Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trương Chi Động”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Sơ khai tiểu sử}}
{{Infobox Governor
| name = Trương Chi Động
| honorific-suffix =
| image = Zhang Zhidong.jpg
| imagesize = 200px
| caption =
| order = [[Tổng đốc Lưỡng Quảng]]
| term_start = 1884
| term_end = 1889
| predecessor = [[Zhang Shusheng]]
| successor = [[Lý Hồng Chương]]
| birth_date = [[4 tháng 9]], = 4/9/[[1837]]
| birth_place =
| death_date = {{ngày mất và = tuổi|1909|10|5/10/1909|1837|9|4}}
| death_place =
| occupation = Chính trị gia
| spouse =
}}
'''Trương Chi Động''' ([[chữ Hán giản thể]]: 张之洞; [[phồn thể]]: 张之洞; [[bính âm]]: Zhang Zhidong; phiên âm Wade-Giles: Chang Chih-tung; sinh ngày [[044 tháng 9]] năm [[1837]] - mất ngày [[055 tháng 10]] năm [[1909]]) là một viên quan lại và [[chính trị gia]] nổi tiếng Trung Quốc trong vào cuối triều đại [[nhà Thanh]] và là người ủng hộ phái cải cách một cách thận trọng. Cùng với [[Tăng Quốc Phiên]], [[Lý Hồng Chương]] và [[Tả Tông Đường]] là một trong bốn quan chức nổi danh của nhà Thanh (四大 名臣) nhà cải cách xuất sắc đại diện cho phái Dương vụ cuối nhà Thanh.
 
Ông trải qua các chức vụ Tuần phủ Sơn Tây, Tổng đốc Hồ Quảng, Tổng đốc Lưỡng Quảng, Tổng đốc Lưỡng Giang, Quân cơ đại thần, Thượng thư Bộ Binh, hết lòng phục vụ tận trung cho nhà Thanh.
 
Xuất thân là [[Tiến sĩ]] năm 1863, ông được cử tham gia [[Hàn lâm viện]] năm 1880, năm 1881 ông được bổ nhiệm làm Tuần phủ [[Sơn tâyTây (Trung Quốc)|Sơn Tây]]. Song sự nghiệp của ông sáng chói khi ông được cử đến nhận trọng trách tại các tỉnh miền nam. Cùng với Tăng Quốc Phiên, Trương Chi Động tiếp thu khẩu hiệu ''“Trung học vi thể, Tây học vi dụng”'' tức là ''“tinh thần Trung Hoa, kỹ thuật phương Tây”''.
 
Khi xảy ra chiến tranh với [[Nhật]] về [[Đài loanLoan]] năm 1894, Trương Chi Động, nhận thấy tầm quan trọng chiến lược của Đài Loan cũng như tham vọng của Nhật, do đó gởi thư cho Lý Hồng Chương vào tháng 12 năm 1894, nhấn mạnh việc phải giữ Đài Loan bằng mọi giá. Ông đề nghị thuyết phục Anh Quốc và Nga can thiệp nếu quân Nhật đánh Đài Loan lần nữa.
 
==Phát triển công nghiệp địa phương và canh tân quân đội==
Khi đến [[Quảng đôngĐông]] nhậm chức tổngTổng đốc Lưỡng quảngQuảng (1884 - 1889), Trương Chi Động bắt tay vào phát triển thực nghiệp thành lập ra Cục dệt vải và Xưởng luyện thép Quảng đông. Bên cạnh đó ông chú trọng đến công tác quân sự: xây dựng Quảng đông quân giới cục, thành lập trường lục quân Quảng đông xây dựng lực lượng Quảng đông Thường thắng quân. Lúc được thuyên chuyển đến Hồ bắc Trương Chi Động cho di dời toàn bộ thiết bị của xưởng súng pháo Quảng đông và cho xây dựng thành xưởng súng pháo Hán dương. ▼
 
▲Khi đến Quảng đông nhậm chức tổng đốc Lưỡng quảng (1884 - 1889), Trương Chi Động bắt tay vào phát triển thực nghiệp thành lập ra Cục dệt vải và Xưởng luyện thép Quảng đông. Bên cạnh đó ông chú trọng đến công tác quân sự: xây dựng Quảng đông quân giới cục, thành lập trường lục quân Quảng đông xây dựng lực lượng Quảng đông Thường thắng quân. Lúc được thuyên chuyển đến Hồ bắc Trương Chi Động cho di dời toàn bộ thiết bị của xưởng súng pháo Quảng đông và cho xây dựng thành xưởng súng pháo Hán dương.
Tại Hồ bắc trong thời gian 3 lần nhậm chức Tổng đốc Hồ quảng (1889 - 1894, 1896 - 1902, 1904 - 1906) ông thành lập Xưởng dệt tứ cục Hồ bắc bao gồm dệt vải, kéo sợi, ươm tơ, chế biến gai. Ông còn lập kế hoạch xây dựng đường sắt Lô Hán (sau đổi tên là Kinh Hán, xây dựng từ năm 1896, hoàn thành năm 1905) nối liền hai miền nam bắc. Lưỡng Hồ học đường là trường quân sự thành lập năm 1896 có sự tham gia huấn luyện của giảng viên sĩ quan Đức, đến năm 1908 tại đây đã gửi đi du học tại Nhật 475 sinh viên và tại các nước châu Âu là 103 sinh viên, trong đó nổi tiếng nhất là Hoàng Hưng, tham mưu trưởng đầu tiên của Quân đội Quốc gia Trung quốc. Quân đội do Trương Chi Động huấn luyện quân đội ở Hồ Bắc, thường được gọi bằng ba tên : Tự Cường Quân, Nam Dương Quân và An Quân nổi tiếng không kém Bắc dương quân của Viên Thế Khải ở miền bắc lúc đó. Lực lượng Tự cường quân đông tới 15.000 người và về sau đóng vai trò quan trọng trong cuộc khới nghĩa Vũ xương lật đổ nhà Thanh năm 1911.
Hàng 49 ⟶ 48:
Bãi bỏ chế độ thi cử lạc hậu. Năm 1905 Trương Chi Động kiến nghị bãi bỏ chế độ thi cử lạc hậu và được triều đình cho thi hành.
 
Năm 1907 ông được bổ nhiệm làm Quân cơ Đại thần đóng vai trò đại thần đặc trách việc giám sát bộ Giáo dục mới thành lập. Chính Trương Chi Động đã tóm tắt triết lý giáo dục Trung Hoa đương thời thành một khẩu hiệu lừng danh: “Trung Hoa học về các nguyên lý căn bản; Tây Phương học về sự ứng dụng thực tế:”. Ông được xem là một quan chức cấp tiến cổ võ cho sự cải cách, đồng thời là một học giả bảo thủ chống lại chính thể đại nghị. Các ý tưởng then chốt về sự cải cách của ông được trình bày trong tác phẩm được truyền đọc rộng rãi, quyển “Cổ vũ việc học”. Trương Chi Động không coi trọng triết lý hay lý thuyết chính trị tây phương. Các tư tưởng của ông có thể tóm tắt thành ba tiêu đề chính:
 
1. Cứu vãn Thanh triều bằng sự phục hưng Khổng học;
Hàng 66 ⟶ 65:
==Tham khảo==
*Ayers, William. ''Chang Chih-tung and educational reform in China.'' Cambridge, MA: Harvard University Press, 1971.
* Bonavia, David. ''China's Warlords''. New York: Oxford University Press. 1995. ISBN 0-19-586179-5
*Teng, Ssu-yü (鄧嗣禹) and [[John K. Fairbank|Fairbank, John K.]] ''China's Response to the West: A Documentary Survey, 1839-1923'', Cambridge, MA, Harvard University Press, 1954 & 1979.
 
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Trương_Chi_Động”