Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Công Tôn Diễn”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Inkstone (thảo luận | đóng góp)
Dòng 1:
'''Công Tôn Diễn''' ([[chữ Hán]]: 公孫衍) là [[tướng quốc]] các nước chư hầu [[Tần (nước)|Tần]], [[Ngụy (nước)|Ngụy]] thời [[Chiến Quốc]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Ông, chứ không phải [[Tô Tần]], được các sử gia xác định là người đề xướng và thực hiện kế sách [[hợp tung]]<ref name="ldp57">Lê Đông Phương, Vương Tử Kim, sách đã dẫn, tr 57</ref><ref name="cth106">Chu Thiệu Hầu, sách đã dẫn, tr 106</ref><ref name="ckh64">Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 64</ref> giữa các [[chư hầu]] phía đông để chống [[nước Tần]] hùng mạnh phía tây.
 
== TướngLàm nướcquan với Tần==
Công Tôn-tôn Diễn có tên hiệu'''Têngười Thủ'''Âm Tấn, (犀首)<ref>Nghĩavốnđầuđất concủa [[Ngụy|nước ngưuNgụy]]</ref>. Ban đầu, ngườiông làm Tấnchức Âm nướcthủ cho Ngụy<ref>Nay, do đó, ông còn được gọiphía đôngthủ Hoa Âm,từ [[Thiểmđó Tây]]</ref>trở thành biệt danh.
 
Năm [[333 TCN]], sau khi giết [[Thương Ưởng]], Tần Huệ Vương dùng ông, khi đó đang ở Tần, làm Đại lương tạo thế chức. Ông thống lĩnh quân Tần đánh Ngụy. Ngụy khi đó đang sa sút, nên vào năm [[330 TCN]] xin cắt vùng Âm Tấn cho Tần để cầu hòa<ref name="ldp56">Lê Đông Phương, Vương Tử Kim, sách đã dẫn, tr 56</ref>.. Ngoài ra hối lộ cho ông nhiều của cãi để nhờ ông vận động với Tần. Theo chủ trương mới của ông, Tần nên hòa hảo với Ngụy ở hướng đông và bành trướng lên hướng tây bắc.
Công Tôn Diễn sang nước Tần và được làm quan [[nước Tần]]. Năm [[333 TCN]] thời Tần Huệ Văn công, vua Tần phong ông làm Đại lương tạo, kế tục chức vụ của [[Thương Ưởng]] trước đây<ref name="sktbk">Sử ký, Tần bản kỷ</ref>.
 
Tuy nhiên, sau đó ít lâu, [[Trương Nghi]], cũng người Ngụy, nhưng vốn có hiềm khích với Công-tôn Diễn, đến Tần, chỉ rõ cho vua Tần thấy Ngụy nằm nơi xung yếu, bốn mặt thụ địch, đánh Ngụy mới là chính sách đúng đắn. Tần Huệ Vương đồng thuận, dùng Trương Nghi làm Khách khanh. Địa vị của Công-tôn Diễn lung lay, năm [[329 TCN]] ông bèn rời Tần quay về Ngụy.
Trước sức mạnh của nước Tần, nước Ngụy thường bị thua trận trong các cuộc giao tranh. Năm [[330 TCN]], [[nước Ngụy]] phải cắt đất Tấn Âm (quê hương Công Tôn Diễn) cho nước Tần<ref name="sktbk">Sử ký, Tần bản kỷ</ref><ref name="ldp56">Lê Đông Phương, Vương Tử Kim, sách đã dẫn, tr 56</ref>.
 
Không lâu sau, [[Trương Nghi]] được Tần Huệ Văn công trọng dụng, phong làm [[tướng quốc]]. Công Tôn Diễn bị mất chức, bất hòa với Trương Nghi, vì vậy năm [[329 TCN]], ông rời khỏi nước Tần trở về [[nước Ngụy]].
 
==Tướng nước Ngụy==