Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lý Nga Tư”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi Thẻ: Liên kết định hướng |
|||
Dòng 1:
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
|tên=Lý Nga Tư
|tên gốc=李娥姿
|tước vị = [[Bắc Chu Tuyên Đế]] [[mẹ|sinh mẫu]]
|chức vị =[[Hoàng thái hậu]] [[Bắc Chu]]
|tại vị = [[579]] - [[580]]<br><small>''(cùng lúc với [[Vũ Thành Hoàng hậu|A Sử Na Hoàng thái hậu]])''</small>
|tiền nhiệm=<font color = "red">'''Hoàng thái hậu đầu tiên'''</font>
|kế nhiệm=<font color = "blue">[[Dương Lệ Hoa]]</font>
|phối ngẫu=[[Bắc Chu Vũ Đế]]
|con cái=[[Bắc Chu Tuyên Đế]]
|sinh=[[536]]
|mất=[[588]]
}}
'''Lý Nga Tư''' ([[chữ Hán]]: 李娥姿; 536–588) là một [[phi tần]] của [[Bắc Chu Vũ Đế]] Vũ Văn Ung và là sinh mẫu của [[Bắc Chu Tuyên Đế]] vũ Văn Uân, [[hoàng đế]] [[Bắc Chu]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Bà được tôn [[Đế Thái hậu]] để phân biệt với [[Hoàng thái hậu]] [[Vũ Thành Hoàng hậu|A Sử Na thị]], đích mẫu của Bắc Chu Tuyên Đế.
==Tiểu sử==
Năm 554, tướng Tây Ngụy là Vu Cẩn (于謹) tấn công Giang Lăng, sau đó tiến đánh kinh đô Lương quốc, giết chết [[Lương Nguyên Đế]]
▲Lý Nga Tư sinh năm 536, tại [[Giang Lăng]], dưới [[triều Lương]].
Năm 557,
▲Năm 554, tướng Tây Ngụy là Vu Cẩn (于謹) tấn công Giang Lăng sau đó kinh đô Lương quốc, giết [[Lương Nguyên Đế]]. Đưa người cháu của Nguyên Đế là [[Tiêu Sát]] kế vị, thiết lập chính quyền [[Hậu Lương (Nam triều)|Tây Lương]]. Trong trận chiến, Vu bắt giữ nhiều người tại Giang Lăng trong có Lý Nga Tư làm chiến lợi phẩm. Tướng Tây Ngụy là [[Vũ Văn Thái]] thưởng Lý Nga Tư cho con trai là [[Vũ Văn Ung]] làm phi thiếp. Lý Nga Tư lớn hơn Vũ Văn Ung chừng 7 tuổi.
▲Năm 557, nhà [[Bắc Chu]] được thiết lập. Năm 559, bà hạ sinh con trai lớn là [[Vũ Văn Uân]]. Con trai thứ hai của bà là Vũ Văn Tán (宇文贊), không rõ ngày sinh.
==Phi tần==
Năm 560, Vũ Văn Ung
▲Năm 560, Vũ Văn Ung trở thành hoàng đế, tức [[Bắc Chu Vũ Đế]]. Lý phu nhân không được phong làm hoàng hậu do Vũ Đế đã kết hôn với [[A Sử Na hoàng hậu (Bắc Chu Vũ Đế)|A Sử Na hoàng hậu]], nữ nhi của Mộc Hãn khả hãn A Sử Na Sĩ Cân của [[Đột Quyết]]. Tuy nhiên, hoàng hậu không sinh được con trai nên vào năm 572, con trai bà là Vũ Văn Uân được lập làm thái tử.
==Hoàng thái hậu==
Mùa hè năm 578, Vũ Đế đột ngột
Mùa xuân năm 579, Tuyên Đế nhường ngôi cho con trai là [[Bắc Chu Tĩnh Đế|Vũ Văn Xiển]], tức Bắc Chu Tĩnh Đế. Tuyên Đế xưng '''Thiên nguyên hoàng đế''' (天元皇帝) thay vì [[Thái thượng hoàng]]. Phong hiệu của Lý Nga Tư
▲Mùa hè năm 578, Vũ Đế đột ngột lâm bệnh và băng hà trong khi đang chuẩn bị tiến hành một chiến dịch chống Đột Quyết. Vũ Văn Uân lên ngôi, tức [[Bắc Chu Tuyên Đế]]. Tuyên Đế đã tôn phong A Sử Na hoàng hậu là ''hoàng thái hậu'' và mẹ đẻ Lý Nga Tư làm "''Đế thái hậu''" (帝太后) để phân biệt với nhau.
▲Phong hiệu của Lý Nga Tư được đổi thành ''Thiên Nguyên [[Đế thái hậu]]'' (天元帝太后). Đến mùa hè cùng năm lại đổi thành ''Thiên hoàng thái hậu'' (天皇太后). Đến mùa xuân năm 580, lại đổi thành ''Thiên Nguyên Thánh hoàng thái hậu'' (天元圣皇太后).
==Thái đế thái hậu và xuất gia tu hành==
Mùa hè năm 580,
Năm 581, Dương Kiên buộc Tĩnh Đế phải
▲Mùa hè năm 580, Thiên nguyên hoàng đế qua đời. [[Bắc Chu Tĩnh Đế]] nối ngôi. Nhạc phụ của Thiên nguyên hoàng đế là [[Dương Kiên]] nhanh chóng nắm giữ quyền lực và trở thành đại thần phụ chính. Tĩnh Đế đã tôn phong A Sử Na thái hậu là ''Thái hoàng thái hậu'' và bà nội Lý Nga Tư làm "''Thái đế thái hậu''" (太帝太后) để phân biệt với nhau.
▲Năm 581, Dương Kiên buộc Tĩnh Đế phải nhường ngôi cho mình, chấm dứt triều Bắc Chu và khởi đầu [[triều Tùy]]. Tĩnh Đế và hoàng tộc Bắc Chu đều bị thảm sát. Lý Nga Tư xuất gia tu hành với pháp hiệu ''Thường Bi'' (常悲). Bà qua đời năm 588 và được an táng với lễ nghi phật tử phía nam [[Trường An]].
== Tham khảo ==
| |||