Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quần đảo Eo Biển”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →Địa lý |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
{{Infobox islands
| name = Quần đảo Eo Biển
Hàng 67 ⟶ 61:
| additional info =
}}
'''Quần đảo Eo Biển''' ({{lang-en|Channel Islands}}, [[tiếng Norman]]: ''Îles d'la Manche'', [[tiếng Pháp]]: ''Îles Anglo-Normandes'' hay ''Îles de la Manche'') là một [[thuộc địa Hoàng gia]] Anh Quốc tại [[eo biển Manche]], ngoài khơi bờ biển [[Normandy]] của [[Pháp]]. Lãnh thổ này bao gồm hai [[địa hạt]] riêng biệt: [[Guernsey]] và [[Jersey]]. Chúng được coi là tàn dư của [[Công quốc Normandie]], và không phải là một phần của [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland]].<ref>[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx Royal.gov.uk]</ref> Hai địa hạt có tổng số cư dân vào khoảng 158.000 người và thủ phủ tương ứng của chúng là [[St. Peter Port]] và [[St. Helier]], có dân số là 16.488 và 28.310 người. Tổng diện tích quần đảo là 194 km².
Hàng 95 ⟶ 88:
Đỉnh cao nhất của quần đảo là [[Les Platons]] tại Jersey với cao độ 143 mét (469 ft) trên mực nước biển.
==
[[File:La Gran'mère du Chimquière Guernsey.jpg|thumb|''La Gran'mère du Chimquière'', [[Statue menhir]], [[Saint Martin, Guernsey]]]]
Bằng chứng sớm nhất về sự cư trú của loài người tại Quần đảo Eo Biển đã có niên đại từ 25.000 năm trước khi lãnh thổ vấn còn gắn liền với lục địa châu Âu.<ref>[http://www.thisisjersey.com/island-life/history-heritage/la-cotte/ Thisisjersey.com]</ref> Các hòn đảo bị tách khỏi đại lục khi mực nước biển dâng lên vào [[thời kỳ đồ đá mới]]. Nhiều [[mộ đá]] và các địa điểm khảo cổ khác tồn tại và ghi chép trong lịch sử đã chứng minh sự tồn tại của một lượng cư dân lớn và được tổ chức đủ đẻ học có thể xây cất nên các công trình có kích thước to lớn và có sự tinh tế, như gò mộ tại [[La Hougue Bie]]<ref>[http://www.thisisjersey.com/community/history-heritage/la-hougue-bie/ Thisisjersey.com]</ref> tại Jersey hay [[statue menhir]] tại Guernsey.
Những nơi chôn giấu các đồng xu [[Armorica]] đã được khai quật, chúng cung cấp bằng chứng về thương mại và sự giao thiệp trong thời đồ đá. Bằng chứng về các khu định cư La Mã chỉ nằm rải rác, mặc dù rõ ràng là các hòn đảo được các quan chức và thương nhân La Mã viếng thăm. Các tên Latinh truyền thống của các hòn đảo (Caesarea của Jersey, Sarnia của Guernsey, Riduna của Alderney) có nguồn gốc (có thể nhầm lẫn) từ [[Hành trình Antonine]]. Văn hóa Gallo-La Mã đã được tiếp nhận trên một phạm vi không rõ tại các hòn đảo.<ref>''Balleine's History of Jersey'', Marguerite Syvret and Joan Stevens (1998) ISBN 1-86077-065-7</ref>
Vào thế kỷ 6, các nhà truỳen giao Ki-tô đã viếng thăm các hòn đảo. [[Samson of Dol]], [[Helier]], [[Marculf]] và [[Magloire]] nằm trong số các vị thánh có liên hệ với quần đảo. Mặc dù ban đầu được gộp vào trong giáo phận Dol, ngay trong thế kỷ 6 thì quần đảo đã được chuyển sang giáo phận Coutances, có lẽ là nằm dưới ảnh hưởng của Giám mục Prætextatus.
Từ lúc bắt đầu thế kỷ thứ 9, những người Norse đã xuất hiện tại vùng bờ biển. Các khu định cư của người Norse đã thành công trong các cuộc tấn công ban đầu, và từ thời kỳ này thì nhiều tên địa danh có nguồn gốc Norse đã xuất hiện, bao gồm tên gọi của các đảo hiện nay.
Quần đảo được sáp nhập vào [[Công quốc Normandy]] năm 933. Năm 1066, [[William I của Anh|William II của Normandy]], một [[chư hầu]] của quốc vương nước Pháp, đã xâm lược và chinh phục Anh, trở thành vua William I của England, hay còn gọi là William Nhà chinh phạt. Trong thời kỳ 1204–1214, [[John của Anh|vua John]] đã để mất các vùng đất Angevintại miền bắc Pháp, bao gồm cả Normandy đại lục, cho [[Philippe II của Pháp|vua Philippe II của Pháp]]; năm 1259 người kế vị của ông, [[Henry III của Anh|Henry III]] đã chính thức từ bỏ tuyên bố và tước hiệu Công tước Normandy, song vẫn giữ lại Quần đảo Eo Biển. Từ đó, Quần đảo Eo Biển được quản lý như thuộc địa của hoàng gia, tách biệt với Vương quốc Anh và các quốc gia kế thừa của nó.
Quần đảo bị người Pháp xâm lược vào năm 1338, và họ chiếm giữ được một số lãnh thổ cho đến năm 1345. Owen của Wales đã tiến đánh Jersey và Guernsey vào năm 1372, và đến năm 1373 [[Bertrand du Guesclin]] đã bao vây [[Mont Orgueil]].<ref>
[http://www.thisisjersey.com/community/history-heritage/bertrand-du-guesclin/ Bertrand du Guesclin: The Black Dog of Brittany] Thisisjersey.com, copyright 2010, truy cập 31 tháng 10 năm 2010.</ref>
Jersey bị người Pháp chiếm giữ trong [[Chiến tranh Hoa Hồng]] từ năm 1461 đến 1468. Năm 1483, một sắc lệnh Giáo hoàng đã quy định rằng quần đảo sẽ trung lập trong thời gian chiến tranh. Đặc quyền trung lập này cho phép người dân các đảo có thể giao thương với cả Pháp và Anh và nó được tôn trọng cho đến năm 1689 khi bị "Order in Council" bãi bỏ sau [[Cách mạng Vinh Quang]] tại Anh Quốc.
Nhiều nỗ lực khác nhau nhằm chuyển các hòn đảo từ giáo phận Coutances (đến Nantes (1400), Salisbury (1496) và Winchester (1499)) đã có tác động hạn chế cho đến khi một "Order in Council" năm 1569 chính thức đưa quần đảo vào giáo phận Winchester. Quần đảo nằm dưới quyền cai quản của giám mục Winchester song việc quản lý không hiệu quả và chúng đã chịu sự áp đảo của những [[Thần học Calvin|người theo thuyết Clavin]] và chế độ giám mục đã không được phục hồi cho đến năm 1620 tại Jersey và năm 1663 tại Guernsey.
Trong [[Các cuộc chiến tranh của ba Vương quốc]], Jersey là thành trì của phe Bảo hoàng, cung cấp nơi trú ẩn cho [[Charles II của Anh|Charles, Thân vương xứ Wales]] vào năm 1646 và 1649–1650, trong khi phe Trưởng lão mạnh hơn tại Guernsey nói chung ủng hộ phe Nghị viện (mặc dù [[lâu đài Cornet]] vào ngày 15 tháng 12 năm 1651, thành trì bảo hoàng cuối cùng tại quần đảo Anh đã đầu hàng).<ref>''Portrait of the Channel Islands'', Lemprière, London 1970</ref>
Sau năm 1945, công cuộc tái thiết đã dẫn đến một sự chuyển đổi nền kinh tế của quần đảo, thu hút người nhập cư và phát triển du lịch. Các cơ quan lập quan được cải cách và các chính quyền không đảng phái đã bắt tay vào việc thực hiện các chương trình xã hội, được hỗ trợ từ nguồn thu nhập "tài chính ngoài khơi" (offshore finance), vốn phát triển nhanh chóng từ thập niên 1960.<ref>[http://www.thisisjersey.com/community/history-heritage/finance-industry/ Thisisjersey.com]</ref> Quần đảo đã quyết định không gia nhập [[Cộng đồng Kinh tế châu Âu]] khi Anh Quốc gia nhập.<ref>[http://www.gov.je/ChiefMinister/International+Relations/Profile+of+Jersey.htm Gov.je]</ref> Từ thập niên 1990, chính quyền quần đảo đã gặp phải thách thức khi nguồn thu từ các ngành nông nghiệp và du lịch suy giảm.<ref>[http://www.thisisguernsey.com/lifestyle/hanging-on-to-our-heritage/the-bailiwick-of-guernsey/ Thisisjersey.com]</ref>
== Tham khảo==
{{reflist}}
== Liên kết ngoài ==
{{Sister project links|Channel Islands}}
*[http://www.alderney.gov.gg/
*[http://www.gov.gg/
*[http://www.gov.je/
*[http://www.sark.gov.gg/
*[http://www.familytreedna.com/public/channel_islands/default.aspx FamilyTree DNA Channel Islands Project], [[Y chromosome|Y-Dna]] project for the Channels Islands
==
*[[Encyclopædia Britannica]] Vol. 5 (1951), Encyclopædia Britannica, Inc., Chicago – London – Toronto
[[Thể loại:Quần đảo Eo Biển| ]]
[[Thể loại:Quần đảo Anh]]
[[ace:Pulo-pulo Channel]]
Hàng 338 ⟶ 150:
[[eo:Manikinsuloj]]
[[eu:Anglo-normandiar uharteak]]
[[fa:
[[fo:Ermarsundsoyggjar]]
[[fr:Îles Anglo-Normandes]]
|