacées" vì nó trỏ danh từ giống cái. Hiện nay chữ này hoặc viết đúng chính tả,<ref>{{Lien web|languelanguage=fr|auteur1author1=|titretitle=Texte intégral de la Constitution du 4 octobre 1958 en vigueur|url=https://www.conseil-constitutionnel.fr/le-bloc-de-constitutionnalite/texte-integral-de-la-constitution-du-4-octobre-1958-en-vigueur|sitewebsite=Conseil constitutionnel|périodique=|date=|consulté le=2019}}</ref> hoặc có chú thích,<ref>[https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexteArticle.do?idArticle=LEGIARTI000006527479&cidTexte=JORFTEXT000000571356&dateTexte=20080725 Article 16 de la Constitution dans sa rédaction de 2008] [archive] sur le site Légifrance.</ref> hoặc viết theo bản gốc.<ref>{{Ouvrage|languelanguage=fr|titretitle=Constitution de la Ve République|éditeureditor=Sénat|annéeyear=2014|mois=10|pages totales=48|page=10|isbn=978-2-11-141421-1}}.</ref> Ngày 16 tháng 7 năm 2018 Hạ viện đề xuất chữa lỗi này.<ref>{{Lien web|url=http://www.assemblee-nationale.fr/15/cri/2017-2018-extra/20181017.asp#P1373284|titretitle=Assemblée nationale,
compte rendu intégral, deuxième séance du lundi 16 juillet 2018|date=16 juillet 2018|sitewebsite=www.assemblee-nationale.fr}}.</ref>
 
== Nội dung ==
=== Liên kết bên ngoài ===
 
* [http://www.legifrance.gouv.fr/Droit-francais/Constitution La Constitution et le bloc de constitutionnalité sur le site Légifrance] et [http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/root/bank_mm/constitution/constitution.pdf fichier PDF] sur le site du Conseil constitutionnel (avec quelques variantes typographiques entre les deux textes), ainsi que des [http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/la-constitution/la-constitution-du-4-octobre-1958/la-constitution-du-4-octobre-1958.5071.html traductions en langueslanguages étrangères]
* [http://www.textes.justice.gouv.fr/index.php?rubrique=10086&ssrubrique=10087&article=10116 Texte de la Déclaration des droits de l'Homme et du citoyen de 1789 (ministère de la Justice)]
* [http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/documentation-publications/dossiers-thematiques/2008-cinquantenaire-la-constitution-en-20-questions/la-constitution-en-20-questions.17418.html ''La Constitution de 1958 en 20 questions'' (Conseil constitutionnel)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090831110226/http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/documentation-publications/dossiers-thematiques/2008-cinquantenaire-la-constitution-en-20-questions/la-constitution-en-20-questions.17418.html |date = ngày 31 tháng 8 năm 2009}}