Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đường cao tốc”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 2:
'''Đường cao tốc''' hay '''đường có kiểm soát lối ra vào''' ([[tiếng Anh]]: ''Controlled-access highway'')<!--bài này từng được liên kết sai đến bài "highway". Highway có nghĩa là "way" (đường) có lưu lượng "high" (đông đúc), chớ không có ý nghĩa đặc biệt là để chỉ riêng đường cao tốc--> là một loại [[xa lộ]] được thiết kế đặc biệt cho xe cộ lưu thông ở tốc độ cao với tất cả các chiều lưu thông, lối ra vào có điều khiển. Loại đường này được biết với nhiều tên gọi khác nhau khắp thế giới trong đó có '''''Autobahn''''' ([[Đức]]), '''''autopista''''' (các nước nói [[tiếng Tây Ban Nha]]), '''''autoroute''''' (các nước nói [[tiếng Pháp]]), '''''autostrada''''' ([[Ý]]), '''''autosnelweg''''' ([[Hà Lan]] và [[Bỉ]]), '''''freeway''''', '''''expressway''''' ([[Hoa Kỳ]]), '''''motorway''''' ([[Vương Quốc Anh]]),..
 
Đường cao tốc cho phép dòng lưu thông không bị cản trở vì không có hệ thống đèn giao thông, không có đường giao cắt trên cùng mặt lộ và cũng không có lối ra vào các bất động sản dọc bên đường. Đường cao tốc không có đường lộ, đường sắt hay đường bộ hành băng ngang cùng mặt lộ với nó, thay vào đó là các cầu vượt bên trên hay bên dưới. Lối ra vào đường cao tốc tại các [[nút giao thông lập thể]] được cung cấp bởi các nhánhđường chuyển đườngdẫn (ramps), cho phép sự thay đổi tốc độ lái xe giữa đường cao tốc và đường thông thường. Trên đường cao tốc, hai chiều lưu thông được phân cách bằng một dải đất trống ở giữa (thí dụ như một dải cỏ hay dải đá) hoặc một [[dải phân cách]].
 
Đường có kiểm soát lối ra vào như chúng ta thấy ngày nay đã tiến hóa trong suốt nữa đầu thế kỷ 20. [[Long Island Motor Parkway]], được giới tư nhân đầu tư và khánh thành vào năm 1908, là đường có kiểm soát lối ra vào đầu tiên trên thế giới. [[Đức]] bắt đầu xây dựng hệ thống đường cao tốc nổi tiếng của họ là ''[[Reichsautobahn]]'' (lúc đó được gọi là ''xa lộ đôi'') sau [[Đệ nhất Thế chiến]]. Đức nhanh chóng lập ra hệ thống đường như thế trên toàn đất nước với tiên đoán rằng chúng sẽ được sử dụng trong [[Đệ nhị Thế chiến]]. Chẳng bao lâu sau đó, nước Ý làm theo và khánh thành ''[[Autostrada]]'' đầu tiên của họ vào năm 1925. Tỉnh bang [[Ontario]] và tiểu bang [[Pennsylvania]] khánh thành ''freeways'' đầu tiên tại [[Bắc Mỹ]] vào năm 1940. Nước Anh bị lệ thuộc nặng nề vào đường sắt nên không xây dựng ''motorway'' đầu tiên của họ cho đến giữa [[thập niên 1950]].