Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dãy núi Scandinavia”

'''Dãy núi Scandinavia''' hoặc '''Scandes''', ([[tiếng Thụy Điển]] : ''Skanderna'', ''Fjällen'' hoặc ''Kölen'', [[tiếng Phần Lan]] : ''Köli'', [[tiếng Na Uy]] : ''Kjølen'') là [[dãy núi]] kéo dài suốt [[bán đảo Scandinavia]]. Dãy núi Scandinavia tương đương với [[Kiến tạo sơn Caledonia]] Scandinavia. Các sườn phía tây trở nên dốc đứng quay ra [[biển Bắc]] và [[biển Na Uy]], tạo thành các vịnh hẹp khoét sân vào đất liền nổi tiếng của Na Uy , trong khi ở phía đông bắc, dãy núi dần dần uốn vào [[Phần Lan]]. Ở phía bắc, dãy núi này tạo thành biên giới thiên nhiên giữa Na Uy và Thụy Điển, có chỗ cao tới {{convert|2.000|m|ft|adj=mid|abbr=on}} ở [[Vòng Bắc Cực]]. Dãy núi này chỉ vừa chạm vào vùng cực tây bắc của Phần Lan, nhưng ở phần mở rộng phía cực bắc ở Mũi đất Bắc Na Uy, nó không cao hơn các đồi bao nhiêu.

 

Dãy núi này không cao lắm, nhưng ở những nơi rất dốc. Ngọn [[Galdhøpiggen]] ở miền nam Na Uy là ngọn núi cao nhất, {{convert|2.469|m|ft|0}}, ngọn [[Kebnekaise]] là ngọn núi cao nhất ở phía Thụy Điển {{convert|2.104|m|ft|0|abbr=on}}, trong khi [[Halti]] là ngọn núi cao nhất ở Phần Lan, {{convert|1.324|m|ft|0|abbr=on}}.

 

Sự kết hợp của một vị trí ở phía bắc và độ ẩm từ biển Bắc Đại Tây Dương đã gây ra việc hình thành nhiều [[icefield]] (vùng băng dưới 50.000 km² và các [[sông băng]].

 

Về mặt địa chất thì hệ thống dãy núi Scandinavia được kết nối với các dãy núi của Scotland, Ireland, và - xuyên qua Đại Tây Dương - nối với [[Dãy Appalachian]] của Bắc Mỹ. Các nhà địa chất cho rằng tất cả những núi này tạo thành một dãy núi đơn trước khi [[siêu lục địa]] [[Pangaea]] bị vỡ. Các núi hiện nay là tàn dư của [[Kiến tạo sơn Caledonia]]. Dãy núi Scandinavia đã bị xói mòn 1/5 chiều cao ban đầu của chúng. Dãy núi này là một trong những dãy núi lâu đời nhất vẫn còn tồn tại trên thế giới.

 

# {{convert|2469|m|ft|0|abbr=on}} [[Galdhøpiggen]] ([[Oppland]])

# {{convert|2465|m|ft|0|abbr=on}} [[Glittertind]] (Oppland)

# {{convert|2348|m|ft|0|abbr=on}} [[Sentraltind]] (Sogn og Fjordane)

 

# {{convert|2104|m|ft|0|abbr=on}} [[Kebnekaise]] ([[Lapland, Sweden|Lappland]])

# {{convert|2097|m|ft|0|abbr=on}} [[Kebnekaise|Kebnekaise Nordtoppen]] ([[Lapland, Sweden|Lappland]])

* [[Molnet]] 1,191 m (Dalarna)

 

# 1,324 m (4,344 ft) [[Halti]] ([[Lapland (Finland)|Lappi/Lappland]] và [[Troms]] Na Uy)

# 1,317 m (4,321 ft) [[Ridnitsohkka]] ([[Lapland (Finland)|Lappi/Lappland]])

# 1,100 m (3,609 ft) [[Kieddoaivi]] ([[Lapland (Finland)|Lappi/Lappland]])

 

{{reflist|refs=

 

}}

 

{{Commons category|Scandinavian Mountains}}

* [http://www.summitpost.org/area/range/171399/the-scandes.html Dãy núi Scandinavia]

{{coord|65|00|N|14|00|E|region:NO_type:mountain|display=title}}

 

 

[[ar:سلسلة الجبال الإسكندنافية]]

[[da:Skandinaviske bjerge]]

[[de:Skandinavisches Gebirge]]

[[et:Skandinaavia mäestik]]

[[es:Alpes escandinavos]]

[[fr:Alpes scandinaves]]

[[ko:스칸디나비아 산맥]]