Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thổ công”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không nguồn
Thẻ: Trình soạn thảo mã nguồn 2017
Dòng 1:
{{Otheruses|:Thể loại:Thần đất{{!}}thần đất|:Thể loại:Nữ thần đất{{!}}nữ thần đất}}
{{Chú thích trong bài|date=tháng 11/2022}}
[[Hình:Thần Thổ Địa.jpg|nhỏ|Thần Thổ Địa trong [[chùa Ngọc Hoàng]] ở [[Quận 1]], [[Thành phố Hồ Chí Minh]]]]
Hàng 8 ⟶ 7:
[[Người Việt Nam (định hướng)|Người Việt]] có câu: "''Đất có Thổ Công, sông có [[Hà Bá]]''", nghĩa là theo niềm tin thì ở phạm vi nào thì ở đó có vị thần cai quản ở đó. Đối với tín ngưỡng thờ kính Thổ công, mỗi khi làm việc có đụng chạm đến đất đai: xây cất, đào ao, đào [[giếng]], mở vườn, mở ruộng, đào huyệt... thì người ta thường cúng vị thần này qua [[lễ động thổ]]. ''Thổ Công'' còn được gọi '''Ông Địa''' và người ta lập bàn thờ đặt ở mặt đất.
 
=== ThầnTín trôngngưỡng nhàcủa (quảnngười gia)Việt ===
Thổ Công là một dạng của Mẹ Đất, là vị thần trông coi nhà cửa, định đoạt họa phúc cho một gia đình. Một số giả thuyết cho rằng Thổ Công là một trong ba vị [[Táo quân|Táo Quân]] xuất hiện trong truyện ''Sự tích Táo quân'' (hay ''Sự tích ba ông đầu rau''). Người chồng thứ hai là ''Thổ Công'' (trông coi việc bếp núc, còn gọi là ''vua bếp''), người chồng thứ nhất là ''Thổ Địa'' (trông coi việc nhà cửa), người vợ là ''Thổ Kỳ'' (trông coi việc mua bán, chợ búa cho [[phụ nữ]] trong nhà và sản sinh vật ngoài vườn). Tuy nhiên, một số người cho rằng Thổ Công là vị thần cai quản vùng đất còn Táo Quân chỉ coi việc bếp núc trong nhà.
 
===Ông Địa của người Việt===
[[Tập tin:OngDia.jpg|thumb|Ông Địa trong màn múa lân ngày Tết ở California]]
[[Tập tin:Suối Tiên năm 2012, tượng ông Địa tựa lưng cọp (hổ) vàng.jpg|270px|nhỏ|phải|Tượng ông Địa tựa lưng cọp vàng ở Khu du lịch Suối Tiên]]
RiêngHình ngườitượng ViệtÔng thìĐịa coitrong Ôngtín Địangưỡng nhưcủa người Việt là một vị thần hể hả, bình dân, mập mạp, [[bụng]] phệ. Ông Địa, ăn mặc xuề xòa, có khi ở trần, tay cầm [[quạt tay|quạt]] lá, tướng tốt vì lúc nào cũng vui cười hể hả. Vị thần này dễ tính nên khấn vái không cầu kỳ, chỉ nải [[chuối]] cũng đủ<ref>[http://thanhnien.vn/van-hoa/vi-sao-ong-dia-luon-cuoi-753534.html "Vì sao Ông Địa luôn cười?"]</ref> Ông Địa của người Việt thường xuất hiện mỗi khi [[múa lân]], coi như một năng lực cân bằng thú tính của con lân hay con [[hổ]], thuần hóa nó thành một con vật mang điềm tốt lành. Có nơi còn nhập Ông Địa và [[Phật Di Lặc]] là một.
 
Phần nhiều tượng ông Địa được điêu khắc cỡi hay ngồi tựa lưng vào cọp vàng. Trong tín ngưỡng dân gian, [[Hổ vàng|cọp vàng]] được chạm khắc hay vẽ ở [[bình phong]] các đình làng với ý nghĩa ''Hoàng hổ'' biểu thị cho [[Hoàng Đế]] là vị thần ở vị trí trung tâm thuộc hành [[Thổ]] trong hệ thống thần ''Ngũ phương''- ''Ngũ Thổ'' nên ông Địa cỡi cọp vàng là một biểu hiện được căn cứ vào thuyết [[Ngũ hành]]. Ông Địa thì đầu chít khăn đầu rìu dắt mối hai bên, tay cầm quạt, cỡi cọp, cái khăn bịt trên đầu và tay cầm quạt là đặc điểm phân biệt tượng Ông Địa và tượng Phật Di Lặc.
 
Ông Địa cỡi cọp là hình tượng bắt nguồn từ lịch sử khẩn hoang vùng đất mới phương Nam của người Việt. Việc cỡi cọp có ý nghĩa rằng lưu dân đã phục ngự được loài cọp vốn là vị [[chúa tể sơn lâm]] chuyên quấy phá, để lập nên thôn ấp, ruộng rẫy, xóm làng. Ở khía cạnh lịch sử xen lẫn tín ngưỡng thì tượng Địa cỡi cọp vàng đơn giản là sự tích hợp tập tục thờ Thần Đất và tập tục thờ Hoàng Hổ [[trấn trạch]], ở phương trung ương của [[Đạo giáo]], hay cọp ở tượng Địa là mô phỏng tượng của thần Trị viên Thái Tuế hay Thần Tài [[Triệu Công Minh]] của người Hoa hoặc kiểu tượng kỵ thú ([[Vahana|Thần thú cưỡi]]) của Phật giáo hay [[Ấn Độ giáo]].
 
=== Thờ cúng ===
Theo niềm tin, Thổ Công là một trong những vị thần cai quản trong gia đình, bên cạnh [[Táo quân]], khi cúng lễ đều khấn Thổ Công. Việc cúng Thổ Công cũng là 1 vấn đề khá lý thú với người Việt Nam ta. Những [[người Hoa (Việt Nam)|người Hoa ở Việt Nam]] và một số người [[Nam Bộ]] thường khi cúng thổ công thì ăn trước một miếng trước bàn thờ thổ công (vì theo một vài sự tích thì thổ công bị đầu độc nên chết, nên ông rất sợ bị chết vì vậy khi ai cúng ông thì phải ăn một miếng thì ông mới dám ăn), còn [[người Việt]] thì họ vẫn cúng như bình thường. Người ta cúng Thổ Công vào ngày 1 hay rằm ([[âm lịch]]) và các dịp lễ Tết khác.
 
== Xem thêm ==
Hàng 33 ⟶ 21:
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Tu Di Gong}}
 
* [https://www.nguoiduatin.vn/luu-y-5-cach-thap-nhang-cau-tai-cau-loc-cung-ong-dia-than-tai-a227762.html 5 cách thắp nhang cầu tài lộc khi cúng ông địa] - Báo người đưa tin. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2019
 
<br />{{Tín ngưỡng Phật giáo}}
 
[[Thể loại:Tín ngưỡng dân gian Việt Nam]]